Aniden başlayan şiddetli yan ağrısı, bulantı ve kusma gibi şikayetlerle acile başvuranların büyük kısmında böbrek taşı tespit ediliyor. Türkiye’de her 12 kişiden birinde görülen böbrek taşı, özellikle son yıllarda hızla yaygınlaşıyor. Genetik yatkınlığın yanı sıra sağlıksız beslenme, yetersiz su tüketimi, hareketsizlik ve fazla kilo gibi faktörlerin böbrek taşı oluşumunu tetiklediğine dikkat çeken Acıbadem Kartal Hastanesi Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Emre Karabay, 13 Mart Dünya Böbrek Günü kapsamında önemli uyarılarda bulundu.
Böbrek taşının yer değiştirmesi veya büyümesi nedeniyle şiddetli ağrılar ve idrar yollarında tıkanmalar meydana gelebileceğini belirten Karabay, “İdrar yaparken yanma, idrarda kan görülmesi, sık idrara çıkma, bulantı ve kusma gibi belirtiler varsa dikkatli olunmalı. Tedavi edilmezse, böbrek yetmezliğine kadar gidebilecek ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir” dedi. Peki, böbrek taşı oluşumunu engellemek mümkün mü? Doç. Dr. Emre Karabay, böbrek sağlığını korumak için alınması gereken 8 önlemi sıraladı:
BÖBREK TAŞI RİSKİNİ AZALTAN 8 ETKİLİ YÖNTEM
1- Günde en az 2 litre su için
Yeterli su tüketimi, böbrekleri temizleyerek taş oluşumunu önlemeye yardımcı olur. Yapılan araştırmalar, günlük 2-2,5 litre su içmenin böbrek taşı riskini yüzde 40 oranında azalttığını gösteriyor.
2- Tuz tüketimini azaltın
Aşırı tuz tüketimi, böbrek taşı oluşumunu tetikleyen en önemli faktörlerden biri. Günlük 2 gramdan fazla tuz tüketen bireylerde taş riski yüzde 30 artıyor. Bu nedenle işlenmiş ve tuzlu gıdalardan kaçınılması öneriliyor.
3- Düzenli egzersiz yapın
Fiziksel aktivite, vücudun sıvı dengesini koruyarak taşların oluşmasını engelleyebilir. Haftada en az 3-4 gün, 30-60 dakika yürüyüş veya bisiklet sürme gibi kardiyo egzersizleri öneriliyor.
4- Lifli gıdalar tüketin
Meyve, sebze ve lif açısından zengin besinler, idrarın pH dengesini koruyarak taş oluşumunu önlemeye yardımcı olur. Özellikle mevsim sebzeleri ve meyveleri tercih edilmelidir.
5- Oksalat içeren besinleri sınırlayın
Ispanak, pancar ve kuruyemiş gibi oksalat açısından zengin gıdalar aşırı tüketildiğinde böbrek taşı riskini artırabilir. Özellikle taş geçmişi olan bireylerin bu gıdalara dikkat etmesi gerekiyor.
6- C vitamini takviyesine dikkat edin
Yüksek dozda C vitamini takviyesi almak, kalsiyum oksalat taşlarının oluşumuna yol açabilir. Bu nedenle doktor önerisi olmadan C vitamini takviyesi kullanılmamalıdır.
7- Hayvansal protein tüketimini azaltın
Kırmızı et, tavuk ve balık gibi hayvansal proteinler aşırı tüketildiğinde metabolizmayı etkileyerek taş oluşumuna neden olabilir. Günlük protein alımının vücut ağırlığı başına 0,8-1 gram ile sınırlandırılması öneriliyor.
8- Kalsiyum dengesine dikkat edin
Yeterli kalsiyum alımı, böbrek sağlığı için önemlidir. Ancak doktor önerisi olmadan kalsiyum takviyesi almak yerine, kalsiyum açısından zengin doğal besinler tercih edilmelidir.
Böbrek taşı riskini en aza indirmek için yaşam tarzında yapılacak küçük değişiklikler büyük fark yaratabilir. Uzmanlar, su tüketiminin artırılması, tuz ve hayvansal protein tüketiminin sınırlandırılması gibi önlemlerle böbrek sağlığının korunabileceğini vurguluyor.
