İklim krizinin terimleri: Karbon Ayakizi'nden Yeşil Dönüşüme, en çok duyulan kavramlar

1. Hava Durumu ve İklim Hava durumu, kısa vadeli atmosfer koşullarını (sıcaklık, yağış, rüzgar gibi) ifade eder. İklim ise uzun vadeli hava durumu modellerinin ortalamasıdır ve genellikle 30 yıl veya daha uzun bir süreyi kapsar.

2. İklim Değişikliği ve Küresel Isınma İklim değişikliği, sanayi devriminden bu yana insan faaliyetleri nedeniyle gezegenin iklim sistemindeki değişimi ifade eder. Küresel ısınma, sera gazlarının atmosferde birikerek Dünya yüzeyinin sıcaklığını artırması durumudur.

3. İklim Krizi Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin tetiklediği aşırı hava olayları, deniz seviyesinin yükselmesi, gıda ve su güvensizliği gibi etkileri tanımlayan geniş bir kavramdır.

4. Okyanus Asitlenmesi Deniz suyunun pH seviyelerindeki düşüş, karbon emiliminden kaynaklanır ve deniz ekosistemlerini olumsuz etkiler.

5. Sera Gazları ve Emisyonlar Karbon dioksit (CO2), metan (CH4) ve azot oksit (N2O) gibi gazlar atmosferde ısıyı hapsederek sera etkisi yaratır. Sanayi, ulaşım ve tarım bu gazların başlıca kaynaklarıdır.

6. Karbon Döngüsü ve Yutakları Karbon, atmosferden canlılara ve topraklara, ardından tekrar atmosfere döner. Karbon yutakları (ormanlar, okyanuslar), karbon emilimini sağlayarak denge yaratır.

Teknolojik, Sosyal ve Ekonomik Terimler 7. İklim Adaleti Krize en az katkı yapan yoksul ülkelerin, krizden en fazla etkilenmeleri gerçeğini ele alan bir yaklaşım. Hedef, eşitlikçi çözümler üretmektir.

8. Karbon Ayakizi Bir birey, ürün veya kurumun doğrudan ya da dolaylı olarak atmosfere saldığı karbon miktarını ifade eder.

9. Net Sıfır ve Dekarbonizasyon Net sıfır, atmosfere salınan karbon kadar karbonun emilmesi anlamına gelir. Dekarbonizasyon, fosil yakıtların kullanımını azaltarak emisyonları en aza indirme sürecidir.

10. Yeşil Dönüşüm ve Sürdürülebilirlik Daha çevreci bir ekonomik ve toplumsal yapı inşa etmeyi amaçlar. Yenilenebilir enerji, enerji verimliliği ve kaynak yönetimi bu dönüşümün temel unsurlarıdır.

11. Yeşil Aklama (Greenwashing) Şirketlerin çevre dostu olmadıkları halde öyleymiş gibi davrandıkları pazarlama stratejilerine verilen eleştirel bir isimdir.

Zirveler, Anlaşmalar ve Regülasyonlar 12. Paris İklim Anlaşması Küresel ısınmayı 1,5 dereceyle sınırlamayı amaçlayan yasal bağlayıcılığı olan uluslararası bir anlaşmadır.

13. COP Konferansları ve Kyoto Protokolü BM Taraflar Konferansı (COP), iklim politikalarını belirleyen yıllık toplantılardır. Kyoto Protokolü, ilk yasal bağlayıcılığı olan iklim anlaşmasıdır ve karbon piyasalarının temelini oluşturmuştur.

14. Montreal Protokolü Ozon tabakasını korumayı hedefleyen ve 1987'de kabul edilen bu protokol, iklim krizine yönelik uluslararası iş birliğinin ilk adımlarından biridir.