İREM ÇINAR
Tanışma siteleri, insanların yeni insanlarla tanışmasına ve potansiyel romantik ilişkiler kurmasına yardımcı olan online platformlar olarak karşımıza çıkıyor.
Artık insanlar daha kolay iletişim kurabildiklerini düşündükleri uygulamalar üzerinden ruh eşlerini aramaya başladı. Bu uygulamalar öyle bir hal aldı ki, artık dünyada milyonlarca kişi bu platformları tercih etmeye başladı.
TANIŞMA SİTELERİ HER GEÇEN GÜN ARTIYOR
Durum böyle olunca, insanları birbirleriyle tanıştırmaya ve sevgili olmalarına yardımcı olan çevrim içi tanışma platformlarının sayısı da her geçen gün artmaya başladı.
Tanışma sitelerine kayıt yaptıran kullanıcılar, kendilerine bir profil oluşturduktan sonra diğer üyelerle iletişim kurabileceklerini ve romantik ilişkiler yaşayabileceklerini düşünüyor.
Fakat bazı kullanıcılar tanışma sitelerini sadece amacına uygun bir şekilde değil, dolandırıcılık amacıyla da kullanabiliyor.
Sanal Arkadaşlık sitelerine kayıt olurken nelere dikkat edilmesi gerektiğini Bilişim Uzmanı Doç. Dr. Ali Murat Kırık ile konuştuk.
Dijital mecralar aracılığıyla gerçekleşen çevrim içi flört, romantik veya cinsel ilişki arayışında olan insanların internetin ve teknolojinin yaygınlaşmasıyla birlikte dâhil olduğu bir olgu olduğunu belirten Kırık, ''Flört uygulamaları, sanal arkadaşlık siteleri, sosyal medya platformları veya sohbet odaları gibi çeşitli platformlar, insanların flört etmek istedikleri kişileri bulmalarını, iletişim kurmalarını sağlıyor olsa da sanal arkadaşlık siteleri birçok riski de bünyesinde barındırıyor'' dedi.
''KİŞİSEL BİLGİLER PAYLAŞIRKEN DİKKATLİ OLMALIYIZ''
Sanal arkadaşlık sitelerine kayıt olurken dikkat edilmesi gereken önemli noktalar olduğunu kaydeden Kırık, ''Güvenlik ve gizlilik politikaları dikkatlice okunmalı ve kişisel bilgilerimizin nasıl korunduğunu ve paylaşıldığını anlamalıyız'' ifadelerini kullandı.
Sahte profiller ve dolandırıcılık riskiyle karşılaşma ihtimaline karşı uyarılarda bulunan Kırık, ''Profilleri dikkatlice incelemeli, şüpheli durumları fark etmeli ve şüpheli profilleri yetkililere bildirmeliyiz. Kişisel bilgilerimizi paylaşırken dikkatli olmalıyız. Hassas bilgilerimizi yalnızca güvendiğimiz ve tanıdığımız kişilerle paylaşmalıyız. İletişim sırasında da dikkatli olmalı ve kişisel veya finansal bilgilerimizi talep eden veya rahatsız edici davranışlarda bulunan kişilere karşı şüpheci yaklaşmalıyız'' diye konuştu.
''TOPLUMUN BİLİNÇLENMESİ ÖNEMLİ''
Ayrıca, ilk buluşma öncesi güvenlik önlemlerini de unutmamamız gerektiğine vurgu yapan Kırık, ''Güvenli bir buluşma yeri seçmeli, bir arkadaşımıza veya ailemize bilgi vererek güvende olduğumuzdan emin olmalı ve mümkünse birlikte gitmeliyiz. Bu şekilde, sanal arkadaşlık sitelerinde kaydolurken kendimizi ve kişisel güvenliğimizi koruyabiliriz. Toplumun bu konuda bilinçlenmesi ve dikkatli olması önemlidir. Hepimiz güvenli ve olumlu bir çevrimiçi deneyim yaşayabilmek için bu konulara önem vermeliyiz'' ifadelerini kullandı.
