VERTİGO NEDİR?
Vertigo, çevre ile ilişkinin kaybolduğu veya döndüğü hissiyatının yaşandığı bir durumdur. Baş dönmesi olarak da adlandırılan vertigo, kişinin kendisini veya çevresini dönüyor gibi hissetmesine neden olur. Bu durum, iç kulaktaki denge organlarından gelen sinyallerin beyne yanlış veya anormal şekilde iletilmesi sonucu ortaya çıkar.
Vertigo, genellikle iç kulakta bulunan denge organlarının (vestibüler sistem) problemleriyle ilişkilidir. İç kulaktaki bu denge organları, vücudun pozisyonunu ve hareketini algılayarak beyne bilgi gönderirler. Ancak, iç kulaktaki denge organları veya bu organlarla ilgili sinirlerde meydana gelen sorunlar, beyne yanlış sinyaller gönderilmesine neden olabilir. Bu da kişinin dönme hissiyatını yaşamasına yol açar.
Vertigo, bir dizi farklı durumdan kaynaklanabilir. İç kulak enfeksiyonları, iç kulak kristallerinin yer değiştirmesi (BPPV), Meniere hastalığı, migren, beyin sapı veya beyin tümörleri gibi nörolojik problemler, kan dolaşımı sorunları veya bazı ilaçların yan etkileri vertigo nedenleri arasında yer alabilir.
VERTİGO NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Vertigo tedavisi, altta yatan nedenin belirlenmesine ve kişinin semptomlarını hafifletmeye yönelik birçok farklı yaklaşımı içerir. Tedavi planı, vertigonun nedenine, semptomların şiddetine ve kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak belirlenir. İşte vertigo tedavisinde sıkça kullanılan yöntemler:
- İlaçlar: Vertigo semptomlarını hafifletmek için doktorlar bazı ilaçlar reçete edebilir. Bunlar arasında baş dönmesini kontrol altına alan ilaçlar (örneğin, antiemetikler), iç kulak inflamasyonunu azaltan veya dengeyi düzenleyen ilaçlar (örneğin, antihistaminikler, benzodiazepinler veya kortikosteroidler) bulunur.
- Baş Pozisyonu Manevraları (Epley Manevrası): BPPV (Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo) gibi durumlarda, iç kulaktaki kristallerin yer değiştirmesine bağlı olarak oluşan vertigo semptomlarını hafifletmek için özel baş pozisyonu manevraları kullanılabilir. Bu manevralar, iç kulaktaki kristallerin yerine oturmasını sağlayarak semptomların azalmasına yardımcı olur.
- Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon: Vestibüler rehabilitasyon olarak da bilinen bu yöntem, iç kulak ve denge sistemi ile ilgili sorunları tedavi etmeye yardımcı olur. Fizik tedavi uzmanları, dengeyi artırmak, dengeyi iyileştirmek ve vertigo semptomlarını kontrol altına almak için özel egzersizler ve teknikler sağlarlar.
- Diyet ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Meniere hastalığı gibi bazı durumlarda, belirli yiyeceklerin tüketilmesi ve sodyum alımının azaltılması vertigo semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir. Ayrıca, sigara içmek ve alkol tüketimi gibi tetikleyici faktörlerden kaçınmak da tedavi sürecini destekleyebilir.
- Cerrahi Müdahaleler: Nadiren, vertigonun altında yatan nedenlerin tedavisi için cerrahi müdahaleler gerekebilir. Örneğin, Meniere hastalığının ilerleyen durumlarında sıvı birikimini azaltmak için iç kulağa bir drenaj tüpü yerleştirilebilir veya vestibüler sinirin kesilmesi gibi cerrahi prosedürler uygulanabilir.
"YAPILAN MANEVRALARLA TANI KONUR"
Teşhis konma sürecini anlatan Prof. Dr. Selçuk,
"Pozisyonel vertigoda çoğu kez, yapılan manevralarla tanı konur. Tanının konamadığı durumlarda, denge laboratuvarında videonistagmografi eşliğinde yapılan manevralar hastalığı objektif biçimde ortaya koyar. Tedavisi de yine benzer şekilde yapılan baş ve vücut manevralarıdır. Kulak şikâyetlerinin eşlik ettiği durumlarda işitme testleri ve görüntüleme yöntemleri tanıya yardımcıdır. Olası nörolojik nedenlerde mutlaka Nöroloji ya da Beyin Cerrahi uzmanının görüşü alınmalı, ayrıntılı muayene ve ileri görüntüleme yöntemlerinden yardım alınmalıdır." ifadelerini kullandı.
"ANİ BAŞ HAREKETLERİNDEN VE UYKUSUZLUKTAN KAÇINILMALI"
Vertigosu olan bireylere uyarılarda bulunan Prof. Dr. Selçuk,
"Kristallerin yerleştirilmesinden sonra bir hafta kadar ani baş hareketlerinden kaçınılması, etkilenen kulak üzerine yatılmaması ve yatarken başın yüksekte tutulması, hastalığın yatışmasına ve erken dönemde nüks etmemesine yardımcı olacaktır. Aşırı sigara, alkol ve kahve tüketiminden kaçınılmalıdır. Stres ve uykusuzluktan uzak durma, dengeli bir yaşam biçimi vertigonun azaltılmasında etkili olacaktır." dedi.
