HABER MERKEZİ
İsrail parlamentosu, Birleşmiş Milletler'e bağlı Filistinli Mültecilere Yardım Kuruluşu’nun (UNRWA) İsrail ve işgal altındaki Doğu Kudüs’teki faaliyetlerine son verdi. Bunu yaparken hiçbir uluslararası uyarıyı dinlemedi. İsrail parlamentosundan geçen yeni yasaya göre İsrailli yetkililer UNRWA ile herhangi bir bağlantı kuramayacak.
Kararla UNRWA'nın, İsrail'in "egemenlik alanı" içerisinde doğrudan ya da dolaylı olarak herhangi bir temsilcilik açması, hizmet vermesi ya da herhangi bir faaliyet yürütmesi yasaklanıyor.
Ne olacağı sorusu cevapsız
Gazze’nin iki milyondan fazla nüfusunun neredeyse hepsi bu kurumdan gelen yardıma ve hizmetlere muhtaç bir durumda yaşarken şimdi ne olacağı sorusu ise cevapsız!
UNRWA tarafsız olduğunu söylüyor
İsrail bu kurumdaki bazı çalışanların 7 Ekim saldırılarına karıştığını iddia ediyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da kararla ilgili yaptığı açıklamada, "UNRWA çalışanlarının İsrail'e karşı terörist faaliyetlerde bulunduğunu" öne sürüyor. Yasanın destekçilerinden muhalefet milletvekili Sharren Haske, HAMAS’ın örgütü ele geçirdiğini savunuyor.
UNRWA ise tarafsız olduğunu söylüyor. UNRWA ayrıca, savaşın başından beri İsrail'in Gazze'ye saldırıları nedeniyle en az 233 çalışanının öldürüldüğünü ve bölgedeki tesislerinin yaklaşık üçte ikisinin hasar aldığını bildiriyor.
Ağır etkileri olacak
Yasanın öngörüldüğü şekilde 3 ay içinde devreye girmesi halinde ağır etkilerinin olacağı düşünülüyor. Gazzelilerin artık yiyecek, içecek tıbbi ihtiyaçlarını karşılayacağı bir yer olmayacak. Zaten çok kısıtlı şartlar altında yaşamlarını sürdüren Filistinliler için yaşam savaşının sonu anlamına gelen bir durum bu!
Kurum yetkililerinden Sam Rose, malzemelerin İsrail yetkilileriyle işbirliği içinde dağıtıldığını, yasağın hayata geçmesi halinde Gazze’de çalışamayacaklarını söylüyor. Yüzbinlerce kişinin sığındığı UNRWA okullarının, kliniklerinin ve diğer binaların koruma altındaki statüsünün yok olacağını vurguluyor. İsrail ise BM anlaşmasını ve uluslararası yasaları ihlal etmekle suçlanıyor.
UNRWA, Gazze, Batı Şeria, Lübnan, Ürdün ve Suriye’de altı milyon Filistinliye sağlık, eğitim, gıda gibi alanlarda hizmet sağlıyor.
Aksa Tufanı'ndan önce de sıcak bakmıyordu
Amerikan medya kuruluşu CNN, Hamas'ın 7 Ekim 2023'te düzenlediği Aksa Tufanı saldırısından önce de İsrail'in UNRWA'ya sıcak bakmadığına dikkat çekiyor. UNRWA, 1948'de İsrail devletinin resmen kurulmasının ardından başlayan Arap-İsrail Savaşı'nda yerinden edilen Filistinlilerin soyundan gelenlerin mülteci statüsünde olduğunu belirterek, bu kişilere de yardım sağlıyor.
Ancak Tel Aviv yönetimi bu sınıflandırmayı kabul etmiyor ve bu kişilerin kendi topraklarına dönme hakkı olmadığını savunuyor.
90 gün içinde yürürlüğe girecek karar kapsamında UNRWA'nın Doğu Kudüs'teki ofisi kapatılacak. Birleşik Krallık'ın önde gelen gazetelerinden Guardian'ın aktardığına göre bu durum, Refah sınır kapısından Gazze'ye yardım tedarikini imkansız hale getirecek.
Ayrıca İsrail'in yabancı uyruklu UNRWA personeline giriş ve çalışma izni vermesinin yanı sıra yardım sevkiyatlarında BM ve İsrail ordusunun koordinasyonunun engelleneceğine işaret ediliyor.
BM yardımlarının neredeyse tamamının dağıtımını gerçekleştiriyor
BM rakamlarına göre, en az 2 milyon kişinin yaşadığı Gazze Şeridi'nde 1,9 milyon Filistinli, İsrail saldırıları nedeniyle yerinden edildi. Milyonlarca Filistinlinin acil gıda, su ve ilaç yardımına ihtiyacı var. Ayrıca yaklaşık 1 milyon kişi, gıda ve sağlık hizmetleri için UNRWA barınaklarını kullanıyor. Ajans onlarca yıldır Gazzelilere gıda ve sağlık hizmetlerinden eğitim ve psikolojik desteğe kadar her türlü yardımı sağlıyor.
UNRWA, Filistin Kızılayı'yla birlikte bölgeye gelen BM yardımlarının neredeyse tamamının dağıtımını gerçekleştiriyor. Gazze'de 11 gıda dağıtım merkezi bulunan ajans, İsrail işgali altındaki Batı Şeria'da da faaliyet yürütüyor. UNRWA'nın Batı Şeria'da 19 mülteci kampı ve 90'dan fazla okulu var. Bunlara ek olarak doğum öncesi bakım da dahil Filistinlilere çeşitli sağlık hizmetleri sunuluyor.
UNRWA'nın, kendisine bel bağlayan milyonlarca Filistinli mülteciye yardımlarını ulaştıramaması durumunda bunu kimin üstleneceğiyse henüz belli değil.
