Lübnan Merkez Bankası Geçici Başkanı, mali suçları izleme kuruluşu tarafından özel incelemeye alınan ülkelerin yer aldığı "gri listeye" alınmamak için çabaladığını açıkladı.
Lübnan’ın “Gri liste” süreci
İsrail'in kapsamlı bir askeri saldırı düzenlemesi tehdidi altında olan Lübnan, kara para aklama ve terörizmin finansmanını önleyemediği gerekçesiyle gri listeye alınma tehlikesiyle mücadele ediyor.
Mali Eylem Görev Gücü'nün gri listesine eklenme tehlikesi, 2019'dan beri mali açıdan çöküşte olan ülke için bir başka sorun oldu. Mevduat sahipleri hâlâ kriz öncesi birikimlerini çekemedi.
Lübnan Merkez Bankasının çözüm arayışıyla yöneldiği yabancı yatırım bankaları da ülkenin mali sistemine yanaşmadı.
Reuters, ilk olarak Mayıs 2023'te Lübnan'ın gri listeye alınmayı garantileyen bir ön değerlendirme aldığını bildirmişti.
Interpol, ön değerlendirme haberinden birkaç gün önce dönemin Lübnan Merkez Bankası Başkanı Riyad Selame hakkında kırmızı bülten çıkarmıştı.
İlk değerlendirmenin ardından Lübnan'a, bu yılın ekim ayında yapılacak FATF genel kurulunda açıklanması beklenen nihai karardan önce söz konusu eksiklikleri gidermesi için bir yıl süre verildi.
Merkez Bankası’nın son çırpınışları
Merkez Bankası Geçici Başkanı Wissam Mansouri, Beyrut'ta Arap Bankalar Birliği toplantısında yaptığı konuşmada, "Mali Eylem Görev Gücü (FATF) önümüzdeki sonbaharda bir karar açıklayacak ve Lübnan'ın gri listeye alınmasını önlemek için hâlâ yoğun bir şekilde çalışıyoruz" dedi.
Mansouri, Lübnan'ın yasadışı servetin ele geçirilmesi ve kara para aklamanın önlenmesine yönelik tedbirlerde düşük puanlar aldığını ve ülkenin kalan boşlukları kapatmak için bir eylem planı geliştirmesi gerektiğini söyledi.
Reuters’e konuşan kaynaklara göre, Lübnan Merkez Bankası'nın özel soruşturma komisyonu, 2023’ten beri puanın değiştirilmesi yönünde FATF üyesi ülkelere lobi faaliyeti yürüttü.
FATF’ın gri listesine girme, mevcut durumda Lübnan’ı, sermaye akışının aksaması, itibar kaybı, kredi notunun düşmesi, küresel finansmana erişim zorluğu gibi konularda da riske soktu.
Küresel ekonomi ve standartlar
Mali Eylem Görev Gücü olarak bilinen FATF, küresel ekonomiye zararı önlemek amacıyla 1989 yılında G-7 ülkeleri tarafından kuruldu.
Hükümetler, belli bir amaç doğrultusunda belirlenen kurallar ve kriterlerle “gri ve kara” denilen 2 liste oluşturdu.
Bu kriterlerin en önemlileri arasında, kara para aklama, terörizmin finansmanı ve kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanıyla mücadelede uluslararası standartlar oluşturma maddeleri öne çıktı.
FATF Genel Kurulu 21 Ekim 2021 tarihinde Türkiye’yi de gri listeye alma kararı vermişti.
Türkiye, FATF’nin gri listesinden çıkmak için üç yıl boyunca Türk Ceza Kanunu’ndan Terörle Mücadele ve Ceza Muhakemesi Kanunlarına kadar birçok yasal mevzuatta düzenlemeler gerçekleştirdi.
Lübnan ise, Nisan 2022'de IMF ile bir anlaşma söz konusu olduğu dönemde önkoşulu olarak talep edilen reformların en temel maddeleri gerçekleştirme konusunda yavaş davranmakla suçlandı.
İsrail’in Gazze'ye yönelik saldırılarına paralel olarak Hizbullah ile 10 aydan fazla süren çatışmaların yaşandığı süreçte Lübnan ekonomisi daha da etkilendi.
