Doğrudan 7 milyon çalışanı, dolaylı olarak ise tüm vatandaşları ilgilendiren yeni asgari ücreti belirleme çalışmalarında süreç devam ediyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ev sahipliğinde, 11 Aralık'ta ilk toplantısını gerçekleştiren Asgari Ücret tespit Komisyonu, ikinci toplantısını bugün yapacak.
Pazarlık çerçevesinin belirlenmesi açısından önem taşıyan bu toplantıda, temel ekonomik veriler masaya yatırılacak.
Konuyla ilgili milliyet.com.tr'ye açıklamalarda bulunan Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram şu ifadeleri kullandı: “Asgari ücrette ikinci toplantı bugün yapılacak. Toplantı ile beraber tarafların artık masaya rakamlarla beraber gelmesini bekliyoruz. Normal şartlarda daha erken başlayacaktı ancak aralık ayının 11’ine ertelenmişti. Bu da aslında bir uyumun olabileceği, ön görüşmelerde tarafların kısa sürede rakam çıkarabileceğinin göstergesi olabilir. Yoksa aralık ayının başında da bu toplantı başlayabilirdi.
İlk teklif çıkabilir. TÜRK-İŞ Başkanı 14 bin 25 TL’den aşağı oturmayacaklarını söylemişti. İşveren tarafının herhangi bir teklifi gelmedi. İşveren burada ilk teklifini açıklayabilir, masada mutlak suretle rakamlar konuşulacaktır.
HANGİ KONULAR ELE ALINACAK?
Toplantıda öncelikle geçim endeksleri, enflasyon, hayat pahalılıkları konuşulacaktır. Bununla beraber Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda bu dönem öncekilerden farklı olarak 4 asgari ücretli çalışan olacak. Onların talep ve istekleri de göz önünde bulundurulacaktır.
Burada hep bahsettiğimiz ücretler üzerindeki vergi yükünün azaltılması durumu var. Vergi istisnasının yanlış uygulanması durumu var. Kişiler 7’nci ayda ilk vergi dilimine girecekken, istisna yanlış uygulandığı için direkt 3. ayın sonunda vergi dilimine giriyor ve daha fazla vergi ödüyor. Bu düzeltilmesi gereken bir konudur.
‘VERGİLER SABİTLENEBİLİR’
Tüm ücretlilerin vergi oranı sabitlenebilir. Bu da çalışanların sene boyunca alım güçlerini korur. Ücretliler vergi beyannamesi vermiyor. Eğer siz şu anda 1 milyon 900 bin TL üzerinde gelir elde etmiyorsanız beyanname veremiyorsunuz. Eğer beyanname verilseydi kişilerin, kendisine, eşine, çocuklarına yapmış olduğu eğitim ve sağlık harcamaları vergiden düşürülebilirdi. Her nasıl bir tüccar gelir elde ediyor ve giderini düştükten sonra vergi ödüyorsa, sabit gelirliler için de bu yapılabilir. Burada emek ve sermayenin üzerindeki vergi oranı düzenlenmelidir. Bu büyük bir reform olur. Masada asgari ücretlilerin değil de tüm ücretlilerin de alım gücünü artıracak hususlar olacaktır.
HANGİ RAKAM ÜZERİNDEN PAZARLIĞA OTURACAK?
İşveren kesimi aslında rekabet gücünün korunmasını istiyor. Dünya pazarında elde ettiği avantajı korumak istiyor. Özellikle şu anda Avrupa’nın durumu, ABD’nin gelecek sene resesyon ihtimalinin olduğu bir dönemde ihracatın ciddi bir şekilde daraldığı süreçten geçiyoruz. İşverenler rekabet gücünün korunduğu anda herhangi bir rakam üzerinde itirazı olmayacaktır. Asgari ücret 20 bin TL de olsa, 15 bin TL de olsa işverenin üzerindeki vergisel ve sigorta primi yükü alınabilirse işverenler bu karara saygı duyacaktır.
İşçi kesimi de 14 bin 25 TL’nin altında masaya gelmeyiz dedi. Zaten 14 bin TL rakamı çok düşük kaldı. Yüzde 38’lik bir enflasyon farkı zaten doğacak. Yüzde 40’lık bir artış olursa 15 bin 963 TL oluyor. TÜRK-İŞ’in masaya oturmam dediği ücretin çok üzerine çıktı.
