HABER MERKEZİ
Dün bütün dünyayı etkileyen küresel boyutta bir siber kriz yaşandı. Microsoft’un Windows işletim sistemini kullanan bilgisayarlarda arızalar yaşanınca tüm dünya birkaç saatliğine adeta felç oldu. Ancak bu sıkıntının etkilemediği iki ülke vardı: Rusya ve Çin.
Türkiye dahil birçok ülkede hastaneler, ulaşım sistemleri ve bankalar dahil birçok sektör geçici felç yaşadı. Önce bir küresel çaplı siber saldırı olduğu sanılan aksaklığın aslında Windows CrowdStrike yazılımından kaynaklandığı ortaya çıktı.
Bazı komplo teorisyenleri bu olayın covid-19-benzeri bir küresel mankurtlaştırma planının ilk aşaması olduğunu savunsa da, algılanan gerçek; uçamayan uçaklar, çalışmayan bankalar, yürümeyen trenler, ‘acil’leri çalışmayıp ameliyat yapamayan hastanelerdi.
Rusya’yı Sailfish kurtardı
Tüm dünya bu krizle boğuşurken, Rusya ve Çin çok rahattı. Dünyanın en büyük ülkesinin Vnukovo kentindeki havaalanında çok kısa süreli bir sorundan başka sıkıntı kaydedilmedi. Ne ülkenin en büyük bankası Sberbank’ta, ne hastanelerde, ne ulaşımda hiçbir sorun yaşanmadı.
Rusya’daki bu rahatlığın altında, ülkenin yerli ve milli işletim sistemi Sailfish yatıyor. Rusya kamusal alanında çok yaygın olan bu yazılımın yanı sıra, özellikle Rus eğitim kurumlarında en çok kullanılan yerli yazılım Astra Linux’u da burada anmamız yerinde olacak.
Tüm dünyayı felç eden bu dijital travmanın Rusya’da hissedilmemesinin arkasında, saydığımız bu yerli yazılımlar yatıyor. Zira Rusya dünkü krizin daha ilk saatlerinde, tüm dünya siber alt-üst oluş yaşarken bir açıklama yapıp, haklı olarak hava atmakta gecikmedi. Rusya Dijital Kalkınma Bakanlığı resmî bir açıklama yaparak, kritik altyapı tesislerinde yabancı yazılım yerine yerli yazılım kullanmanın önemini vurguladı ve üstüne basa basa; “Rusya’daki havalimanları ve diğer kritik altyapı tesislerinde herhangi bir sıkıntı yaşanmadı” dedi.
Bu açıklamanın, Devlet Başkanı Putin’in bilgisi ve talimatı doğrultusunda yapıldığını tahmin etmek için kâhin olmaya gerek yok. Böylece Putin’in Rusya’sı, en güçlü ve etkili nükleer silahın kendisinde olduğu böbürlenmesinin ardından, Batı’ya, hatta tüm dünyaya bir kez daha hava atmış oldu.
Çin’in milli yazılımı OpenKylin
Çin de de durum Rusya’dakinden farklı değildi. Ülke dünkü krizden hemen hiç etkilenmedi. Bunun da altında tıpkı Rusya’daki gibi yerli ve milli yazılım yatıyor. Çin, yerli açık kaynaklı işletim sistemi OpenKylin’i kamusal alanda ve özelde yaygın biçimde kullanıyor. Öyle ki Çin devleti, resmi kurumlara alınan bilgisayarlarda yabancı işlemcilerin bulunmasını yasaklamış durumda.
Güvenliğimiz ‘Pardus’tan geçiyor, fakat…
Türkiye, dünkü siber krizden yaygın olmasa da etkilendi. Ancak sayıları şimdilik yeterli olmasa da yaygın ve genel bir dijital çöküntüye maruz kalmayan kurum ve kuruluşlarımız da vardı. Milli Eğitim Bakanlığı, AFAD, Diyanet İşleri Başkanlığı, Bilgi Teknolojileri Kurumu, TÜBİTAK, Strateji Bütçe Başkanlığı ve diğerleri. Bunun arkasında yerli ve milli yazılımımız ‘Pardus’ bulunuyor.
Saydığımız bu kurum ve kuruluşlar ile sınırlı sayıda da olsa bazı birimler Pardus’u kullanıyor.
29 Temmuz 2023’te Resmî Gazete’de yayımlanan bir Cumhurbaşkanı kararıyla, kamuda açık kaynak kodlu yazılım kullanımı teşvik edildi. Ancak maalesef ülkemizde halen yabancı kaynaklı yazılımlar çok yaygın. Bütün kullanıcılar Pardus’u internetten kolayca bilgisayarlarına ücretsiz indirip kullanabilme olanağına sahip.
Duyumlar ve kulis bilgilerine bakılırsa birtakım odaklar, Pardus’u gözden düşürmeye çalışıyor ve bunun için her yolu deniyor. Kamuda çalışan ve bilgisayar kullanan 2 milyonun üzerindeki kamu personeline Pardus’un özellikle kullandırılmadığı iddiaları bu tezleri güçlendiriyor. Bu noktada Pardus, nedense insanın aklına, bir zamanların yerli ve kadük efsanesi ‘Devrim’ otomobillerini getiriyor.
Peki, ya dünkü dijital krizin eşliğinde komplocuların kaynattığı söylentiler doğruysa? Dünkü kriz bir planın parçasıysa? Bu durumda kendimizi güvende tutmamız için Rusya’nın yaptığını yapmamız gerekmiyor mu?
