Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın 2023'te ülke ekonomisini petrole bağımlılıktan uzaklaştırmak için başlattığı "Giga projeler" dışarıda yatırımcı çekme sıkıntısıyla içeride ise dini ve kültürel değer tartışmalarıyla gündemde.
Mekke'de yeni sinema projesi
Suudi hükümetinin Kamu Yatırım Fonu'nun (PIF) bir yan kuruluşu olan Saudi Entertainment Ventures tarafından geliştirilen Mekke'de yeni sinema projesi tartışma yarattı.
Suudi bir mühendisin Mekke'de planladığı büyük bir eğlence merkezi projesi, İslam'ın en kutsal mekanlarından olan Kabe ve Mescid-i Haram yakınlarında inşa edilmesinin uygunluğu tartışmasını yeniden gündeme getirdi.
Sinema projesi, kamuoyuna, şehrin dini önemine bağlı kalarak modern eğlence tesisleri entegre etmeyi amaçlayan "Akıllı Mekke" girişiminin bir bileşeni olarak tanıtıldı. Proje , Suudi Arabistan'ın eğlence genişleme çabalarının ön saflarında yer alan Kamu Yatırım Fonu'nun bir yan kuruluşu olan Saudi Entertainment Ventures ( Seven ) tarafından geliştirilmekte.
Sözleşmeler imzalandı
"Suudi Arabistan'ın ücra köşelerine eğlence getirme" mottosuyla yola çıkan Seven, Krallık genelindeki çeşitli eğlence projeleri için 2,5 milyar dolar değerinde sözleşme imzaladı. 1,3 milyar Suud Riyali (347 milyon $) değerindeki Mekke sinema projesi, yerel firma Modern Building Leaders (MBL) tarafından inşa ediliyor. Kabe'nin içinde bulunduğu Mescid-i Haram kompleksinin dışında, Umm Al Qura Üniversitesi yakınlarındaki Al Abidiyah bölgesinde inşa edilen proje 80.000 metrekarelik bir alanı kaplıyor.
Yasaklar ve yasalar değişti
Suudi Arabistan'da sinemaların inşasının önemli bir kültürel değişime işaret ettiği savunuluyor. 40 yıl boyunca, ülkede hakim olan muhafazakar sosyal normları yansıtan sinemalar Krallık'ta yasaklandı. Yasak, Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın ekonomiyi modernize etmeyi ve Suudi toplumunu dünyaya entegre etmeyi amaçlayan "Vizyon 2030" girişiminin bir parçası olarak 2018'de kaldırıldı.
Yasağın kaldırılmasından bu yana Suudi Arabistan sinema altyapısını hızla genişletti ve Krallık genelinde çok sayıda sinema salonu açıldı.
Projeyi anlatan ve sosyal medyada paylaşılan video, farklı tepkiler aldı. Bazıları, ekonomiyi çeşitlendirmeyi ve vatandaşlar için yaşam kalitesini artırdığı düşüncesiyle desteklediğini belirtti. Bazıları ise eğlence mekanlarının Mekke'nin kutsal alanlarına yakınlığı konusunda endişelerini dile getirerek, bunun şehrin dini ve kültürel değerleriyle uyumlu olup olmadığını sorguladı.
Suudi hükümetinin kutsallık taahhüdü
Tartışmalara rağmen Suudi hükümeti, yeni gelişmelerin Mekke'nin kutsallığını tehlikeye atmayacağını taahhüt etti. Yetkililer, sinema ve diğer eğlence projelerinin şehrin modern altyapısını tamamlayacak ve dini önemini koruyacak şekilde tasarlandığını vurguluyor.
Suudi Arabistan, "dev" olarak tanıttığı bu giga projeleri hayata geçirirken bir taraftan da daha fazla özel sektör finansmanı çekebilmek amacıyla yatırım yasalarını güncelledi.
Milyarlarca dolarlık giga projeler programı, Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu tarafından yönetiliyor.
Suudi Arabistan Yatırım Bakanı Halid El Falil, yasal reformların 'kapsamlı bir çeşitlendirme gündemi' üzerine inşa edildiğini söyledi
El Falih, 2025 yılı başında yürürlüğe girecek yönetmeliğe ilişkin, "Güncellenen yatırım yasası, yaşam kalitesinin artırılmasından özel ekonomik bölgelerin kurulması gibi yatırıma özgü önlemlere kadar kapsamlı bir çeşitlendirme gündemine dayanıyor" dedi.
