24 Şubat 2022’de başlayan Ukrayna-Rusya savaşı, Avrupa’nın enerji arzını derinden etkiledi. Savaşın ilk yılında gaz tedarikinde ciddi sıkıntılar yaşayan Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, enerji tüketimini azaltmak için radikal önlemler aldı. Eyfel Kulesi gibi sembol yapılar karanlığa gömülürken, politikacılar kalın kışlık giysilerle halkın karşısına çıktı.
Geçtiğimiz yıl, sıkı tasarruf politikalarının ve alternatif enerji kaynaklarının devreye alınmasıyla kriz hafifletilmişti. Ancak Ukrayna’nın yeni hamlesi, bu kışın Avrupa için zorlu geçeceğinin sinyallerini veriyor.
GAZ AKIŞI RESMEN DURDU
Ukrayna’nın ulusal enerji şirketi Naftogaz ile Gazprom arasında yapılan anlaşmanın süresi dolarken, Ukrayna Rus gazının kendi topraklarından geçmesine artık izin vermeyeceğini defalarca dile getirmişti. Gazprom, bu sabah Telegram hesabından yaptığı açıklamada, gaz akışının Moskova saatiyle 08.00’de tamamen durdurulduğunu duyurdu.
Açıklamada, “Gazprom, Ukrayna üzerinden doğal gaz tedarik etme fırsatından mahrum bırakılmıştır. Ukrayna üzerinden Rus doğal gazı sevkiyatı gerçekleştirilmiyor.” ifadeleri yer aldı.
MOLDOVA OHAL İLAN ETTİ
Ukrayna üzerinden geçen boru hattı, Sovyetler döneminden beri Avrupa’ya gaz taşıyan en önemli güzergahlardan biriydi. Bu hattın devre dışı kalması, özellikle Avusturya, Macaristan, Slovakya ve bazı Balkan ülkelerini zora soktu. Moldova ise bu krizden en fazla etkilenmesi beklenen ülke olarak öne çıkıyor. Aralık ayında 60 günlük olağanüstü hal ilan eden Moldova, alternatif çözümler arasa da Rus gazına bağımlılığını henüz azaltabilmiş değil.
Slovakya Başbakanı Robert Fico, gaz kesintisinin ardından Kiev’e karşı misilleme tedbirleri alınabileceğini ifade ederken, benzer çıkışlar Macaristan’dan da geldi. Ancak Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, bu konuda geri adım atmayacağını açıkça belirtti.
TÜRKİYE'NİN ROLÜ ARTIYOR
BBC’nin analizine göre, Ukrayna üzerinden gaz akışının durması, Avrupa için “ucuz Rus gazı döneminin sonu” anlamına geliyor. Avrupa’ya Rus gazı taşıyan diğer büyük boru hatları olan Kuzey Akım 1, Kuzey Akım 2 ve Yamal-Avrupa’nın devre dışı kalmasıyla TürkAkım hattı tek büyük seçenek olarak öne çıkıyor.
Karadeniz’in altından geçen TürkAkım, her biri yıllık 15,75 milyar metreküp kapasiteye sahip iki hattan oluşuyor. 2020 yılında faaliyete başlayan bu hat, bugüne kadar Türkiye’ye 40 milyar metreküp, Avrupa’ya ise 53 milyar metreküp gaz ulaştırdı.
TürkAkım’ın yüksek kapasitesi ve jeostratejik konumu, Türkiye’yi Avrupa’nın enerji arzında kritik bir noktaya taşıyor. Uzmanlar, Türkiye’nin bu avantajını kullanarak enerji merkezi olma hedefini pekiştirebileceğini ifade ediyor.
