18 Mart 2022 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açılışı yapılan Çanakkale Köprüsü'nün mali yükü, beklenenin çok üzerinde çıktı. CHP İzmir Milletvekili Mahir Polat, köprüden geçişlerde verilen araç garantisinin çok altında kalındığını belirterek, bugüne kadar Hazine'den ödenen tutarın 13 milyar TL'yi geçtiğini açıkladı.
Garanti ve gerçekleşen araç sayıları
Köprü için verilen günlük 45 bin araç geçiş garantisinin aksine, ortalama günlük geçiş sayısının 8 bin olduğunu vurgulayan Polat, Hazine'nin bu farktan dolayı yüksek miktarlarda ödeme yaptığını söyledi. Yıllık 16 milyon 425 bin araç geçiş garantisi verilmişken, ilk yıl sadece 2 milyon 200 bin araç ve ikinci yıl 3 milyon 367 bin araç geçişi sağlandı. 27 aylık süreçte ise toplam geçiş sayısı sadece 7 milyon oldu. Polat, köprünün yapımcı firma tarafından 10 yıl daha işletileceğini ve bu sürede garanti edilen araç sayısının yakalanmasının mümkün olmadığını belirtti.
Kur artışı ve ödemeler
CHP İzmir Milletvekili Mahir Polat, garanti edilen geçiş ücretlerinin Euro kuruna endeksli olduğunu ve Euro'nun açılıştaki 15,5 TL seviyesinden bugün 35 TL'ye çıktığını söyledi. Bu durum, Hazine'nin yaptığı garanti ödemelerini katladı. Polat, geçiş ücreti 15 Euro+KDV olarak belirlenen köprünün tüketici endeksi ile birlikte 20 Euro'yu aştığını ifade etti. Bugün itibariyle garanti edilen geçiş ücreti 700 TL'yi aşarken, vatandaş köprüden geçerken 419 TL ödüyor. Hazine ise geçmeyen milyonlarca araç için araç başına 700 TL, geçen araçlar için ise 281 TL fark ödemesi yapıyor.
Devletin kaynakları şirketlere akıyor
Polat, geçiş garantisi verilen köprü için Hazine'nin günlük 37 bin geçmeyen araç için 26 milyon TL, geçen 8 bin araç için ise 2 milyon 200 bin TL fark ödediğini belirtti. Günlük toplam ödemenin 28 milyon 200 bin TL, yıllık ödemenin ise yaklaşık 10 milyar TL'yi bulduğunu söyledi. Geçtiğimiz 27 aylık süreçte yapılan ödemelerin toplamı ise 13 milyar TL'yi aştı. Polat, iktidarın "geçen araç sayıları artacak" iddialarına karşılık, döviz kuruna endeksli geçiş ücretlerinden vazgeçmedikçe yapılan ödemelerin artacağını ifade etti.
Bütçe açığı
Mahir Polat, köprünün açılışından 2023 Mart ayına kadar yapılan 4 milyar 371 milyon TL'lik garanti ödemesinin, 2023 Mart-2024 Mart döneminde 5 milyar 896 milyon TL'ye çıktığını ve son 4 aylık süreçte 3 milyar TL ödeme yapıldığını belirtti. Toplamda yapılan 13 milyar 267 milyon TL ödemenin 670 milyon Euro'yu aştığını söyledi. Polat, emekli ve asgari ücretli için bütçe bulunamazken, bu projelere milyarlarca TL ödendiğini eleştirdi.
