MERT SAYAN – HABER MERKEZİ
Esad rejiminin devrilmesinin ardından, Türkiye’de düzensiz göçmen statüsü ile bulunan Suriyelilerin geri dönüşü, gündemin öne çıkan konuları arasında yer alıyor. Bu dönüşlerin ne zaman ve nasıl bir programla gerçekleşeceği ise merak konusu.
Bu aşamadan sonra dönüşlerin hız kazanacağının beklendiğini söyleyen Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. İrfan Kaya Ülger; “Ülkemizdeki mültecilerin en az yarısının ülkesine dönmesini beklemek rasyonel gözüküyor” dedi.
İçişleri Bakanlığı’nın açıkladığı rakama göre, ülkemizde bulunan Suriyeli göçmen sayısı 3 milyonun altına inmiş durumda. Suriye’de siyasal istikrar sağlanmasıyla bu dönüşün yeni bir ivme kazanacağını beklenirken Prof. Dr. Ülger; “Başkent Şam’ında kurtarılması sonrasında dönüşlerin hız kazanacağı anlaşılıyor” dedi.
Ülger, Türkiye’de bulunan Suriyelilerin yarısından fazlasının Halep’ten geldiğinin altını çizerek, çeşitli platformlarda ve sosyal medya üzerinden yapılan şikayetlerin çok etkili olacağını vurguladı. Ülger, “Türkiye, tabii sığınmacılara çok büyük katkı sağladı. Maddi manevi destek verdi. Cumhuriyetin başından itibaren yüzyıl içerisinde Türkiye hangi kategorilere harcama yaptı diye sınıflandırdığımızda bunlar içerisinde son 10 yılda mültecilere harcanan kaynağın önemli bir yer tuttuğunu unutmayalım” şeklinde konuştu.
Birleşmiş Milletler’in (BM) verilerine göre, en fazla mülteci barından ülkenin Türkiye olduğunu hatırlatan Ülger; “Cumhuriyet tarihinden itibaren en çok para harcanan kalemlerden biri mülteci konusudur. Son 10 yılda harcanan para kaynağın önemli yer tuttuğunu unutmayalım” diye konuştu.
Suriyelilere 60 milyar Dolar harcadık
Mültecilere harcanan paranın, Cumhuriyet tarihindeki en fazla harcama yapılan 4 başlıktan biri olduğunu vurgulayan Ülger, şu ifadeleri kullandı:
“Türkiye’nin Cumhuriyet tarihinde harcamalarını sınıflandırırsak, birinci GAP Projesi, ikincisi Kıbrıs Barış Harekatı’nda yapılan ve uygulanan yaptırımlar sonrası harcamalar, üçüncü olarak yaklaşık 40 yıldır 1980’den beri terör örgütü faaliyetlerini engellemeye yönelik yapılan harcamalardır. Dördüncü olarak ise Suriyeli göçmenler harcanan kaynak kalemini oluşturuyor”.
Türkiye’nin mültecilere bugüne kadar 60 milyar Dolar harcama yaptığını belirten Ülger; “BM’nin de kısmen katkı sağladığını biliyoruz. Ancak, esas bu konuda harcama kalemi Türkiye tarafında finanse edildi” dedi.
“Türkiye Fırat’ın doğusuna operasyon yapacak”
Prof. Dr. Ülger, Suriye’deki silahlı muhalif grupların PYD ile çatışma sürecini de değerlendirdi. Türkiye’nin Fırat’ın doğusuna operasyon yapacağını söyleyen Ülger; “Tampon bölgenin aksayan kısımları olan Kobani (Ayn el-Arab) orası kontrol altına alınacak. Orada da 30-40 km derinliğinde bir tampon bölge oluşturacak. Oradaki terör unsurları oradan uzaklaştırılacak. Aynı şekilde, Irak sınıra yakın yerlerde, Kamışlı bölgesinde tampon bölgenin aksayan kısımları için Türkiye’nin bir kara harekâtı yapacağını öngörüyorum” ifadelerini kullandı.
Bununla birlikte, yeni kurulan yapı içerisinde Kürt kökenli insanların da olması ve temsil edilmesini, Türkiye’nin olumlu baktığını söyleyen Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. İrfan Kaya Ülger; “Ancak, bunun bir federasyona ayrılıkçılığa dönüşerek, burada bir uydu devlet kurulmasının ve Esad’dan kurtarılan Suriye’nin parçalanmasının bölgede büyük bir tehdit oluşturduğunun da Türkiye farkında. Bu bakımdan şu an itibariyle muhalif örgütlerin, Hey'etu Tahrîri'ş-Şâm (HTŞ) ve SMO’nun PYD/YPG unsurları ile bir çatışmaya, mücadeleye gireceği belirsizliğini koruyor” diye konuştu.
