Türkiye'de 30 yaş üstü bireylerde yüzde 30 oranında görülen hipertansiyon, 40 yaş üzeri nüfusun yaklaşık yarısında görülmekte. Dr. Sönmez, hipertansiyonun bazen hiç belirti vermeden organ hasarlarına yol açması nedeniyle "sessiz katil" olarak nitelendirildiğini ifade etti.
Hipertansiyon Nedir?
Hipertansiyon, kan basıncının normal değerlerden daha yüksek olmasıdır. Kan basıncı, kanın arter duvarlarına yaptığı basınçtır ve iki değerden oluşur: sistolik basınç (kalbin atarken arterlere pompaladığı maksimum basınç) ve diyastolik basınç (kalp dinlenirken arterlerdeki minimum basınç). Halk arasında bunlar sırasıyla büyük ve küçük tansiyon olarak bilinir.
Belirtiler ve Riskler
Dr. Sönmez, hipertansiyonun bazen belirti vermeyebileceğini, fakat en sık görülen belirtilerin baş ağrısı (özellikle başın arkasında), baş dönmesi, gözde kızarıklık, burun kanaması, yüzde kızarıklık (flushing) ve gece sık idrara çıkma olduğunu belirtti. Hipertansiyonun tehlikesi, belirti vermeden organ hasarlarına yol açabilmesinden kaynaklanmaktadır.
Hipertansiyonun Teşhisi
Hipertansiyon tanısı, haftalık tansiyon takiplerinin ortalamasına bakılarak konulur. Normal kan basıncı 90/60 ile 120/80 arasında olmalıdır. Anlık stres ve fiziksel aktivite durumunda kan basıncının yükselmesi normaldir ve bu durum çoğunlukla tedavi gerektirmez.
Tedavi ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Artmış kan basıncı, 120-139/80-89 aralığında olduğunda, bu grup da yakın takip edilmeli ve yaşam tarzı değişikliklerine gitmelidir. Ek risk faktörlerinin (diyabet, kalp-damar hastalıkları, böbrek yetmezliği) olması durumunda ilaç tedavisine başlanabilir. Hipertansiyon hastalarında ise kan basıncı istirahatte bile 140/90'ın üzerindedir. Tedavi süreci, ilaç tedavisi ve yaşam tarzı değişikliklerini birlikte içermelidir. Yaşam tarzı değişiklikleri arasında egzersiz, kilo verme, stres yönetimi, tuz kısıtlaması, sigara bırakma, alkol kısıtlaması ve DASH diyeti yer almaktadır.
Hipertansif Kriz ve Acil Durumlar
Hipertansif kriz, kan basıncının 180/120 üzerinde olması durumudur ve acil tedavi gerektirir. Bu durumda hastanın derhal acil servise başvurması önemlidir.
Dr. Sönmez'in açıklamaları, hipertansiyonun yaygınlığı ve tehlikeleri hakkında farkındalığı artırmak adına büyük önem taşıyor. Bu sessiz katilin belirtileri ve riskleri hakkında bilgi sahibi olmak, zamanında teşhis ve tedavi için kritik rol oynuyor.