Balıkesir’in merkez Karesi ilçesindeki ZSR Patlayıcı Sanayi Anonim Şirketi’ne ait mühimmat fabrikasında dün meydana gelen patlama herkesin yüreğini yakmış, 11 kişiyi hayattan koparmıştı.
Dünkü patlama, ZSR’deki ilk patlama değil. Aynı fabrikada 3 Haziran 2014'te de fişek sıkıştırma işlemi sırasında patlama yaşanmış ve 6 işçi yaralanmıştı.
Bu fabrika, yalnızca patlamayla dikkat çekmedi; geçmişi ve sahipleri de en az onun kadar ilginç.
İLK SAHİBİ FETÖ’DEN HAPİS YATTI
ZSR, son dönemde Türk ordusunun silah, fişek ve diğer mühimmat ihtiyacının ciddi bir bölümünü karşılıyordu. Fabrikada askeri mühimmat, av ve spor fişeği, ses fişeği, plastik mühimmat ve sivil patlayıcı üretiliyor.
Fabrikanın ilk sahipleri Balıkesir’in varlıklı ailelerinden Yavaşça Ailesi. Fabrika 2017’ye dek bu ailenin malı olarak, Yavaşçalar Av ve Spor Malzemeleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. adı altında faaliyet gösterdi. Şirket, FETÖ’den hapis yatan İsmail Yavaşça’nın iki oğlu Emrah ve Şevket Yavaşça adına kayıtlıydı.
ÖNCE KAYYIMA, SONRA SARSILMAZ’A
Ancak ihanet örgütü FETÖ’nün 15 Temmuz darbe girişiminin ardından, şirketin sahibi İsmail Yavaşça gözaltına alındı. FETÖ’ye üye olma suçuyla tutuklanan Yavaşça, 6 ay tutukluluğun ardından adli kontrolle bırakıldı.
Bu süreçte kayyıma devredilen şirket ve fabrika, Rekabet Kurumu’nun 3 Temmuz 2017 tarih ve 17-20/339-150 sayılı kararıyla Sarsılmaz Mühimmat Sanayi anonim Şirketi’ne devredildi. Şirketin ihalesiz olarak el değiştirmesi eleştirilere neden oldu. Eski sahibi Yavaşça’ya bu devir için 100 milyon TL civarında bir para verildiği de iddia ediliyor.
Fabrikayı alan Sarsılmazlar, işletme ve satış konusunda sorunlar yaşamaya başladı. Bu da fabrikanın yeniden el değiştirmesini gündeme getirdi.
SONRA DA KALYONCULAR’A
Daha sonra, 2018 yılında fabrika bir “konsorsiyum” tarafından alındı. Fabrikanın yeni sahiplerinin isimleri ve ortaklık durumları; yüzde 45 hissesi Çekya merkezli TOPALİPO Anonim Şirketi’ne, kalan yüzde 55 hisse ise Zirve Holding ve Senta Madencilik Sanayi şirketinde kalacak biçimde oluştu.
TOPALOĞLU VE TOPALİPO!
Zirve Holding, Kalyoncu Ailesi’ne ait. Holdingin sahibi Ömer Faruk Kalyoncu, aynı zamanda Sabah gazetesi ve ATV’yi de bünyesinde bulunduran Turkuvaz Medya’yı da elinde bulunduruyor. Senta şirketi ise Zafer Topaloğlu’nun. Rekabet Kurulu kararıyla, Nisan 2024'te ZSR'nin bir kısım hissesi Topalipo şirketine devredildi.
Ticaret Bakanlığı kayıtlarına göre, ZSR Patlayıcı’nın yönetim kurulu başkanvekili koltuğunda Zafer Topaloğlu oturuyor. Topaloğlu soyadı, şirketin yüzde 45 hissesini elinde tutan Çekya merkezli şirketin TOPALİPO olan adıyla dikkat çekici bir benzerlik gösteriyor.
AK PARTİ MYK ÜYESİNİN KARDEŞİ
Şirketin yönetim kurulunda Milan Jurek, Zafer Topaloğlu, Zbynek Brazda, Nezih Ecertaş ve Halil Oğuzhan'dan oluşuyor.
Nezih Ecertaş, AK Parti’de gençlik kolları genel başkanlığı ve MYK üyeliği gibi görevlerde bulunan Melih Ecertaş'ın kardeşi.
NİKAHINA ERDOĞAN KATILMIŞTI
Zafer Topaloğlu ilginç bir isim. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a yakınlığıyla biliniyor. Erdoğan, Ayşe Şahin-Zafer Topaloğlu çiftinin 1 Şubat 2020’deki nikah törenine katılmıştı. İddia o ki, Topaloğlu, 2011 seçimlerinde AK Parti’nin İstanbul’daki ana seçim karargahını tahsis etmişti. Yine iddiaya göre, Kadir Topbaş döneminde İstanbul Büyükşehir belediyesi, Topaloğlu’na makam aracı vermişti. Topaloğlu şimdilerde, Savunma ve Havacılık Sanayi İhracatçıları Birliği’nin de yönetim kurulu üyesi.
FABRİKA ÜÇ KAT BÜYÜTÜLDÜ
ZSR Patlayıcı, Kalyoncular’a geçtikten sonra, 2022 yılında “proje bazlı devlet yardımı" listesine alındı ve 768 milyon 168 bin 447 lira yatırım öngörüldü. Öncesinde daha küçük bir alanda kurulu olan fabrika, şimdilerde yeni eklemelerle üç katı büyüklüğe erişti.
FETÖ DESTEĞİYLE KURULDUĞU İDDİASI
Fabrika Yavaşça ailesinin elindeyken, doğrudan ulusal güvenliği ilgilendiren iddialarla gündeme gelmişti. 2016’da Hürriyet Yazarı Yalçın Bayer, Yavaşça Ailesinin FETÖ tarafından desteklenerek 100 milyon Dolarlık bir silah fabrikasına sahip olduğunu yazdı.
PKK’YA PATLAYICI VERİYORDU!
Basında çıkan haberlerde, Balıkesir’de FETÖ’ye ait bir mühimmat fabrikası bulunduğu, burada üretilen patlayıcı ve diğer mühimmatın Suriye ve Lübnan’a ihraç ediliyormuş gibi gösterilip, PKK’nın “hendek” eylemleri çerçevesinde Cizre, Sur, Nusaybin gibi yerlerde Türk ordusuna karşı kullanıldığı iddia edilmişti. Hatta Dışişleri Bakanlığı’nın, bu fabrikada üretilen mühimmatın yurt dışına satışını “ulusal güvenlik” gerekçesiyle engellediği de yazıldı.
Bir başka iddiaya göre ise, fabrikanın/şirketin FETÖ’den hapis yatan eski sahipleri patlayıcı kaçakçılığı yapıyordu. 2016’da Sabah’ta yayınlanan bir köşe yazısında Yavaşçalar’ın bunun için Mardin Midyat’ta MPS adında bir alt-şirket kurduğu, buradan Lübnan’a gönderiliyormuş gibi gösterilip Suriye’ye patlayıcılar taşındığı, hatta Mayıs 2015’te kaza yapan bir tırda tesadüfen bulunan patlayıcıların bunu kanıtladığı yazıldı.
Ayrıca 28 Ekim 2015’te, bu fabrikada üretilip, Libya’daki iç savaşta kullanılmak üzere Misurata Limanına gönderilen 12 kalibre 36 gramlık 400 fişeğe de el konuldu.
