ABD'nin başkenti Washington DC'deki Walter E. Washington Kongre Merkezi'nde yapılacak olan NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi'nin ilk oturumu başladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da yer aldığı zirvede, öncelikli olarak Rusya-Ukrayna Savaşı'na dair Ukrayna'ya verilen askeri desteğin koordinasyonu, savunma harcamaları, Çin'e yönelik stratejiler, Hint-Pasifik bölgesindeki ortaklarla işbirliği ve ittifakın askeri caydırıcılığı gibi konular ele alınacak. Ayrıca, liderlerin zirve sırasında Gazze'deki savaş, İran, Çin ve Kuzey Kore'nin Rusya ile ilişkileri gibi diğer önemli meseleleri de gündeme getirmeleri bekleniyor.
“Ukrayna’nın NATO’ya üyelik yolundan geri dönüş mümkün değil”
Zirve öncesi basın mensuplarına kısa açıklamada bulunan Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb, Ukrayna’nın NATO’ya üyeliğinin geri dönüşü olmadığını ifade etti. Stubb,
“Buradan Kremlin’e Ukrayna’nın NATO’ya üyelik yolundan artık geri dönüşün mümkün olmadığı mesajı vermenin çok önemli olduğunu düşünüyorum” dedi.
Açıklamasında Baltık Denizi'nin artık bir NATO denizi olarak kabul edildiğini belirten Stubb, Finlandiya'nın karadaki askeri gücünü, İsveç'in hava ve deniz kapasitelerini ve Norveç'in genel askeri yeteneklerini göz önünde bulundurarak, Rusya'nın Baltık yönünde herhangi bir askeri hareketlilik göstermesinin olası olmadığını ifade etti.
“Kuzey ülkelerinin bulunduğu coğrafya, NATO bölgesi haline geldi”
İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, zirve öncesinde İsveç’in iki yüzyıldan uzun süren askeri tarafsızlığının ardından NATO'ya tam üye olarak ilk kez bu zirvede yer aldığını vurguladı.
“Avrupa’nın kalbinde bir savaşın yaşandığı bir zamanda bir araya geliyoruz”
Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis, Washington Zirvesi’nin mevcut zorlu koşullar altında yapıldığını vurguladı.. Miçotakis,
“Bölgede, Avrupa’nın kalbinde bir savaşın yaşandığı bir zamanda bir araya geliyoruz. Rusya’nın bu saldırı savaşında kazanmamasını sağlamak için Ukrayna’yı, bu ne kadar sürerse sürsün desteklemeye devam edeceğimiz bir dönemde bir araya geliyoruz” dedi.
Liderleri Biden ve Stoltenberg karşıladı
Zirveye katılan liderler, ABD Başkanı Joe Biden ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg tarafından resmi törenle karşılanarak, ardından hep birlikte aile fotoğrafı çektirdi.
Fotoğraf çekiminin ardından, ilk oturum ABD Başkanı Biden ve NATO Genel Sekreteri Stoltenberg’in açılış konuşmalarıyla başladı.
Açılış konuşmasında Stoltenberg,
“İttifakımızın 75. yıldönümünü kutlamak için Washington’dan daha güzel bir yer olamazdı çünkü Kuzey Atlantik Antlaşması, 1949 senesinde burada imzalandı” dedi.
Zirveye ilk kez katılan İsveç Başbakanı Ulf Kristersson’u da tebrik eden Stoltenberg,
“Başbakan Ulf Kristersson’a da hoş geldiniz demek istiyorum. Bu ittifakın tam üyesi olarak NATO zirvesine ilk katılımınız. Aileye hoş geldiniz, sizi burada görmek çok güzel” dedi.
Toplantı gündemine ilişkin bilgi veren Stoltenberg,
“Bu ilk oturumda gelecekteki güvenliğimize ilişkin kararlar alacağız. Savunmamızı güçlendireceğiz. Halihazırda 23 müttefik, gayrisafi yurtiçi hasılasının yüzde 2’sini savunmaya ayırma hedefini karşılıyor. 2014’te savunmaya daha fazla yatırım yapma taahhüdünde bulunduğumuzda bu sayı sadece üç müttefikle sınırlıydı. Ukrayna’ya desteğimizi artıracağız ve bunun için NATO koordinasyonu tesis edecek, Ukrayna’ya savunma sistemleri ve eğitim sağlayacak ve uzun vadeli sürdürülebilir bir desteği teminat altına alacağız. Ukrayna’ya destek bir hayır işi değil, kendi güvenlik çıkarımızdır. Ayrıca, Rusya, Çin, İran ve Kuzey Kore’nin güçlenen ittifakına karşı koymak için Hint-Pasifik’teki ortaklıklarımızı güçlendireceğiz” dedi.
“İttifakımız, Rusya’nın gerisinde kalmamalı”
ABD Başkanı Joe Biden ise açılış konuşmasında,
"75 yıldır uluslarımız NATO kalkanının ardında büyüdü ve refah kazandı. Bugün her zaman olduğumuzdan daha güçlüyüz” dedi.
Göreve geldiğinden bu yana NATO’nun güçlendiğini, Finlandiya ve İsveç’in ittifaka katıldığını ve gayrisafi yurtiçi hasılanın en az yüzde 2’sini savunmaya ayıran NATO müttefiklerinin sayısının 9’dan 23’e yükseldiğini vurgulayan Biden,
“Bunlar şans eseri değil, tercih sonucu meydana gelmiştir. İki yıl önce gerçekleştirdiğimiz zirvede, caydırıcılığımızı ve savunmamızı modernize etmek için bir plan başlattık ve bugün kendimize sırada neyin olduğunu ve savunma kalkanımızı nasıl daha güçlü kılmaya devam edebileceğimizi sormamız gerekiyor” dedi.
Rusya’nın savunma üretimini önemli oranda artırdığını ve NATO üyelerinin bunun gerisinde kalmamaları gerektiğini vurgulayan Biden,
“Silah, mühimmat ve araç üretimlerini önemli oranda artırıyorlar ve bunu Çin, Kuzey Kore ve İran’ın desteğiyle gerçekleştiriyorlar. Benim görüşüme göre, ittifakımız bunun gerisinde kalmamalı” dedi.
NATO üyelerinin her birinin savunmaya yapacakları yatırımların dünyaya güçlü bir mesaj ileteceğini vurgulayan Biden,
“Her NATO üyesi, ittifakı güçlü tutmak için üzerine düşeni yapmaya kararlıdır. NATO topraklarının her bir karışını savunabiliriz, savunacağız ve bunu birlikte yapacağız” dedi.