Ercan Çankaya - Haber Merkezi
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Mısır'ın başkenti Kahire'de düzenlenen 162'nci Arap Birliği Dışişleri Bakanları Konseyi toplantısına katıldı. Türkiye, 13 yıl sonra ilk kez konseyde temsil edildi.
Fidan'ın konuşması daha önce Dışişleri Bakanlığı tarafından Kahire'deki toplantıda konseye hitap edeceği ve muhataplarıyla ikili görüşmeler yapmayı planladığı şeklinde duyurulmuştu.
Fidan konuşmasında Türkiye-Arap Birliği ilişkilerini ve Gazze olmak üzere bölgesel meseleleri ele aldı.
Arap Birliği Dışişleri Bakanları Mart ve Eylül aylarında bir araya geliyor.
Türkiye, son olarak dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 13 Eylül 2011'deki toplantıya hitabında dışişleri bakanları konseyinde temsil edilmişti.
Toplantıya katılım için karar, Arap Birliği'ne geçen yıl geri alınan Suriye dahil üyelerin oy birliğiyle alındı.
Arap Birliği’nin dünya ve Ortadoğu için ne ifade ettiğini, Türkiye’nin 13 yıllık bir aradan sonra Arap Birliği toplantısına davet edilmesini ne anlama geldiğini Siyaset Bilimci Umur Tugay Yücel’le konuştuk.
13 yıldan sonra bir ilk
Arap Ligi’nin Arap milliyetçiliğinin ve ulusal kimliğinin güçlendirilmesi amacıyla Arap medeniyeti temelinde inşa edilen bir yapı olduğunu dile getiren Yücel, son İsrail-Gazze Savaşı, Ukrayna-Rusya Savaşı ve Çin’in yükselişi gibi gelişmelerle birlikte Arap Birliği gibi Batı dışı organizasyonların öneminin arttığını belirtti.
Türkiye’nin Arap Birliği’nde uzun süredir gözlemci olduğunu hatırlatan Yücel, Arap Baharı sonrasındaki gelişmeler nedeniyle ilişkilerin 13 yıldır soğuk olduğunu dile getirdi.
İsrail’in Gazze’deki katliamlarının devam etmesinin, Suudi Arabistan ve Mısır gibi ülkelerin BRICS üyeliklerinin gündemde olmasının, Arap ülkelerinin BRICS gibi Batı dışı birliklerde daha çok temsil edilmeye başlamasının bu toplantının önemini artırdığını belirten Yücel, Türkiye’nin son günlerde dış politikada attığı somut ve kararlı adımlara dikkat çekti.
Batı dışı örgütlenmelerle ilişkimiz Batı’da önemimizi artırıyor
Türkiye’nin 29 Ağustos'ta Belçika'nın başkenti Brüksel'de düzenlenen Avrupa Birliği (AB) Gayriresmi Dışişleri Bakanları Toplantısı'na (Gymnich) da uzun bir aradan sonra davet edildiğine dikkat çeken Yücel, BRICS gibi Batı dışı örgütlenmelerle olan ilişkilerimizde attığımız somut adımların AB nezdinde de ülkemizin önemini artırdığını belirtti.
Arap Birliği’nin 22 üyesi ve 7 gözlemcisi olduğunu hatırlatan Yücel; Mısır, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Cezayir gibi yükselen üyelerinin arasındaki iş birliğinin de artmakta olduğuna değindi.
Ekonomik ilişkilerde Körfez etkisi
Birlik ülkelerinin ortak savunma ve ekonomik iş birliği konularını da gündeme getirdiklerine dikkat çeken Yücel, ortak savunma konusundaki girişimler henüz başlangıç aşamasında olsa da ekonomik olarak aralarında yoğunlaşan bir iş birliği olduğunu vurguladı.
Bu ekonomik iş birliğinin Körfez Ülkeleri odaklı geliştiğine işaret eden Yücel, Körfez ülkelerinin özellikle enerji projeleri, petrol ve doğalgaz gibi alanlarda diğer Birlik üyesi ülkelerde önemli yatırımları olduğunu vurguladı.
Batı merkezli bir dünyada Arap Birliği gibi girişimlerin gelişim aşamasında olduğunu, ayrıca Arap Birliği’nin hâlâ stratejik otonomisini ve bağımsızlığını tam manasıyla kazanamadığını vurgulayan Yücel, Türkiye’nin Arap coğrafyasının yükselen ülkeleriyle ilişkilerini artırmasının, BRICS üyeliğinin gündeme gelmesinin Arap Birliği gibi oluşumlar nezdinde olduğu gibi AB ülkeleri nezdinde de önemini artırdığının altını çizdi.
Toplantıda neler konuşulacak?
Arap Birliği toplantısında Gazze konusunda ortak bir açıklama yapılabileceği ya da ortak bazı kararlar alınabileceği öngörüsünde bulunan Yücel, İsrail’in artan saldırganlığının Birlik ülkelerini buna zorladığını belirtti.
Yücel; Suriye, Irak, Libya ve Yemen gibi ülkelerdeki istikrarsızlıkların da toplantının gündemine gelebileceğini dile getirdi.