Büyükşehirlerde ücretler daha yüksek belirleniyor. Asgari ücretle bir kişi Edirne’de de Ağrı’da da aynı maaşı alıyor. 14 bin TL zaten bu şartlarda çalışanların kaldırabileceği bir rakam değil. Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Çalışma Bakanı Vedat Işıkhan’ın açıklamaları yılda tek sefer asgari ücret artışı yapılacağı yönünde. Ben o yüzden yüzde 50 artış yapılacağını düşünüyorum.
KAÇINCI TOPLANTIDA SONUÇLANIR?
Asgari ücret toplantısı normalde 4 kez oluyor. Eğer oy birliği olursa 3’üncü toplantıda açıklanır. Dördüncü toplantı da oy birliği ile çıkabilir. Az çok ikinci ve üçüncü toplantıda rakamlar telaffuz edildiği için uzlaşma zemini olup olmayacağı belli oluyor. Eğer uzlaşılmazsa zaten taraflar toplantıdan çekilebiliyor. Ben oy birliği ile karar alınacağını düşünüyorum.
MASADA ASGARİ ÜCRETLİ ÇALIŞANLARIN DA OLMASI PAZARLIĞI ETKİLER Mİ?
Masada asgari ücretlilerin olması zam pazarlığını etkiler. Eski Çalışma Bakanı Vedat Bilgin, asgari ücretin belirlenmesi ile ilgili piyasa anketi yapmıştı. İşçi, işveren, sokağın beklentisi ne? Bunlar dikkate alınarak bir asgari ücret yapılmıştı.
Masada asgari ücretlilerin kendi geçim şartlarını ortaya koyması mutlak suretle asgari ücret rakamında belirgin bir rol oynayacaktır. Masada asgari ücretlinin olması olumlu bir tablo.
TÜRK-İŞ ben en fazla üyeye sahip olduğum için buradayım demişti. Asgari ücret toplantılarında kimlerin katılacağı genişletilmelidir. Sendikalarda asgari ücretli yoktur. Sendikalar asgari ücretten daha fazla maaş alır. Her meslek kolundan, her ilden kişiler olabilir. Milli gelirden pay alınması, büyümeden pay alınması gibi konular gündemde olabilir. Asgari ücretli çalışanların masada olması önemli.
ZAM ORANI NE OLACAK?
Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Çalışma Bakanı Işıkhan yılda tek sefer yapılacağını söyledi. Eğer tek sefer artış yapılacaksa 6 aylık enflasyonun üzerine çıkılması gerekiyor. 6 aylık enflasyon farkı yüzde 38. Eğer yılda iki kez zam yapılacaksa refah payı ile birlikte yüzde 40 artış olabilir.
Ancak yılda tek sefer artış yapılabileceğine ilişkin bazı açıklamalar var. Bu kapsamda yüzde 50’lik bir artışla asgari ücretin 17 bin 103 TL seviyesine gelmesini bekliyorum. Yüzde 50 oranı en az yapılacak artış olacaktır. Eğer devlet daha fazla destek verirse bu oranın üzerine çıkılabilir. Devlet zaten asgari ücret kadarlık kısımdan vergiyi kaldırdı. Devletimiz düzenli ödemeden kaynaklı işverene sigorta primi istisnası uyguluyor. Şu anda işveren desteği 500 TL’den çok daha fazla artırılarak bir destek yapılabilir. İşveren desteğine yüzde 50 oranında artış yapılabilir.
ASGARİ ÜCRET NASIL BELİRLENİYOR?
Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor.
Komisyon, yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında aralık ayında belli tarihlerde toplanıyor.
Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.
ASGARİ ÜCRET NET 11 BİN 402 LİRA
Asgari ücret, bir işçi için aylık brüt 13 bin 414 lira 50 kuruş, vergiler ve kesintiler düştüğünde net 11 bin 402 lira 32 kuruş olarak uygulanıyor.
Asgari ücretin işverene toplam maliyeti, bir işçi için 15 bin 762 lira 4 kuruş. Bunun 13 bin 414 lira 50 kuruşunu brüt asgari ücret, 2 bin 79 lira 25 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 268 lira 29 kuruşunu işveren işsizlik sigorta primi oluşturuyor.
