Diyabet, vücudun insülin hormonu üretimindeki yetersizlik ya da bu hormonun etkisiz kalması sonucu kan şekeri dengesinin bozulduğu bir metabolik bozukluktur. Genetik yatkınlık, obezite, yaşam tarzı faktörleri ve çevresel etkenler bu hastalığın gelişiminde etkili rol oynar. Diyabetin üç temel tipi bulunur: Tip 1 diyabet, Tip 2 diyabet ve gestasyonel diyabet (gebelik diyabeti).
DİYABET TÜRLERİ VE BELİRTİLERİ NELERDİR?
Tip 1 Diyabet: Genellikle çocukluk yaşlarında veya gençlerde başlar. Ani kilo kaybı, aşırı susama, sık idrara çıkma ve yorgunluk gibi belirtilerle kendini gösterir. Genetik yatkınlık, bu türün başlıca risk faktörü.
Tip 2 Diyabet: Yetişkinlerde daha sık görülür ve genellikle yaşam tarzı faktörleriyle ilişkili. Fazla kilo, hareketsiz yaşam, ailede diyabet öyküsü ve 40 yaş üzeri olmak bu türü riskli kılar. Belirtileri arasında sık enfeksiyon, yaraların yavaş iyileşmesi, ellerde ve ayaklarda karıncalanma sayılabilir.
Gestasyonel Diyabet: Hamilelik sırasında ortaya çıkan bu diyabet türü, doğru beslenme ve kilo kontrolü ile yönetilebilir. Ancak gelecekte Tip 2 diyabete dönüşme riski vardır.
DİYABET OLDUĞUNU NASIL ANLARSIN?
Kan şekeri seviyesinin 126 mg/dl'nin üzerinde olması diyabet tanısı koymak için yeterlidir. Oral Glukoz Tolerans Testi (OGTT) ve idrar şekeri kontrolü de tanı koymada kullanılan diğer yöntemler arasındadır.
DİYABETLE SAĞLIKLI YAŞAMANIN SIRRI
Dengeli Beslenme
Diyabetli bireyler için dengeli beslenme çok önemlidir. Karbonhidrat, protein ve yağı dengeli bir şekilde tüketmek, kan şekeri kontrolü açısından kritik rol oynar. Lifli gıdalar, tam tahıllar, sebze ve meyveler tercih edilmelidir.
Porsiyon Kontrolü
Tüm gıdalar uygun miktarlarda tüketilmelidir. Fazla şeker ve basit karbonhidratlar, sadece diyetisyen kontrolünde sınırlı miktarda tüketilmelidir.
Egzersiz
Haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta fiziksel aktivite önerilir. Egzersiz, kan şekeri seviyesini dengelerken genel sağlığı iyileştirir.
Stres Yönetimi
Stres, kan şekeri seviyelerini olumsuz etkileyebilir. Yoga, meditasyon ve nefes egzersizleri, stresin azaltılmasına yardımcı olur.
DİYABETTE DİYETİN ROLÜ
Diyetisyenler, diyabetliler için kişisel beslenme planları oluşturur. Amaç, bireylerin kan şekerini dengede tutarak sağlıklı bir yaşam sürmesini sağlamaktır. Basit şekerlerin tüketimi kontrol altında tutulur, lif oranı yüksek besinlere ağırlık verilir ve yeterli sıvı tüketimi sağlanır.
DİYABETLE KALİTELİ YAŞAMAK MÜMKÜN!
Diyabeti doğru bir şekilde yönetmek, hayat kalitesini artırabilir ve ciddi komplikasyonların önüne geçebilir. Dengeli bir beslenme planı, düzenli egzersiz ve stresten uzak bir yaşam tarzı benimseyerek, diyabeti kontrol altında tutabilirsiniz. Unutmayın, uzman bir diyetisyenden destek almak, bu süreçte yol gösterici olabilir.