Sigorta girişi olmasına rağmen primleri yatırılmayan veya geç bildirilen binlerce kişi, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasasından faydalanabilmek için iş mahkemelerine başvuruyor. İş Kanunu'ndaki bazı önemli detaylar, bu kişilerin EYT hakkından yararlanmalarının ve gelirlerini artırmalarının önünü açıyor.
SİGORTASIZ ÇALIŞANLARA DAVA AÇMA HAKKI
Örneğin, sigorta girişi 8 Eylül 1999 öncesi olmasına rağmen primleri yatırılmayanlar dava açabilirken, işe başlangıcı doğru şekilde bildirilmeyen veya geç bildirilenler de dava açma hakkına sahip. 1996'da işe başlamış olmasına rağmen SSK'ya bildirimi yapılmamış ve ilk prim ödemesi Kasım 1998'de başlatılmış olan kişiler başlangıç tarihini düzeltmeyi talep edebilir ve olumsuz yanıt alırlarsa hizmet davası açabilirler. Bu durumda belge ile ispatlanan süreler için zaman aşımı uygulanmayacak.
İŞÇİLİK ALACAKLARI İÇİN DE DAVA AÇILABİLECEK
Bu şekilde sigortasız çalışanlar, sadece hizmet davası açmakla kalmaz, aynı zamanda kıdem, ihbar, ücret, fazla mesai ücreti, kullanılmayan izin ücreti gibi işçilik alacakları için de iş mahkemelerine dava açabilitor. Ancak hem hizmet tespiti hem de alacaklar için iki ayrı dava açılması gerekiyor. Ekim 2018'den itibaren başlayan yeni uygulama nedeniyle işçilik alacakları için dava açmadan önce arabulucuya başvurmak gerekiyor.
ZAMAN AŞIMI SÜRESİ
Sabah'tan Hazal Ateş'in haberine göre; sigortasız çalıştığı dönemi belgeleyen kişiler için zaman aşımı süresi uygulanmıyor. Aylık sigorta primleri bildirgesi, 4 aylık sigorta primleri bordrosu, sigortalı hesap fişi gibi belgeler sunan kişiler için zaman aşımı söz konusu olmuyor. Aynı şekilde, girişi yapılmış ancak primleri yatırılmamış olanlara da zaman aşımı süresi uygulanmaz, zira giriş bildirgesinin verilmiş olması zaman aşımını ortadan kaldırıyor.
EYT KAPSAMINA GİRMEYİ SAĞLAYAN DURUMLAR
Kişiler, emekliliği öne çekecek, EYT kapsamına girmeyi sağlayacak bazı durumları göz önünde bulundurabilirler. Örneğin, çalışma sürelerini belgeleyenler için zaman aşımı uygulanmaz. Eğer bir kişi memur olmadan önce çalıştığı süreleri hizmetine eklemek istiyorsa, bunu hizmet dökümü alarak başvuru yaparak gerçekleştirebilir. Başvuru sonrasında, hizmet süreleri incelenerek SGK ile yapılan yazışmalar sonucunda hizmetler birleştirilir. Birden fazla kurumda çalışan kişilerin çalışmalarının birleştirilmesi hizmet puanını artırırken, kademe ve derecesini etkilemez. Bu şekilde sağlık koşulları ya da teknik şartlar nedeniyle başvuruda bulunamayan kişilerin yasal varisleri de başvuru işlemini gerçekleştirebilirler. Ayrıca, vefat durumunda hak sahipleri de birleştirme talep edebilirler.
SİGORTASIZ ÇALIŞANLAR DİKKAT!
Kişilerin işe başlamış olmasına rağmen sigorta girişi yapılmamışsa iki yolla hakkını arama imkânı bulunmaktadır. Birincisi, Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvurarak sigorta başlangıç talebinin düzeltilmesi yönünde talepte bulunmak, olumsuz yanıt gelmesi durumunda ise hizmet davası açmaktır. Hizmet davası için çalışılan iş yerinde en az bir ya da iki şahit göstermek gerekmektedir. Ayrıca, sigorta yapılmış ancak primleri yatırılmamış olan kişilerin giriş bildirgesinin verilmiş olması zaman aşımını kaldırmaktadır.
Emekli olmadan önce çalışılan süreleri birleştirerek prim günü sayılarını arttırmak mümkündür. Bu durum, emekli maaşını etkilemez, ancak emekli olmadan önce çalışma sürelerini birleştirerek prim günü sayılarını arttırabilirler.