İran ve ABD arasındaki Nükleer Müzakere görüşmeleri, Trump’ın yeniden başkanlığa seçilmesiyle, uluslararası kamuoyunda ABD Başkanı ve İranlı yetkililerin söylemleri üzerinden gündemde.
Ancak bu tartışmalar İran kamuoyunda farklı bir gündemde yaşanıyor.
PEZEŞKİYAN İSTİFA ETTİ İDDİALARI
Önce sosyal medyada ardından da haber sitelerinde yayılan iddiaya göre, “İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed İslami, hükümetten bazı üyelerle yaptığı telefon görüşmelerinde, Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan’ın istifa ettiğini söyledi.”
Pezeşkiyan, seçim kampanyasında İran ekonomisine büyük zarar veren yaptırımları ortadan kaldırmak için Batı ile ilişkileri iyileştirme ve nükleer müzakereleri yeniden canlandırma sözü vermiş, "Eğer kampanya vaatlerimi yerine getiremezsem siyasete veda ederim.” demişti.
İDDALAR, BASINDA VE SOSYAL MEDYADA
Devrim Muhafızları Ordusuna (DMO) yakınlığıyla bilinen Cevan gazetesinin konuya ilişkin haberinde, “Devrim Lideri'nin Amerika ile müzakereler konusundaki tutumu, yorum ve tefsirlerin önünü kapatacak şekilde en açık ifadelerle, sözcüklerle ve temalarla açıklandı. Ancak hükümetin iç birliği sağlamak adına zaman kaybetmeden bu liderlik pozisyonu doğrultusunda bir pozisyon alması mantıklı ve rasyonel olmakla birlikte, hükümet etrafında örtülü ve hatta açık muhalefetin başlamasını, hatta Pezeşkiyan’a istifa çağrılarının yapılmasını bekleyebiliriz!” ifadeleri yer aldı.
Gazeteci Ali Ahmadnia ise iddiaları spekülasyon olarak niteleyerek X sosyal medya hesabından şunları yazdı:
"İran Halkına Başsağlığı" sloganıyla zirvenin üzerinden henüz birkaç gün geçmedi ve Başkan bu sabah Sircan'a giderek 20 Hemat projesinin açılışını yapacak ve temel atacak. Bazı saf insanlar hayal görüyor!”
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN İLE GÖRÜŞMESİNE TEPKİ
Tartışmaların bir başka yönü de internette dolaşıma sokulan Pezeşkiyan'ın, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile elini göğsüne koyduğunu gösteren fotoğraf ve tepkiler oldu.
Suriye'de Baas iktidarının devrilmesinden sonra İran basınında Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmesi nedeniyle yönelik eleştiriler öyle bir hal aldı ki, Pezeşkiyan radikal söylemler ve sert eleştirilerin hedefi oldu.
Horasan Gazetesi tepkilere ilişkin yayınladığı haberinde, "Bu olaya bakıldığında, öncelikle şunu vurgulamak gerekir ki, özellikle hassas bölgesel durumlarda diplomatik protokollere uymak, ülkenin üst düzey yetkilileri için yadsınamaz bir gerekliliktir.
Resmî çerçevenin dışında kalan davranışlar, uluslararası alanda farklı anlamlar taşıyabilir ve yanlışlıkla bir zayıflık işareti olarak yorumlanabilir. Bu durumda Cumhurbaşkanlığı protokol heyeti ve Dışişleri Bakanlığı'nın daha fazla sorumluluk göstermesi ve bu tür hataların tekrarlanmasını engellemesi gerekiyor.” yazdı.
İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan, Cumhurbaşkanı seçildiği yedi aydan beri istifa edeceğine yönelik iddialar ikinci defa gündeme geldi.
İstifa haberleri yalanlansa da İran Stratejik İşlerden Sorumlu Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevad Zarif’in Pezeşkiyan’ı ikna ettiği de iddialar arasında yer aldı.
İRAN-ABD ARASINDAKİ MÜZAKERELER
İran ile nükleer anlaşma, ABD Başkanı Donald Trump’ın ilk başkanlık döneminde, 2018’de ülkesini tek taraflı çekme kararı ve sonrasında yaşanan gelişmelerle çıkmaza girdi.
2015'te varılan nükleer anlaşma büyük ölçüde işlevsiz durumda.
Biden döneminde, müzakereler dolaylı devam etmiş, görüşmelere Umman ev sahipliği yapmıştı.
Nükleer anlaşmanın imzalandığı dönemde İran'ın Başmüzakerecisi olarak görev yapan ve artık ülkenin yeni Dışişleri Bakanı olan Abbas Erakçi, Rusya-Ukrayna arasındaki savaş ve Gazze'deki durum gibi değişen uluslararası koşullar nedeniyle nükleer müzakereleri canlandırmanın geçmişte olduğu kadar kolay olmayacağını söyledi.
İran lideri Ali Hamaney de başından beri karşı olduğu müzakerelere ilişkin son yaptığı açıklamasında, yaşanan başarısızlıklarda haklı olduğuna işaret ederek bir kez daha karşı duruş sergiledi.
Bu durum İran kamuoyunu, her konuda olduğu gibi bu konuda da ikiye bölmüş durumda.
