Prostat, erkek üreme sisteminde ceviz büyüklüğünde bir bezdir. Bu bez, spermi besleyen ve koruyan sıvıyı üretir. Sıvı, spermle birleşerek doğurganlık için hayati öneme sahip olan meniyi oluşturur.
PROSTAT KANSERİ NEDİR?
Prostat kanseri, prostat bezindeki hücrelerin kontrolsüz şekilde büyümesiyle oluşur. Bu kanser türü yavaş büyüyebilir ve yıllarca belirti göstermeyebilir. Ancak agresif formu hızla yayılır ve acil müdahale gerektirir. Kanser, prostat bezinde kalabileceği gibi kemikler ve akciğerler gibi diğer organlara da yayılabilir.
KİMLER RİSK ALTINDA
Prostat kanserine yakalanma riskini artıran faktörler şunlardır:
- Yaş: Risk, özellikle 50 yaşından sonra artar.
- Aile Öyküsü: Yakın akrabalarında prostat kanseri olan kişilerde risk daha yüksektir.
- Irk: Afrikalı erkeklerde agresif prostat kanseri görülme oranı daha fazladır.
- Yaşam Tarzı: Sağlıksız beslenme ve hareketsiz bir yaşam tarzı riski artırır.
- Genetik Mutasyonlar: BRCA1 ve BRCA2 genlerindeki değişiklikler kansere yatkınlığı artırabilir.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Erken evrelerde belirti göstermeyen prostat kanseri, ilerleyen dönemlerde şu şikayetlere neden olabilir:
- İdrara başlamada veya durdurmada zorluk,
- Zayıf veya kesintili idrar akışı,
- Gece sık idrara çıkma,
- İdrarda veya menide kan,
- Bel, kalça veya pelviste ağrı.
Bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, bir doktora başvurmanız önemlidir.
NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Teşhis için kullanılan yöntemler şunlardır:
- PSA Kan Testi: Yüksek seviyeler prostat kanseri veya diğer sorunlara işaret edebilir.
- Dijital Rektal Muayene: Prostatın fiziksel olarak incelenmesiyle anormallikler tespit edilir.
- Biyopsi: Şüpheli durumlarda, dokudan örnek alınarak kanser teşhisi doğrulanır.
- Kanserin yayılımını değerlendirmek için MR veya BT taramaları da yapılabilir.
TEDAVİ YÖNTEMİ
Tedavi, kanserin evresine ve türüne bağlıdır:
- Aktif Gözetim: Yavaş ilerleyen kanserlerde genellikle tercih edilir.
- Cerrahi: Prostat bezinin çıkarılması işlemi uygulanabilir.
- Radyoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için kullanılır.
- Sistemik Tedaviler: Hormon tedavisi, kemoterapi ve immünoterapi, kanserin yayıldığı durumlarda devreye girer.
Tedavi seçenekleri, yan etkiler göz önünde bulundurularak bir sağlık uzmanıyla birlikte değerlendirilmelidir.
PROSTAT KANSERİNDEN KORUNMAK MÜMKÜN MÜ?
Kanseri tamamen önlemek mümkün olmasa da riskinizi azaltabilirsiniz:
- Sağlıklı bir diyet benimseyin: Meyve, sebze, tam tahıllar ve sağlıklı yağlara öncelik verin.
- Düzenli egzersiz yapın: Fiziksel aktivite, genel sağlığı destekler.
- Tarama testlerini ihmal etmeyin: Özellikle 50 yaşın üzerindeyseniz düzenli kontrol yaptırın.
- Alkol tüketimini azaltın ve sigarayı bırakın.
Prostat kanseri, erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilir bir hastalıktır. Risk faktörlerinizi değerlendirerek doktorunuzla düzenli kontroller yapmayı ihmal etmeyin. Unutmayın, sağlık en büyük hazinedir.
