Dünyada en çok inşaat şirketine sahip ülkelerden biri olan Türkiye, bu çılgınca betonlaşma içinde birçok güzelliğini ve değerini yitiriyor. Betonun altında can çekişen zanaatlarımızdan biri de taş duvar ustalığı.
Beton evler gibi hasta etmeyen, yazın sıcaktan kavurup kışın soğuktan titretmeyen taş evler, sayıları hızla azalsa da Anadolu’nun derinliklerinde halen yapılıyor. Bu şanslı yörelerimizden biri de Erzincan’ın bazı köyleri.
Taş duvar ustası Şakir Alkan, bu geleneği halen sürdürüyor. Üstelik yazın memleketi Erzincan’da, kışınsa Muğla’da taştan evler yapıyor. Taş işleme zanaatını yapmanın zorluğu yanında, gururunu da yaşıyor.
Yakın onyıllara kadar Türkiye’de konutlardan yollara, parklardan kaldırımlara kadar birçok yapıda gördüğümüz taş, giderek zor bulunuyor duruma geliyor. Konunun diğer boyutunda ise, taş ev yaptırmak isteyenlerin sıkıntısı bulunuyor: İşi gereği yıllarca büyük kentlerde yaşadıktan sonra, doğduğu köyüne, beldesine geri dönen ve anılarındaki eski taş evi yaptırmak isteyenler, taş duvar ustası bulmakta güçlük çekiyor.
Ancak yitip gitmekte olan bir zanaatı sürdürmenin gururunu yaşayıp, aylık 100 bin lira kazancı cebine koysa da, onun da meslekten kaynaklanan sorunları var. Sıkıntılarının en başında, çalıştıracak kimseyi bulamaması geliyor.
“Sanatkârız ancak işçi olarak görürler bizi”
Şakir Alkan, Erzincan’da neredeyse tükenmiş bir işi, taş ustalığını sürdüren belki bir elin parmağı sayısı kadar ustadan biri. Randevu ya da sipariş usulüyle iş alıyor. Aslında yaptığı işin bir sanat olduğunu, ancak evi yaptıran kişiye göre ‘işçi’ sayıldığını söyleyip, kederli bir ironi yapıyor. “Biz bu işin sanatkârıyız ama her ne kadar sanatkâr olsak da ev yaptırmak isteyenler bizi işçi olarak görüyor. Taşları işleyip biçimlendiriyoruz, duvar yapıyoruz, bu işin çok incelikleri var. Güzel bir işçilik, eser ortaya çıkarmaya çalışıyoruz” diyor.
Alkan; “Bizden sonra gelenlere de bu işi bırakmayı istiyoruz” diyor ancak hem taş duvar ustasının hem yanında çalıştıracak iş bilen işçi bulmanın giderek zorlaştığının altını çiziyor. Günlüğünün 3 bin 500 ya da 4 bin lira olduğunu, aylık kazancının 100 bin lira dolayında bulunduğunu belirtiyor.
Bu işte yıllardır çalıştığını ancak ustalığa 5 yıldır ulaştığını belirten Alkan; “Taşlar makineden geçmediği için biz elle yapıyoruz. Taşı istediğimiz şekle sokuyoruz. Bizim işimiz bu” diyor.