Siber güvenlik şirketi ESET, eski cihazlarınızı atmadan önce yapmanız gerekenleri sıralayarak önerilerde bulundu. Eskiye dönük olarak, dizüstü veya masaüstü bilgisayarlardan akıllı telefonlara ve fitness takip cihazlarına kadar her türlü cihazın bu kapsamda değerlendirilmesi gerektiğini belirtiyor. Birleşmiş Milletler verilerine göre, 2019 yılında dünya genelinde 53,6 milyon metrik ton e-atık üretildi ve bu rakam, beş yıl öncesine göre yüzde 21 artış gösterdi. Bu durum, potansiyel tehlikelerin ciddi boyutlarda olabileceğini göstermektedir.
Hangi Riskleri Taşıyor?
Kullandığımız cihazlar, dijital yaşantımıza açılan bir kapıdır. Bu cihazlar, hem en değerli bilgilerimizi sakladıkları sabit diskler üzerinde hem de çeşitli çevrimiçi hesaplarımıza erişim sağlama konusunda önemli bir rol oynarlar. Cihazları kullanmayı bıraktığımızda, bu verilerin kaybolduğunu düşünmek yanıltıcı olabilir. Çünkü, pek çok kişi fark etmeyebilir, ancak bir uzmanın dosya kurtarma araçlarını kullanarak, sabit diskin 'silinmiş' olarak düşünülen verilerin bir kısmını veya tamamını kurtarabileceği bir gerçektir.
Bazı durumlarda, fiziksel olarak parçalanmış sabit sürücülerden bile veri kurtarma yapılabilmektedir. Bu kurtarılan veriler arasında, aile fotoğrafları, e-postalar, banka hesap özetleri, vasiyet gibi hassas belgeler, pasaport ve ehliyet taramaları, tıbbi bilgiler, sigorta detayları gibi çeşitli kişisel ve önemli bilgiler bulunabilir.
Dolandırıcılar Sizi Hedef Alabilir
Günümüzde, birçok insan zamanlarının bir bölümünü evden çalışarak geçiriyor. Bu durum, kişisel dizüstü bilgisayarlarımızın ve cihazlarımızın içerisinde hassas kurumsal veri ve oturum açma bilgileri gibi önemli bilgileri barındırdığı anlamına gelmektedir. İşverenler, kötü siber güvenlik uygulamalarına sahip ve potansiyel olarak kurumsal veri ihlaline neden olabilecek bir çalışanı olumlu bir şekilde değerlendirmeyecektir.
Doğru araçlar kullanılarak, kötü niyetli kişiler geri dönüştürülmüş veya atılmış cihazlarda kalan veri parçalarını birleştirerek tüm dosyaları yeniden oluşturabilir ve kişisel ile iş hesaplarınıza ait hassas bilgilere erişebilirler. Bu bilgileri kötü niyetli amaçlarla kullanabilirler:
Kimlik dolandırıcılığı saldırıları: Örneğin, adınıza yeni kredi hatları açma veya banka hesaplarını ele geçirip boşaltma gibi eylemlerde sizi taklit etmek.
Şantaj: Buldukları hassas tıbbi veya kişisel bilgilerle size şantaj yapma, örneğin kişisel fotoğrafları kullanarak.a
Dikkat Edilmesi Gereken O Noktalar
Güvenli ve emniyetli e-atık imhası için yedi adım şu şekildedir:
Önemli Bilgilerin Yedeklenmesi: Eski cihazınızdan hangi bilgileri saklamak istediğinizi düşünün. Fitness takip cihazı veya akıllı TV gibi cihazlarda genellikle önemli bilgiler bulunmaz, ancak bir dizüstü bilgisayar, masaüstü veya akıllı telefon/tablet gibi cihazlarda önemli belgeler, fotoğraflar veya videolar olabilir. Bu verileri yeni cihazınıza aktarmayı veya bulut depolama platformlarına kaydetmeyi düşünün. Ayrıca, harici bir sabit sürücü veya depolama cihazı kullanarak yedekleme yapmayı unutmayın.
Hesaplardan Çıkış Yapma: Elde edilecek cihaz üzerindeki tüm hesaplardan çıkış yaptığınızdan emin olun. Bu, cihazın geri dönüştürülmesi sırasında başka bir kullanıcının hesaplarınıza erişemeyeceği anlamına gelir.
Yazılım Aktarımı veya Devre Dışı Bırakma: Yeni bir cihaza aktarmak istediğiniz yazılımları belirleyin ve gerekirse devre dışı bırakın. Bu süreci desteklemek için uygulama içinde veya çevrimiçi bilgiye başvurun.
SIM/SD Kart Çıkarma: Cihazda SIM veya SD kart varsa çıkarın. Aynı telefon numarasını kullanmaya devam edecekseniz, operatörü arayarak SIM kartınızı yeni telefonunuza aktarın. Değilse, kartları imha edin.
Sabit Sürücüyü Silme: Önemli verileri yedekledikten sonra, cihazdan tüm verileri kaldırmak için fabrika ayarlarına sıfırlama yapın.
Veri Silme/Disk Biçimlendirme Araçlarını Kullanma: Fabrika ayarlarına sıfırlama yeterli değilse, üçüncü taraf disk silme araçlarını kullanmayı düşünün.
Sabit Sürücünün Fiziksel İmhası: Verilerin yazılım yoluyla silinmesinden emin olamayanlar için bir seçenek de sabit sürücüyü fiziksel olarak çıkarıp imha etmektir.
