İzmir'de Bayraklı sahilinde deniz suyunun aşırı ısınması sonucu oluşan oksijensizlik ve denizdeki kirlilik nedeniyle binlerce ölü balık kıyıya vurdu. Yaşanan çevre felaketine bakanlık el attı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Eski Müsteşarı Prof. Dr. Mustafa Öztürk, yapılması gerekenleri sosyal medya hesabından paylaştı.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, İzmir Körfezi'ndeki kirliliğe yönelik yaptığı açıklamada, İzmir Körfezi’nin ölmek üzere olduğunu söyledi. Bu durumun evsel ve endüstriyel atıkların, suya arıtılmadan karıştırıldığı anlamına geldiğini belirten Murat Kurum, “İzmir Körfezi'ndeki oksijen seviyesi 6 miligram/litre olması gerekirken, bu seviye 1,8'e, yer yer 0'a kadar düşmüştür. Maalesef iç körfezimizde; denizdeki su hareketliliği ve sirkülasyonu artık durma noktasına gelmiştir. Altını çizerek ifade etmek gerekirse; şu anda körfezimizin bazı bölgelerinde yaşam kalmamıştır. Balıklarımız oksijensiz kaldıkları için ölmüştür. Körfezimize dökülen 7 derenin durumuna baktığımız da sonucun içler acısı olduğunu görüyoruz. Bugün derelerdeki su, 'organik kirlilik' açısından tarihin en kötü durumundadır. İzmir Körfezi'nin ekosistemi artık tamamen çökme noktasına gelmiştir; İzmir Körfezi ölmektedir.” dedi.
Eylül ayına kadar acil eylem planını ortaya oyacaklarını açıklayan Bakan Kurum, "İzmir Körfezi'nde yaşanan çevre felaketidir. Ekosistem durma noktasına gelmiştir. İzmir Körfezimiz ölmektedir. Sorumluları İzmir Körfezi'nde yüzeceğiz diyen ama görevdeyken tek bir adım atmayanlardır. Alınması gereken tedbirlere, yapılması gereken işlere ilişkin kurulumuz ile istişare yapmış ve yapılacak işlere ilişkin yönetmeliği tarif ettiği şekliyle, belediyelerin sorumluluklarını belediyelere varsa diğer kurumların, kuruluşların, STK'ların, Organize Sanayi Bölgeleri ve sanayi kuruluşlarının yapması gerekenleri de tarif edecek şekliyle eylül ayı sonuna kadar acil eylem planını ortaya koyacağız. " dedi.
Aşırı alg patlaması
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Eski Müsteşarı Prof. Dr. Mustafa Öztürk, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamalarda atıksu kirliliği, aşırı yosun oluşması ve aşırı sıcakların etkiyle oluşan oksijensizliğin anormal balık ölümlerini tetiklediğini vurguladı. Görüntülerin aşırı alg patlaması olduğuna dikkat çeken Öztürk, “Aşırı alg patlamasının olduğu yerde oksijen sıfırlanır, bölgede aşırı balık ölümleri olur ve sahilde ciddi koku kirliliği oluşur.” Dedi.
İzmir Körfezi’nde yaşananları ve yapılması gerekenleri sıralayan Öztürk şunları yazdı:
“İzmir Körfezi'nde balıklar oksijensizlikten boğularak öldü. Deniz suyu sıcaklığı arttıkça oksijen azalır ve biyolojik süreç hızlanır. Azot/fosfor kirlilik yükü yüksek olan sucul ortamlarda alg patlaması olur. Bu da sucul ortamdaki oksijeni tüketir. Kirlilik önlenmezse benzer olaylar daha sık yaşanır.
Ötrofikasyon ve sıcaklık artışı nedeniyle kıyı denizlerinde oksijen eksikliği artmaktadır. Balık ölümleri kontrol altına alınmak isteniyorsa İzmir Körfezi’ne tüm atıksular deşarj edilmeden önce fosfor kirliliği çöktürülerek giderilmeli. Ve kısa vadede tüm atıksular ileri kademe arıtılmalıdır.
“Dip çamuru taraması yapılmalı”
Ölü balıklar anında toplanmalı. Körfez dibinde çamur birikmesi söz konusu ile batımetrik ölümler yapılarak oluşan dip çamuru miktarı belirlenir ve buna göre dip çamuru taraması yapılır. Dip çamuru taraması suyu karıştırmadan yapılması önemlidir. Tarama sonrası tekrar dip çamuru taraması yapılmalı ve ortamdan uzaklaştırılmalı
İzmir Körfezi gibi hassas sularda dip çamuru taraması yapılırken, anaerobik biyokimyasal reaksiyonu hızlandıran ve su kalitesini bozan, serbest fosforun yüksek konsantrasyonda olduğu dip çamurunun yüzeyinden 50 santimetre derinlikte tarama yapılması gerekir. Çünkü, dip çamuru yüzeyinden itibaren 30 ila 50 santimetre yükseklikte fosfor genelde serbest halde bulunur.
Dip çamuru tarama işleminden sonra yeşil rengin hala etkili olduğu bölgelerde çözünmüş oksijen (ÇO) 5 mg/L olacak şekilde yapay olarak sürekli havalandırılabilinir. Körfezin her noktasında aerobik şartlar sağlanır. Havalandırma ile aerobik şartlar hızlı şekilde oluşur. Derin teknelerle yüzeyden 0,5 ila 1 metre derinlikte havalandırma veya karıştırma yapılabilir. Havalandırma tabakalaşmayı azaltır. Derinliğe göre ÇÖ ölçülmeli ve derinlerde ÇÖ yüksek olabilir. ÇÖ konsantrasyonu yüksek sular yeşil alanlara pompalanabilir.
Körfezde suyun devamlı hareketli tutulması lazım. Alg oluşumunu hızlandıran kilit madde fosfor (P)’dir. Körfez suyunun kendini 2 ila 3 günde bir yenilemesi gerekir.
İzmir Körfezinde;
-pH
-Sıcaklık
-ÇÖ
-KOI/BOI5
-TN
-TKN
-TP
-TKM (Toplam Katı Madde)
-pH
-Klorofil-a
-secchi disk gibi parametrenin ölçümlerinin bazıları yerinde yapılmalı ve diğer analizler laboratuvarda yapılmalı.
“İzleme ağı kurulmalı”
İzmir Körfezi’ne direk ve dereler yolu ile endirek deşarj edilen debisine bakılmaksızın tüm atıksular kontrol altına alınmadan ve bu atıksular ileri kademe (azot fosfor kirliliği dahil) arıtılmadan İzmir Körfezinde Balık ölümleri devam eder.
Körfezde ve dere ağızlarında izleme ağı kurulmalı ve;
-pH
-Sıcaklık
-ÇO
-KOI/BOI5
-TN -TKN
-TP
-TKM (Toplam Katı Madde) kirleticileri izlemeye alınmalıdır. Ve dip çamuru miktarı ve özelliği belirlenir. Dip çamuru tarandıktan sonra susuzlaştırılır ve bertaraf tesisine taşınır.”
