İsrail ile 27 Kasım 2024'te ilan edilen ateşkes ortamından faydalanarak idari yönetim kurma çabaları devam eden Lübnan’da krizler aşılmadı.
“RESMİ” DIŞ MÜDAHALE
Ülkede siyasi krizin kronikleştiği sistem, “dış müdahaleler” konusunda el değiştirmiş durumda. Yıllardır tartışılan konu olan Hizbullah’ın ve İran’ın etkisi, 7 Ekim’den sonra İsrail’le yaşanan savaşla kırıldı. Ancak destek olmadan toparlanması mümkün görünmeyen maddi-manevi enkazı kaldırmak için bu defa da Fransa, Suudi Arabistan ve Ürdün gibi aktörler devrede.
Bu kapsamda öteden beri Lübnan’da etkili bir aktör olan Fransa, somut adım attı.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Fransa’nın, Selam’a olan güvenini ifade ederek, hükümetin hızla kurulması ve tüm tarafların iş birliği yapması gerektiğini belirtti.
Ayrıca Macron’un cuma günü Lübnan’a resmi bir ziyaret gerçekleştireceği duyuruldu.
FRANSA-SUUDİ ARABİSTAN DESTEĞİ
Bu arada önemli bir gelişme yaşandı ve Fransa Cumhurbaşkanlığı Macron’un, Lübnan ziyareti öncesinde Suudi Arabistan Veliahtı Muhammed bin Selman’la görüştüğünü bildirdi.
Açıklamaya göre, Macron ve Bin Selman, Cumhurbaşkanı Jozef Aun’un seçilmesi ve Nevaf Selam’ın hükümeti kurmakla görevlendirilmesini Lübnan için “yeni bir dönemin başlangıcı” ve “uluslararası toplumun bu ülkeye yeniden yönelmesi için önemli bir işaret” olarak değerlendirdi.
Lübnan ordusunun güneyde İsrail ile ateşkesi uygulamasına verdikleri desteği dile getirdiği belirtilen açıklamada, Macron ve Bin Selman’ın Lübnan’da yeniden yapılanma çalışmalarına destek vermek için atılacak adımları ele aldıkları bildirildi.
HİZBULLAH VE EMEL KRİZİ PATLAK VERDİ
Mecliste çarşamba günü yapılan görüşmelerde Hizbullah ve Emel Hareketi temsilcilerinin katılmamaları gerilimi yükseltti.
İki Şii parti, hükümet kurma sürecinde yapılan, “anlaşma ihlallerinin” güven sorununa yol açtığını ve hükümete katılmaları için ciddi garantiler talep etti.
Meclis istişarelerine, Meclis Başkanı Nebih Berri ile Hizbullah ve Emel Hareketi katılmamasıyla gerilim yaşandı.
İkinci tur görüşmelerin yapıldığı dünkü görüşmelerde de durum değişmedi.
SÜNNİ-Şİİ KRİZİ Mİ?
Lübnan Anayasası'na göre Cumhurbaşkanı Maruni Hristiyan, Başbakan Sünni, Meclis Başkanı ise Şiilerden seçiliyor.
Sünni bir aileden gelen Selam, ülkenin önde gelen Hıristiyan, Dürzi grupların, Hizbullah müttefikleri dahil de dahil Sünni Müslüman milletvekillerinin olduğu 128 parlamenterden 84’ünün desteğini kazandı.
Ancak parlamentodan Hizbullah ve Emel Hareketine yer vermemesi nedeniyle Şii ve muhalif grupları dışlamakla suçlandı.
Lübnan merkezli el-Ahbar gazetesine konuşan kaynaklar durumu, “mevcut siyasi atmosferde iki farklı senaryo” olarak değerlendirdi.
Söz konusu kaynaklara göre, bu senaryoların ilki; Hizbullah ve Emel Hareketinin atama sürecinde yaşanan hataların düzeltilmesinden sonra hükümete katılım sağlaması gerektiği yönünde olduğu belirtilirken, ikincisininse, söz konusu partilerin, doğrudan hükümete katılmayarak muhalefet rolünü üstlenmesi şeklinde olduğu bildirildi.
Ancak bu durumun yeni hükümetin meşruiyetini zora soktuğuna da dikkat çekildi.
Kaynaklar, Şii ikilinin ciddi garanti taleplerinde bulunduğunu ve tavizsiz bir tavır takındıklarını belirtti.
SELAM’DAN TÜM TARAFLARA İŞ BİRLİĞİ ÇAĞRISI
Meclisteki bazı milletvekilleri, ülkenin onarımı ve inşasında iş birliğine çağırırken, Nevaf Selam tüm taraflarla iş birliğine açık olduğunu, kimseyi dışlamadığını söyledi.
Meclis Başkanı Nebih Berri de eş-Şarkul-Evsat’a verdiği demeçte, “durum tamamen olumsuz değil” ifadelerini kullandı, ancak atılacak adımlarla ilgili detay vermekten kaçındı.