En temel sağlık problemlerinden biri olan viral hepatitlere dikkat çekmek ve farkındalığı artırmak amacıyla her yıl 28 Temmuz Dünya Hepatit Günü olarak anılıyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) Hepatit B ve Hepatit C'yi ortadan kaldırma hedefini içeren “Viral Hepatit Küresel Stratejisi”; 2030 yılına kadar 300 milyonun üzerinde insanın hayatını değiştirmeyi hedefliyor. Peki hepatit nedir, neden tehlikeli?
Günümüzde dünya çapında 300 milyon kişi hepatit B, 100 milyona yakın da hepatit C taşıyıcısı insan bulunuyor. Ülkemizdeyse yaklaşık 3 milyon hepatit B ve 500-700 bin kişi de hepatit C taşıyıcısı olduğu biliniyor. Her iki hastalık da temel olarak kan yoluyla bulaşıyor ve farkına varılıp tedavi edilmezse karaciğer sirozu ve karaciğer kanserine yol açarak ölümle sonuçlanabiliyor. Peki hepatitlerden nasıl korunuruz, hepatit tedavisi nasıl yapılıyor?
Hepatitlerden nasıl korunuruz?
Hepatitlerden herkesin uyabileceği basit kurallara dikkat ederek korunmak mümkün. Hepatitlerden korunmak için uygulanması gereken bu kuralları birkaç başlık altında şöyle toplayabiliriz.
· Aşılanın
· Hijyen şartlarını önemseyin (diş tedavisi, ameliyatlar, anjiyografiler, hemodiyaliz, iğneyle yapılan müdahaleler gibi tıbbi müdahalelerin steril şartlarda yapılması hepatit riskini önemli ölçüde azaltır.)
· Dövme gibi iğneli girişimlerin bulaştırıcı olabileceğini unutmayın. Özellikle “merdiven altı” sterilizasyona dikkat etmeyen yerlerde yapılacak girişimlerin hepatit bulaştırıcılığının yüksek olduğunu ve bu anlamda sağlık kuruluşu seçerken dikkat etmeniz gerektiğini unutmayın.
· Korunmasız cinsel temasın da hepatit bulaşına neden olabileceğini unutmayın.
· Yiyeceklerinizin insan sıvısıyla kirlenmesinin önüne geçin, yani gıda hijyeni sağlayın (A ve E hepatitinden korunma).
· Başkasına ait kan ve vücut sıvılarıyla temastan kaçının.
Hepatitlerden korunmak için evrensel kurallar olan bu başlıklarda azami özen göstererek sağlıklı bir yaşam sürdürmek mümkündür.
Hepatit tedavisi nasıl yapılıyor?
Özellikle hepatit B ve hepatit C türleri, kronik enfeksiyona sebep olarak karaciğer sirozu ve karaciğer kanseri gibi ciddi komplikasyonlara ve ölümlere yol açabiliyor. Tüm dünyada karaciğer kanserlerinin yüzde 70’i bu iki virüse bağlı olarak meydana geliyor. Ayrıca hepatit A, D, E virüsleri de karaciğerde hasar ortaya çıkarabilen diğer virüslerdir. Bunlardan Hepatit A ve E genellikle kronik hepatit haline dönüşmüyor, hepatit D ise sadece hepatit B taşıyıcısı olan kişilerde hastalığa yol açıp hızlıca karaciğer sirozu ve kanseri gelişimine sebebiyet veriyor. Antiviral ilaçlar adını verdiğimiz mevcut tedavi rejimleriyle günümüzde hepatit C tedavisindeki başarı oranı çok yüksektir ve kür sağlanabilmesi mümkün. Hepatit B için ise uzun süreli uygulanacak etkin, güvenilir tedavi yöntemleri mevcuttur. Önemli olan, kişinin bu virüsü taşıdığını bilmesi ve zamanında (karaciğerde kalıcı hasar veya kanser gelişmeden) tedavisi yürütecek hekime başvurmasının sağlanmasıdır. Hepatitlerden aşılamayla korunmanın sağlanması gerekir. Hepatit B ve hepatit A’nın yüzde yüze yakın oranda koruyuculuk sağlayabilen aşıları mevcut, mutlaka herkese uygulanması sağlanmalıdır.