Genel Hayata Etkili Afet Bölgesi Nedir?

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Orhan Tatar bugün AFAD'da düzenlenen basın toplantısında, 6 Şubat'ta meydana gelen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerin ardından 20 Şubat'ta da Hatay'da 6,4 büyüklüğünde deprem olduğunu anımsattı. Genel Hayata Etkili Afet Bölgesi Nedir? "Genel Hayata Etkili Afet Bölgesi" tanımı ve kapsamı 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun çerçevesinde belirleniyor. Bölgede; deprem, toprak kayması, çığ, sel, yangın, kaya düşmesi, su baskını gibi büyük hasara neden olacak şekilde afetin meydana gelmesi durumunda o bölge Genel Hayata Etkili Afet Bölgesi ilan ediliyor. Gerekli şartlar nedir? Bir bölgenin Genel Hayata Etkili Afet Bölgesi ilan edilmesi için: Hane sayısı 100'den az olan yerlerde konutların 10'a birinin, Nüfusu 50 binden az olan il ve ilçelerde en az 20 binanın, Nüfusu 15 binden az olan yerlerde en az 10 binanın oturulamayacak hale gelmesi, Tarım ürünlerinin en az üçte biri kadarının zarar görmesi, Çok sayıda ölü ve yaralı olması gerekiyor. Hangi olağanüstü yetkiler veriliyor? Bu ilanla birlikte mülkiye amirlerine verilen olağanüstü yetkiler kanunun 6'ncı Maddesi'nde belirtiliyor. Bu yekiler şu şekilde sıralanıyor: Afetlerin meydana gelmesinden sonra vali ve kaymakamlar (Askerler ve hakim sınıfından bulunanlar hariç olmak üzere) 18 – 65 yaş arasındaki bütün erkeklere görev verebilir. Bedeli, ücreti veya kirası sonradan ödenmek üzere canlı, cansız, resmi ve özel her türlü taşıt araçlarına ve gerekli makina, alat ve edevatına el koyabilir. Hiçbir kayda ve merasime tabi olmaksızın tedavi, kurtarma, yedirme, giydirme ve barındırma gibi işlerle bu gibi işlerin gerektirdiği acil satınalmaları ve kiralamayı yapabilir. Devlete, mahalli idarelere, evkafa, İktisadi Devlet Teşekkülleri ile bunlara bağlı kurumlara ilişkin her türlü taşınmaz malları; yetmemesi halinde de diğer tüzel kişiler ile gerçek kişilere ait bina ve müştemilatı ile bahçe ve arsa gibi araziyi geçici olarak işgale yetkilidir. Afetin sona ermesinden itibaren 15 gün Kanuna göre bu yetkilerin kullanma süresi, afetin sona ermesinden itibaren 15 gün. Bu süre, gerektiğinde İmar ve İskan Bakanlığınca uzatılabilir. Bu madde gereğince yapılacak harcamalar ve ödemeler borçlandırmaya tabi tutulmaz. Kendilerinden yardım istenilen afet bölgesi civarındaki vali ve kaymakamlar yukarıdaki fıkralarda yazılı yetkilerini kullanarak bütün imkan ve vasıtalarla yardıma mecbur. Sağlık hizmetleri ücretsiz Bir yer Afet Bölgesi ilan edildiğinde, orada yaşayanlara sağlık hizmetleri tamamen ücretsiz götürülüyor. Bölgedeki ordu birlikleri, kendilerinden istenenleri yapmak zorunda kılınıyor. Yapılardaki hasarı tespit etmek amacıyla gerekirse bütün illerden teknik heyetler görevlendirilebiliyor. Bunun için ilgili bakanlıklar hükümet tarafından Afet Bölgesi'nde görevlendiriliyor. Yönetmelikte bölgedeki kişilerin, devletin ilgili birimleri tarafından bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi öngörülüyor, Kamu personeline de düzenli bir şekilde yolluk, harcırah ve avans ödemesi yapılıyor. Maddi kayıplar devlet tarafından karşılanıyor Bölgedeki her bir ailenin, her bir bireyinin psikolojik ve sosyolojik tedavisi için sosyal hizmet uzmanları ve psikologlar görevlendiriliyor. Tüm maddi kayıplar devlet tarafından ödeniyor, binaların yıktırılması ya da boşaltılması gereken hallerde bu durum mal sahibine bildiriliyor. Mal sahibinin bu karara üç gün içinde itiraz etme hakkı bulunuyor.