Anadolu’da yerel gazeteciliğin ne güçlüklerle, ne imkansızlıklarla yapıldığını bilen bilir. Şanlıurfa’nın Severek ilçesinde yayın yapan İrfan gazetesi tüm güçlüklerle başa çıkarak bugünlerde 101 yaşına ulaştı.
Türkiye Cumhuriyeti’yle yaşıt olan İrfan, kuruluş yıldönümünü kutluyor. Gazete önceleri haftalık olarak yayınlanıyormuş. Atatürk’ün gönderdiği baskı makinesinin ardından günlük yayına başlamış ve o zamandan beri bölgesinin en önemli, en güvenilir haber kaynağı.
Anadolu basınının önemli mihenk taşlarından olan İrfan’ın yayını hiç kesintiye uğramamış. Bu haliyle yalnız Siverek'te değil, Türk basın tarihinde de önemli bir yer tutuyor.
Gazetenin kuruluş öyküsü Cumhuriyet’in ilanı hazırlıklarına kadar gidiyor. Bayar ailesinin o zamanki fertlerinden Mehmet Siret Efendi (Bayar), yörede bir gazetenin eksikliğini fark eder ve gazete kurma hazırlıklarına girişir.
Sonuçta ortaya haftalık yayın yapacak olan İrfan adında gazete çıkar. Haftalık olmasına karşın, kısa sürede bölgedeki en önemli haber kaynağı haline gelir; Cumhuriyet'in ilk yıllarındaki sosyal, kültürel ve siyasi gelişmeleri halkla buluşturur.
Atatürk baskı makinesi gönderdi
İrfan gazetesinin tarihindeki en önemli dönüm noktalarından biri, bizzat Atatürk tarafından gönderilen matbaa makinesi. Cumhuriyet’i ve felsefesini destekleyen gazete sahibi, sıkıntıya düştüğü bir dönemde Atatürk’ten yardım ister. 1 hafta sonra Atatürk, Siverek’e bir baskı/matbaa makinesi gönderir. Dahası Atatürk baskı makinesinin yanı sıra gerekli malzeme ve maddi destek de göndermiştir.
Bunun üzerine Siret Efendi, haftalık olan gazeteyi günlük hale getirir ve böylece İrfan’ın Anadolu taşra gazeteciliğindeki etkinliği de daha da artar. Atatürk’ün yardımı, gazetenin adeta kaderini değiştirir. İrfan, Anadolu’da Arapça harflerden Latince harflerle baskıya geçen ilk gazetelerden biri.
“İrfan gazetesi benim değil, Siverek halkının”
Gazete yaklaşık 50 yıl önce el değiştirmiş; İrfan’ın şimdiki sahibi 86 yaşındaki Mehmet Göyüç. Hem kendi öyküsünü hem İrfan’ı anlatan Göyüç şunları söyledi:
“Gazeteciliğe 7 yaşında Diyarbakır'da gazete dağıtımcısı olarak başladım. 953-54 yıllarında abimle birlikte Siverek'e geldik ve burada Siverek'in Sesi gazetesini çıkardık. 1966 yılında İrfan Gazetesi'ne geçtik. O günden bugüne kadar bu gazetenin sorumluluğunu taşıyorum. İrfan Gazetesi, yalnızca benim değil, Siverek halkının malıdır. Bu gazete, Cumhuriyetle yaşıyor ve 101 yaşında. Amacım, 201 yaşına ulaşması için gereken sahiplenmeyi görmek. Bu gazetenin gençler, aydınlar, halk ve özellikle Kültür Bakanlığı tarafından sahiplenilmesini istiyorum. Biz bu gazetenin kapatılmasını istemiyoruz".
“Cumhuriyet çizgisinden sapmadı”
İrfan’ın başyazarı Şükrü Dolaş ise 1989 yılında İrfan Gazetesi ile gazeteciliğe başladığını belirterek; "O dönemde taş baskıyla basılıyordu. Kurucuları, Cumhuriyet yanlısı bir grup aydın olarak halkına hizmet vermek amacıyla bir araya gelip İrfan Gazetesi'ni kurdular. Atatürk, gazetenin taleplerine kulak vererek gerekli baskı makinesi ve malzemeyi gönderdi. O günden bu yana gazete Cumhuriyetçi çizgisinden asla sapmadı" şeklinde konuştu.
“Bu vatansever gazete yaşatılmalı”
Dolaş, Cumhurbaşkanlığı İletişim Daire Başkanlığı'na seslenerek, İrfan Gazetesi'nin 101. yıl dönümünün layıkıyla kutlanmasını istedi. Dolaş, "Bir gazetecilik kuruluşunun 101. yaşını kutlamak, yalnızca bir pasta kesmekten ibaret olmamalıdır. İrfan Gazetesi'nin 101. yılını, en azından büyük bir kutlama ile onurlandırmalıyız. Bu kadar vatansever bir gazetenin yaşatılması için hâlâ geç kalınmış değil" diye konuştu.