‘Kış depresyonu’ uyarısı

Kış depresyonunda insanların gündelik hayatlarına devam edemeyebileceğini söyleyen Acıbadem Kayseri Hastanesi Psikoloğu Sevim Buzkan Ertuğrul, “Mevsimsel duygu durum bozukluğu olarak bilinen kış depresyonu mutsuzluk, bıkkınlık, yaşamdan zevk alamama ve işlevsellikte bozulma olarak kendini gösterir. Burada kastettiğimiz şey de kişinin gündelik hayatına devam edememesidir. Sonbahar döneminde başlayan bu depresyon kış aylarında da devam eder. Bunun en önemli sebeplerinden birisi gün ışığının azalmasıdır. Gün ışığı, serotonin dediğimiz aynı zamanda da mutluluk hormonu olarak da bilinen hormonun sentezlenmesini sağlar. Ancak kış aylarında gündüzlerin kısa, gecelerin uzun olmasıyla birlikte gün ışığından mahrum kalıyoruz. Bu da depresyonu tetikler hale geliyor. Kadınlarda erkeklere göre daha fazla görülür hatta 2 katıdır” dedi.

Sevim Buzkan Ertuğrul, dönemi atlatmanın en önemli yolunun egzersiz olduğunu söyleyerek “Bu depresyondan kurtulabilmek için bu dönem içerisinde yapılabilecek en önemli şey egzersizdir. Çünkü egzersiz, harekete geçme durumu serotonin hormonunu destekleyecek türde bir aktivitedir. Bunu yaptığımızda gerçekten kişi kendini daha mutlu ve depresyonla mücadele eder hale getirebilir. Uyku düzenimize dikkat etmek lazım. Uyku vital bir bulgudur ve bu bulgu ne kadar iyi ve düzenli olursa kendimizi depresif açıdan daha iyi hisseder hale geliriz. Aynı zamanda da beslenme düzenimize dikkat etmek lazım. Bu dönem içerisinde rutinleri bozmamamız gerekiyor. Hayatımızda yaptığımız genel eylemlerin devamını getirmek gerekiyor. Bol bol dışarı çıkmamız lazım. Hava ne kadar soğuk olursa olsun, hava almak, özellikle gündüzleri dışarı çıkmak, gün ışığından ufak da olsa yararlanmak iyi gelecektir. Bunlara rağmen hala geçmeyen bir depresif belirti varsa, uzadıysa mutlaka uzmanından yardım almak gerekir” ifadelerini kullandı.

Sonbahar ve kış aylarının insanlar üzerinde birçok etkisi olduğunu söyleyen Uzman Psikolog Arzu Hamurcu da, “Sonbahar ve kış aylarının sadece doğa üzerinde değil, aslında insanlar üzerinde de birçok etkisi olduğu gözlemleniyor araştırmalarla. Zaten doğa üzerinde baktığımızda yaprakların dökülmesi, havanın değişmesi aslında insanlar üzerinde birçok psikolojik etki barındırıyor. Biz bunu kış depresyonu diye adlandırsak da mevsimsel duygu durum değişiklikleri de diyebiliriz. Bunun belirtileri arasında yüksek bir isteksizlik, konsantrasyon bozukluğu, iştahta azalma ya da artış gibi birçok belirti hakim olabilir. Bu belirtilere ek olarak da hevesle başlanılan işin devamını getirememek, odaklanmada problemler, uykuda ciddi problemler, günlük hayat akışında ciddi bozulmalar gibi birçok problem yaşanabilir. Bunun bir mevsimsel dönem olduğunu tekrardan hatırlatalım. Eğer bu dönem uzun süre devam ediyorsa bir uzman yardımı ile daha rahat atlatılabilir. Bu süreçte Kasım ayından genelde Mart ayına kadar genelde daha çok isteksizlik, düşüncelerde değişmeler, konsantrasyon bozuklukları gibi belirtilerle bu süreç geçiriliyor olabilir” dedi.

Hamurcu, kış aylarında gün ışığının azalmasıyla melatonin hormonunun daha fazla salgılanacağını söyleyerek, sözlerine şu şekilde devam etti:

“Bu dönemlerde hava durumu değişikliğinden, yani gün ışının azalmasından dolayı mevsimsel duygu durum bozukluğuyla adlandırdığımız melatonin hormonunun daha fazla salgılandığı bir dönem oluyor. Daha karanlık ortamlarda salgılanan bu hormon, bizde uyku isteksizliği, iştahsızlık yada iştahta artış veya sürekli uyku hali getiren bir hormon aslında. Bu durumlarda pozitif olan şeylerle, bedeni ve ruhu besleyebiliriz. Bunlarla birlikte renkli kıyafetler giyinerek, içinde bulunulan ortam renkli hale getirilebilir. Ekstra renklerle psikoloji de duygu durumu da ekstra yükseltilebilir. Kış ayları yeni hobiler edinebilmek için çok güzel bir dönemdir. Arkadaşlarla, sosyal çevreyle uzak kalınmamasını tavsiye ediyorum. Özellikle gün içerisinde evde ve işten sonra da aynı ortamlarda çok fazla durmamaya özen gösterilmeli. Zaten kış aylarının getireceği monotonluk psikolojide bir değişim oluşturacağı için, bu aylarda sosyal aktivitelerle ve çevreyle güzelleşebilir.”