Benzen, oda sıcaklığında kolayca buharlaşabilen, renksiz veya hafif sarı renkte bir sıvıdır. Hafif tatlı bir kokuya sahiptir ve oldukça yanıcıdır. Doğal olarak bulunabilen bu kimyasal, endüstriyel olarak da yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Kimya tesisleri, petrol rafinerileri, ayakkabı üreticileri ve boya, deterjan, ilaç gibi ürünlerin üretiminde sıkça karşılaşılır. Bunun yanı sıra, sigara dumanı da önemli bir benzen kaynağıdır. Amerika Birleşik Devletleri'nde benzen maruziyetinin yaklaşık yarısı sigara dumanından kaynaklanmaktadır.
Benzen Maruziyeti Nasıl Olur?
Benzen maruziyeti, genellikle bu kimyasalın kullanıldığı endüstriyel ortamlarda daha yaygındır. Ancak, bazı günlük tüketim ürünleri de benzen içerebilir. 2021 yılında yapılan araştırmalar, birçok güneş kremi, el dezenfektanı, terleme önleyici ve vücut spreyi ürününün yüksek seviyelerde benzen içerdiğini ortaya koymuştur. Ayrıca, tutkal, çözücü, boya, plastik, kauçuk, reçine, naylon gibi ürünler de benzen içerebilir.
Benzenin Sağlık Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
Benzen, Çevre Koruma Ajansı tarafından "bilinen bir insan kanserojeni" olarak tanımlanmıştır. Özellikle yüksek seviyelerde benzen maruziyeti, lösemi ve diğer kan temelli kanser türlerine yol açabilir. Bu madde, hücrelerin çalışma biçimini etkileyerek bağışıklık sistemine zarar verir, kırmızı kan hücrelerinin üretimini azaltarak anemiye yol açabilir. Ayrıca, sinir sistemine de zarar vererek sinir hasarı, baş ağrısı, uyku hali, kafa karışıklığı gibi belirtilere neden olabilir.
Benzen Maruziyetinin Belirtileri Nelerdir?
Eğer yüksek seviyelerde benzen maruziyetine maruz kaldıysanız, baş ağrısı, iştahsızlık, mide bulantısı, kusma, uyku hali, kafa karışıklığı, ciltte solgunluk veya kırmızı noktalar, hızlı veya düzensiz kalp atışı, gözlerde yanma veya bulanık görme gibi belirtiler fark edebilirsiniz. Ciddi durumlarda bayılma, bilinç kaybı veya konvülsiyonlar meydana gelebilir.
Benzen Maruziyetinden Korunma Yolları
Eğer benzen maruziyetine maruz kaldığınızı düşünüyorsanız, hemen temiz hava alın, giysilerinizi çıkarın ve sabunlu su ile iyice yıkayın. Giysilerinizi kapalı bir plastik torbaya koyarak bertaraf edin. Gözlerde yanma veya bulanık görme hissediyorsanız, gözlerinizi bol su ile 15 dakika boyunca yıkayın. Bu gibi durumlarda en kısa sürede tıbbi yardım alın.
Benzen, sağlık için ciddi tehditler oluşturabilen bir kimyasaldır. Maruziyet yollarını bilmek ve korunma önlemlerini almak, bu tehlikeli maddeye karşı en iyi savunma olacaktır. Özellikle endüstriyel ortamlarda çalışanlar ve benzen içerebilecek ürünleri kullanan bireyler, benzenin potansiyel risklerini göz önünde bulundurmalı ve gerekli tedbirleri almalıdır.