Büyük tepkilere yol açtı
İsrail Meclisi'nin (Knesset), Birleşmiş Milletler (BM) Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı'nın (UNRWA) faaliyetlerini yasaklaması büyük tepkilere yol açtı.
UNRWA Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Tel Aviv yönetiminin onayladığı yasanın BM Sözleşmesi'ne aykırı olduğunu bildirdi. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de "UNRWA'nın alternatifi yok" diyerek kararı büyük endişeyle karşıladığını söyledi.
Filistin Devlet Başkanlığı Sözcüsü Nebil Ebu Rudeyne, İsrail'in bu yasayla Filistinli mültecilerin geri dönüş hakkını tasfiye etmeyi amaçladığını bildirdi. Rudeyne, "ABD'nin desteği olmasa İsrail'in uluslararası meşruiyete meydan okumaya cesaret edemeyeceğini" belirtti.
Ürdün, İsrail’in Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Kuruluşu’nun (UNRWA) faaliyetlerini yasaklayan yasayı onaylamasının ardından Arap Birliği’ni acil toplantıya davet etti.
Suudi Arabistan, İsrail Meclisinin (Knesset), Birleşmiş Milletler (BM) Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansının (UNRWA) işgal altındaki Filistin topraklarındaki faaliyetlerine son verilmesini öngören tasarıyı onaylamasını kınadı.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, İsrail'in UNRWA aleyhinde attığı adım, "Filistin halkına karşı işlenen etnik temizlik suçlarının bir parçası" olarak nitelendirildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, İsrail'in UNRWA'yla ilgili suçlamalarına dair bugüne kadar hiç kanıt sunmadığını söyledi. Gazze'deki Filistinli mültecilerin insani ihtiyaçlarını karşılama konusunda UNRWA'nın yerinin doldurulamayacağını söyleyen Miller, "kararı kabul edilemez" bulduklarını ifade etti.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, İsrail Meclisinin Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı'nın (UNRWA) ülkedeki faaliyetlerine son verilmesini öngören yasa tasarısını onaylamasına tepki gösterdi. Guterres, bu gelişmeden derin endişe duyduğunu belirtti.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, UNRWA'nın Doğu Kudüs dahil olmak üzere işgal altındaki Filistin topraklarında Filistinli mültecilere yardım sağlamada temel bir role sahip olduğunu söyledi.
Ajansın alternatifinin olmadığını ifade eden Guterres, yasaların uygulanmasının, Filistinli mülteciler için çok olumsuz sonuçlar doğurabileceği uyarısında bulunarak, İsrail’e BM Şartı, uluslararası hukuk ve insancıl hukuka uygun hareket etmesi çağrısı yaptı.
Ayrıca İsrail Meclisinin bu kararının, İsrail-Filistin sorununda ve bölgedeki barış çabalarında olumsuz etki yaratabileceğine dikkati çekerek konuyu BM Genel Kurulu'na taşımayı planladığını belirtti.
Guterres, İsrail tarafından persona non grata (istenmeyen kişi) ilan edilmiş, ülkeye girişi yasaklanmıştı.
Avrupa Komisyonu, İsrail’i, Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Kuruluşu’nun (UNRWA) ülkedeki faaliyetlerini ve İsrailli yetkililerin bu kuruluşla ilişki kurmasını yasaklayan yasayı yürürlükten kaldırmaya çağırdı
Yasağın ardından bugün (29 Ekim) Avrupa Komisyonu, kararın ‘son derece endişe verici’ olduğunu ve UNRWA’nın Gazze, Batı Şeria ve Doğu Kudüs’ün yanı sıra Suriye, Lübnan ve Ürdün’deki faaliyetlerini ‘neredeyse imkansız’ hale getireceğini açıkladı.
Komisyon sözcüsü “Gördüğümüz kadarıyla UNRWA’nın alternatifi yok. İsrail’den kararını geri almasını istiyoruz. Bu konuda ne yapmak istediklerine kendileri karar verecektir. Ancak bizim tarafımızdan yapılan itiraz çok açık” dedi.
Almanya Dışişleri Bakanlığı’nın yazılı açıklamasında ‘UNRWA’nın çalışmalarına son verilmesi halinde insani yardım sürecinin çökmenin eşiğine geleceği’ vurgulandı
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell'in ofisinden yapılan açıklamada yasayla ilgili ciddi endişe duyulduğu bildirildi.
BK Başbakanı Keir Starmer, yasanın Gazze'ye uluslararası insani yardım çalışmalarını ve Batı Şeria'daki temel sağlık ve eğitim hizmetlerini tehlikeye attığını söyledi.
Slovenya, İrlanda, Norveç ve İspanya ortak açıklama yayımlayarak İsrail'in kararını kınadı. Ayrıca Kanada, Avustralya, Fransa, Almanya, Japonya, Güney Kore ve BK'nin yayımladığı ortak bildiride, İsrail'in attığı adımın büyük endişe yarattığı ifade edildi.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, UNRWA'ya yönelik kararın yıkıcı sonuçları olacağını belirtti.
Bahanelerin sonu gelmiyor
70 yıldan uzun süredir bölgede görev yapan UNRWA'yı kapatmakta İsrail kararlı gözüküyor. İşgal ettiği topraklarda Filistinlileri yok etmeye kendini adayan İsrail için bahanelerin sonu gelmiyor. Uluslararası hiçbir hukuku tanımayan ve soykırım suçu işleyen İsrail'i hiçbir gücün durduramaması ve tepkilerin yüzeysel kalması cesaretlendirirken Gazzeliler için acı bir yok oluş hikayesinin felaket hikayesi yazılıyor.