Kum zambakları (Pancratium maritimum), Akdeniz kıyılarında ve kumluk alanlarda doğal olarak yetişen bir bitki türüdür. Beyaz renkli ve hoş kokulu bu çiçekler, özellikle yaz aylarında çiçek açarak sahilleri süsler. Endemik bir tür olan kum zambakları, doğada nadir bulunması ve ekosisteme olan katkısı nedeniyle koruma altına alınmıştır.
Kum Zambaklarını Koparmanın Cezası Nedir?
Kum zambaklarını koparmanın ve soğanlarını yurt dışına çıkarmanın cezası geçtiğimiz yıl 244 bin 315 TL iken, bu yıl 387 bin 141 TL’ye çıkarıldı. Yüksek cezalarla korunmaya çalışılan bu bitkiler, Türkiye’de doğal yaşamın ve biyoçeşitliliğin sürdürülmesi adına büyük önem taşır. Kum zambakları, özellikle Mersin gibi Akdeniz kıyı bölgelerinde yoğun olarak görülür ve bu alanlar özel koruma bölgeleri olarak belirlenmiştir.
Kum Zambaklarını Koparmak Neden Suç?
Kum zambakları, hem nesli tükenme tehlikesi altında olduğu hem de doğal ekosistemi korumak adına yasa gereği korunmaktadır. Bu bitkilerin koparılması veya zarar görmesi, ekosistemin dengesi üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Ayrıca kum zambakları, deniz kaplumbağalarının üreme alanlarıyla aynı bölgelerde bulunur, bu yüzden bitkilerin korunması kaplumbağaların yaşam döngüsü için de kritik öneme sahiptir. Gönüllüler, kum zambaklarının korunması için sahillerde bilgilendirme çalışmaları yaparak çevre bilincini artırmaya çalışıyor.
Deniz Kaplumbağaları ve Kum Zambakları Aynı Sahillerde
Mersin'in Akdeniz ilçesindeki Kazanlı sahili ile Erdemli'deki Alata Enstitüsü sahili, hem deniz kaplumbağalarının hem de kum zambaklarının koruma altında olduğu bölgeler arasında yer alıyor. Kazanlı sahilinde yaklaşık 2 bin kaplumbağa yuvası bulunuyor. Bu sahilde gönüllüler, deniz kaplumbağalarının yavrularını suni ışıklardan dolayı ters yöne gitmemeleri için denize yönlendirme çalışmalarını sürdürüyor.
Akdeniz 3. Göz Eğitim ve Gençlik Derneği gönüllüsü Yusuf Temiz, çevre bilincini artırmak amacıyla sahil temizliği, sunumlar, broşür dağıtımı gibi çeşitli etkinlikler düzenlediklerini belirtiyor. Sahilde yapılan bilinçlendirme çalışmaları, hem deniz kaplumbağalarının hem de kum zambaklarının korunmasına katkı sağlıyor.
Çevre Bilinci ve Gönüllü Çalışmaları
Yusuf Temiz, Kazanlı sahilinin halka açık olması nedeniyle kum zambaklarını korumanın zorluklarına dikkat çekiyor. “Kum zambaklarını korumak için uyarı levhaları koyuyoruz, araç girişini engellemeye çalışıyoruz ve insanları bilinçlendiriyoruz. Sahilin iki noktasında bulunan derelere atılan çöpler, akıntılarla birlikte yumurtlama alanlarına geliyor, bu yüzden çöp atılmaması için de uyarılarda bulunuyoruz” diyor.
Kum zambaklarının ve deniz kaplumbağalarının korunması, yalnızca çevre yasalarıyla değil, aynı zamanda toplumun bilinçlenmesiyle mümkün. Mersin’deki gönüllülerin özverili çalışmaları, bu nadir türlerin gelecek nesillere aktarılmasına katkı sağlıyor.