Elif Erbay/Haber Merkezi
Emlak uzmanı Murat Sarı, Samimi Haber’e yaptığı açıklamalarda, kira sözleşmesi yaparken hem ev sahiplerinin hem de kiracıların dikkat etmesi gereken önemli noktalara değindi. Ayrıca, yüzde 25 zam sınırının kaldırılmasının ardından yaşanan gelişmeleri ve bu durumun ev sahibi-kiracı ilişkilerine etkilerini de değerlendirdi.
Kira sözleşmesi yaparken nelere dikkat edilmeli?
Murat Sarı, kira sözleşmesi yaparken dikkat edilmesi gereken en önemli hususları şu şekilde sıraladı:
"İlk olarak, kira başlangıç tarihlerine dikkat edilmeli. Bazen o kısımdan yanlış ya da atlanarak yazılabiliyor, bu önemli. Karşılıklı olarak gerçek kişilerin imza atması da önemli. Kanunda her ne kadar başkası adına kiraya verilir dense de uygulamada hakimler bu konuyu göz ardı edebiliyor."
Kiracılar açısından da durumu ele alan Sarı, "Kiracılar kiraladığı mülkün gerçek sahibi olup olmadığını mutlaka kontrol etmeli. Herhangi bir akrabası, tanıdığı, eşi dostu ya da bir emlakçının imzaladığı sözleşmeler ya da ödemeler hukuk karşısında geçersiz olabiliyor. Herhangi bir vekalet yoksa bu şekilde bir işlem yapılmamalı" şeklinde konuştu.
Ayrıca, kiracıların binanın kentsel dönüşüme girme durumu olup olmadığını, depreme dayanıklılık raporunu ve geçmişteki ödeme durumunu kontrol etmesi gerektiğini belirtti: "Kiracı, kentsel dönüşüm uygulamaları çok yaygın olduğu için binanın kentsel dönüşüme gitme durumu var mı yok mu buna dikkat etmeli. Deprem raporu var mı bunu talep edebilir; sağlamlığı konusunda içine sinmesi açısından."
Ev sahipleri açısından ise, "Ev sahipleri, kiracının finansal durumu ve ödeme geçmişi hakkında bilgi sahibi olmalı. Bu kapsamda, genelde Findeks raporu istiyoruz. Kiracının genel mahiyetine dikkat edilmeli. Bir önceki ev sahibi ile problem yaşamış mı, onlara dikkat edilmeli" dedi.
Yüzde 25 Sınırının Kalkmasının Ardından Ev Sahibi-Kiracı İlişkileri
Sarı, yüzde 25 zam sınırının kaldırılmasıyla birlikte kira artışlarının artık TÜFE oranına göre yapılacağını belirtti. Bu durumun kira sözleşmelerine eklenmesi gerektiğini vurgulayan Sarı, "Bu yüzde 25 olduğu dönemde bile biz zaten TÜFE olarak yazıyorduk. Bu zaman zaman duruma göre hükümet tarafından, devlet tarafından değiştirilebiliyor. Şu an artık yüzde 25 uygulanmayacak, TÜFE'ye göre artış yapılacak" ifadelerini kullandı.
Kiracı ev sahibi ilişkileri gerildi
Geçmişteki yüzde 25 sınırının, ev sahibi-kiracı ilişkilerini oldukça gerdiğini ve mahkemelik durumların arttığını ifade eden Sarı, "Geçmiş dönemde iki dönem üst üste yüzde 25 uygulaması sosyolojik olarak da, psikolojik olarak da ev sahibi kiracı ilişkilerini çok bozdu. En iyi kiracı ve en iyi ev sahibini bile husumetli hale getirdi. Dava sayıları çok arttı, herkes birbiriyle mahkemelik oldu" dedi.
Sarı, mevcut durumda kira fiyatlarının olağanüstü bir artış gösterdiğini ve ev sahibi ile kiracı arasındaki makas farkının daha da açıldığını belirtti: "Şu an kiralar tekrardan çok arttı, olağanüstü bir artış var. Bunu nasıl anlıyoruz? Bunun matematiksel basit bir hesabı var: Evin satış bedelini kira bedeline bölüyoruz. Geçtiğimiz dönemde, şu anda on beş senelere kadar geriledi bu rakam. O katsayı dolayısıyla kiraların çok daha hızlı arttığını, evlerin ucuz kaldığını fakat kiraların ev satış bedellerinin çok üstünde arttığını gösteriyor."