MERT SAYAN – HABER MERKEZİ
İsrail ile Hizbullah arasındaki gerginlik, 27 Kasım’da başlayan ateşkes sürecine rağmen devam ediyor. Ancak, İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesi, şu anki koşullarda pek mümkün görünmüyor. Bölgedeki güvenlik garantileri sağlanmadan, İsrail’in geri çekilmesi beklenmiyor.
Hizbullah’ın eski gücünü kaybetmesi ve İran’ın desteğinin azalması, İsrail’in çekilme kararını daha da uzaklaştırırken, İsrail’in bölgedeki askeri varlığını sürdürmesi ihtimali artıyor.
Samimi Haber’e konuşan Uluslararası İlişkiler Uzmanı Mehmet Dalar, İsrail ile Hizbullah arasındaki çatışmalara değinerek, 27 Kasım’da başlayan ateşkes sürecine rağmen gerginliğin devamına dikkat çekti. Dalar, İsrail'in ateşkeste belirlediği şartları hatırlatarak; “İsrail’in şartlarından biri Hizbullah’ın kuzeye çekilmesi talebiydi. Ancak, bunun ne kadar yerine getirildiği konusunda kesin bir bilgi yok. Çünkü anlaşmalar çerçevesinde, Hizbullah kuzeye çekilmediği sürece İsrail’in geri çekilmeyeceği bir durum söz konusu. Şu an için durum belirsiz” şeklinde konuştu.
Dalar, daha önce 2000 yılında İsrail’in Güney Lübnan’dan çekildiğini vurguladı. Ayrıca, Hizbullah’ın eski gücünde olmadığı için İsrail’in yeniden bu bölgeye çekilmesinin olası olmadığını belirterek; “Eğer Güney Lübnan’dan güvence verilmezse İsrail’in bu bölgeden çekilmesi pek mümkün gözükmüyor” dedi.
“İSRAİL’İN ÇEKİLMESİ MÜMKÜN DEĞİL”
Dalar, Suriye’deki gelişmelere de dikkat çekerek, İsrail’in Şam’a 25 kilometre kadar yaklaşması ve Golan Tepeleri dışında bazı bölgelerde kontrolü ele geçirmesinin ateşkes anlaşmasına aykırı olduğunu ifade ederek, şunları söyledi:
“Bu noktada, gelişmelerin 18 Şubat’ta nasıl şekilleneceğini göreceğiz. Ancak şahsen, İsrail’in Güney Lübnan’dan çekileceğini pek ihtimal dahilinde görmüyorum”.
“TEKRAR BİR ÇATIŞMA OLMAZ”
Tekrar savaşın başlamasına ihtimal vermediğini ifade eden Dalar, bunun nedenini Hizbullah’ın eski gücüne sahip olmamasıyla ilişkilendirerek; “Hizbullah eski gücünü kaybetti. Ayrıca İran’ın, Trump’ın göreve gelmesiyle birlikte nükleer meselesi konusunda uzlaşmak istediğini gözlemliyorum. Bu da İran’ın eskisi kadar destek vermeyeceğini düşündürüyor” diye konuştu.
Trump’ın anlaşma taleplerinin etkisinin önemini de vurgulayan Dalar; “Eskisi gibi bir çatışma yaşanacağına ihtimal vermiyorum. Elbette, İsrail istediği bölgeleri bombalayacaktır, ancak önceki dönemdeki gibi büyük bir çatışma olacağını düşünmüyorum” ifadelerini kullandı.
İSRAİL’İN, LÜBNAN’I İLK İŞGALİ
Dalar, tarihsel bir bakış açısıyla Filistin meselesini ve İsrail’in Lübnan’a müdahalelerini değerlendirdi. 1978’den bu yana İsrail’in, Filistinlilerin Lübnan’daki korunmasına karşılık Lübnan’a müdahale ettiğini belirten Dalar; “İsrail, hem havadan hem de karadan Lübnan’a müdahale ediyor. 6 Haziran 1982’de ise ilk kez İsrail ordusu Lübnan’ı işgal etti ve Beyrut’a kadar ilerledi. Ayrıca, İsrail Güney Lübnan’ın büyük bir bölümünü elinde tutuyor. İşgali altında duruyor” dedi.
Hizbullah’ın 1982 yılında İran’ın desteğiyle sahneye çıktığını hatırlatan Dalar, sözlerine şöyle devam etti:
“Hizbullah, Şii bir örgüt olmasına rağmen büyük ölçüde İran tarafından destekleniyordu. Hizbullah’ın müdahalesiyle birlikte İsrail 2000 yılında Güney Lübnan’dan çekildi. Ancak, daha sonra 2024 yılında tekrar başladı. İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesi pek mümkün görünmüyor. Birtakım garantiler almadıkça geri çekileceğini sanmıyorum. 2000 yılında koşulları ile şu anki koşullar çok farklı. 2000’de Hizbullah oldukça güçlüydü. Ancak, şu an için İsrail’in çekileceği yönünde bir ihtimal göremiyorum. Litani Nehri’nin kuzeyine çekilse bile İsrail’in tamamen geri çekileceğini düşünmüyorum”.
“İSRAİL, TRUMP’LA DAHA GÜÇLÜ”
Dalar, Orta Doğu’daki barışın sağlanmasının önemli bir ihtiyaç olduğunu belirtti, ancak özellikle Trump’ın başa gelmesiyle birlikte İsrail’in politikalarının güç kazanacağına dikkat çekerek; “Trump’ın iktidara gelmesiyle İsrail’in, özellikle politikalarının daha güçlü hale geleceğini düşünüyorum. Çünkü Joe Biden döneminde bazı silahların, özellikle füzelerin, İsrail’e verilmemesi gibi kısıtlamalar vardı. Ancak Trump, dün imzaladığı kararname ile bu engelleri kaldırdı. İsrail artık istediği her türlü vurucu gücü alabilecek” şeklinde konuştu.
Bu gelişmenin ileride İran ile İsrail arasında nasıl bir çatışma ya da anlaşma sürecine yol açacağı konusunda belirsizlikler olduğunu ifade eden Dalar; “Bunu şimdiden kestirmek zor, ancak bu durum ileride nasıl bir gelişmeye yol açar, onu zaman gösterecek” dedi.
“ABD TEHDİT EDİYOR”
Ayrıca, ABD Dışişleri Bakanının dün yaptığı ziyaretle ilgili olarak; “ABD Dışişleri Bakanı, İsrail’e giderek İran’ın nükleer meselesinde bir uzlaşma sağlanması gerektiğini belirtti. Aksi takdirde, tehditle sonuçlanabilecek bazı açıklamalarda bulundu” ifadelerini kullandı.
Hizbullah’ın eski gücüne sahip olmadığını ve İran’ın da eskisi gibi Hizbullah’ı desteklemediğini belirten Uluslararası İlişkiler Uzmanı Mehmet Dalar; “Bundan dolayı, İsrail’in kısa vadede Güney Lübnan’dan çekileceğine pek ihtimal vermiyorum” diye konuştu.
