Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından geliştirilen UTTS, akaryakıt sektöründe her yıl yaklaşık 15 milyar liralık vergi kaybına yol açan usulsüz fatura kullanımını önlemek için tasarlandı. Sistem, akaryakıt alan vergi mükellefi araçları otomatik olarak tanıyacak ve fiş ile faturalarda bu bilginin yer almasını sağlayacak. Böylece, araç plakalarının manuel olarak sisteme girilmesinden kaynaklanan usulsüz fatura uygulamaları son bulacak.
Vergi Mükellefleri İçin Zorunlu
UTTS, yalnızca vergi mükellefi olan kişi ve kuruluşlar için zorunlu olacak. Bu kişi ve kuruluşların, iş yerlerine ait veya kiralama yoluyla edindikleri taşıtlara taşıt tanıma birimini 31 Aralık 2024'e kadar taktırmaları gerekecek. Bireysel taşıt sahipleri ise bu sistemden isteğe bağlı olarak faydalanabilecek.
Sistem kapsamında, vergi mükellefleri akaryakıt harcamalarını gider gösterebilmek için UTTS kapsamında düzenlendiğini gösteren ödeme kaydedici cihaz fişi almakla yükümlü olacaklar. 31 Aralık 2024'ten sonra UTTS'den düzenlenmeyen belgeler, vergi kanunları bakımından geçersiz sayılacak ve vergi indirimine konu edilemeyecek.
Plaka Bilgisi Artık Manuel Girilmeyecek
Türkiye'de trafiğe kayıtlı 29 milyon taşıtın yaklaşık 8 milyonu akaryakıt harcamalarını gider gösterebilen vergi mükelleflerine ait. Mevcut sistemde, akaryakıt dolumu yapılan aracın plaka bilgisi istasyon görevlisi tarafından elle giriliyor ve bu, usulsüz fatura oluşturulmasına yol açabiliyor. UTTS ile bu tür uygulamaların önüne geçilmesi hedefleniyor.
Sistemin İşleyişi
UTTS'nin kurulum ve işletme görevi Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğüne verildi. Sistemin paydaşları arasında akaryakıt dağıtım şirketleri, akaryakıt istasyonu işletmecileri, yetkili donanım üreticileri, yetkili taşıt ve istasyon montaj firmaları, yeni nesil pompa ödeme kaydedici cihaz üreticileri (YN Pompa ÖKC) ve taşıt sahibi mükellefler yer alıyor.
Sistem kapsamında, yükümlü taşıtların yakıt depo girişlerine taşıt tanıma birimi takılacak. Akaryakıt istasyonlarında pompa tabancasına takılan taşıt tanıma okuyucu cihaz, şifre çözümleme işlemlerini güvenlikli haberleşme anahtarı ile yapacak. Böylece, UTTS yükümlüsü taşıtların yakıt dolum işleminde plaka bilgisi otomatik olarak YN Pompa ÖKC'ye aktarılacak ve fatura ile satışa ilişkin veriler UTTS'ye işlenecek.
Tamamlanma Süreci
UTTS, Resmi Gazete'nin 5 Ekim 2023 tarihli sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi. UTTS'nin portalı mart ayında paydaşların kullanımına açıldı ve ağustos ayına kadar akaryakıt istasyonlarına ilişkin kurulumlar için teknik hazırlıkların tamamlanması planlanıyor.
UTTS donanımlarının montaj, onarım ve servis işlemleri yalnızca Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünün yetkilendireceği firmalar tarafından gerçekleştirilecek. YN Pompa ÖKC'lerin yazılımlarında güncellemeler yapılarak UTTS entegrasyonu sağlanacak.