Dünya kamuoyu İran'ın İsrail'e yönelik yapacağı misillemeye odaklanmışken, Tahran yönetiminden beklenmedik bir hamle geldi.
1953 yılında petrolü İngilizlerin kontrolünden alıp millileştiren Başbakan Musaddık'ın devrilmesine yol açan darbe için 71 yıl sonra dava açıldı.
Tahran yönetimi, 1953 yılındaki darbede ABD'nin rolü olduğunu düşünüyor.
402 bin İranlı davaya müdahil
Davanın ilk duruşması bugün Tahran 55’inci Uluslararası Hukuk Mahkemesi’nde yapıldı. Duruşmaya akim Mecid Hüseyinzade, ülke genelinde 402 bin İran vatandaşının davaya müdahil olduğunu açıkladı.
ABD'ye karşı maddi tazminat talep etti
Davacı avukatlarından Şami Akdem, “İstihbarat belgeleri ve mevcut veriler, CIA’nın İngiliz istihbaratıyla işbirliği içinde, 19 Ağustos 1953’te İran’ın meşru hükümetine karşı bir darbe planladığını gösteriyor” dedi. Akdem, mahkemeden ABD’ye karşı maddi, manevi ve cezai tazminat taleplerini iletti.
Musaddık’ın torunu Mahmud Musaddık, yaşlılığı nedeniyle açıklama yapamayacağını belirterek, yazılı metninin oğlu tarafından okunmasını istedi. Musaddık, metninde dedesinin petrolü millileştirme mücadelesine tanıklık ettiğini ifade ederek, “Mahkemeden, ABD’nin meşru İran hükümetini ortadan kaldırma ve ülkenin kaynaklarını yağmalama yoluyla sebep olduğu zararlar nedeniyle maddi, manevi ve cezai tazminata hükmetmesini istiyorum” dedi.
Ne olmuştu?
1953’te CIA tarafından düzenlenen 'Ajax operasyonu' ile Musaddık devrilmiş, 2013’te CIA’nın gizliliğini kaldırdığı belgelerle ABD ve İngiltere’nin darbede rolü olduğu kanıtlanmıştı.
"Askeri darbe, ABD dış siyasetinin bir parçası olarak gerçekleştirildi"
Belgelerde “Askeri darbe, ABD dış siyasetinin bir parçası olarak CIA’nın yönetiminde gerçekleştirildi” ifadeleri yer almıştı.