"MADDİ VE KİŞİSEL BİLGİLERİNİZİ ELE GEÇİREBİLİRLER"
Bilişim Uzmanı Kırık, çevrimiçi flörtün risklerini de şöyle özetledi:
"Öncelikle çevrimiçi flört platformlarında sahte profillerle karşılaşma riskimiz olduğunu bilmeliyiz. Bu sahte profiller, gerçek kimliklerini gizleyen veya yanıltıcı bilgiler veren kişiler tarafından oluşturulabilir. Özellikle erkeklerin bu nedenle dolandırıldığına sıkça şahit olmaktayız.
Bunun yanı sıra, çevrimiçi flört sırasında dolandırıcılık ve internet dolandırıcılığı gibi suçlara karşı da dikkatli olmalıyız. Maalesef, bazı kötü niyetli kişiler, kullanıcıları manipüle ederek maddi veya kişisel bilgileri ele geçirmeye çalışabilir. İnternet tacizi ve zorbalık da maalesef çevrimiçi flört platformlarında karşılaşabileceğimiz bir tehdittir.
Son olarak, gizlilik ihlalleri de bir risk unsuru olabilir. Çevrimiçi flört sırasında, kişisel bilgilerimizi veya özel içeriklerimizi paylaşırken dikkatli olmalıyız. Bu tür bilgiler, istenmeyen kişilerin eline geçebilir ve bize zarar verebilir. Bu nedenlerle, çevrimiçi flört yaparken dikkatli olmak ve güvenlik önlemlerini uygulamak çok önemlidir."
DOLANDIRICILIĞA KARŞI DİKKATLİ OLUNMALI
Dolandırıcılar, sahte profiller oluşturarak, insanları duygusal veya maddi olarak istismar etmeyi hedefliyor. Bu nedenle, tanışma sitelerini kullanırken dikkatli olmak önemli bir mesele olarak karşımıza çıkıyor. Farklı insanlar ile romantik ilişkiler kurmaya çalışırken paranızdan olmamaya da dikkat etmek gerekir.
Dolandırılmak istemeyen kullanıcılar herhangi bir tanışma sitesine üye olmadan önce diğer kullanıcıların incelemelerini ve yorumlarını okumalı, ve platformun güvenilirliğini araştırmalıdır.
DOLANDIRILAN KİŞİ NE YAPMALI? HUKUKİ SÜREÇ NASIL İŞLİYOR?
Arkadaşlık sitelerindeki dolandırıcılık, günümüzde sıkça karşılaştığımız suçlardan biri haline geldi. Dolandırıcılar, hedef olarak kadın veya erkek farketmeksizin herhangi bir kişiyi seçiyor ve dolandırma amaçlı çeşitli yöntemler kullanıyor. Arkadaşlık siteleri üzerinden yapılan dolandırıcılık vakalarıyla karşılaşılması halinde ne yapmak gerektiğini Avukat Afra Betül Arabacı ile konuştuk.
Dolandırıldığını anlayan kişinin hemen ikamet ettiği bölgedeki Cumhuriyet savcılıklarına başvurması gerektiğine vurgu yapan avukat Afra Betül Arabacı nasıl bir yol izlenmesi gerektiğini şöyle anlattı:
"Dolandırılan kişi ilk başta dolandırıldığına ilişkin tüm verileri ve belgeleri alarak kendi ikamet ettiği bölgedeki kolluk kuvvetlerine ya da ikamet ettiği bölgede bağlı bulunduğu adliyedeki Cumhuriyet savcılıklarına bir dilekçe ya da sözlü şekilde başvurarak ihbarda bulunmalıdır."
Arkadaşlık sitelerindeki dolandırıcılığın ''malvarlığına karşı işlenen suçlar'' bölümünde yer aldığını belirten Arabacı, hukuki süreci şöyle özetledi:
"Dolandırıcılık suçu, Türk Ceza Kanunu’nun "malvarlığına karşı işlenen suçlar" bölümünde yer almaktadır. Bu noktada öncelikle belirtmek gerekir ki suçun meydana geldiğinin kabulü için; suçun bilişim sisteminde işlenmiş olması, sonrasında ise dolandırıldığı iddia edilen kişinin malvarlığında eksilme, azalma yahut zarar meydana gelmesi zorunludur."
''KAMU DAVASI NİTELİĞİ TAŞIR''
Suçun tamamlanmasından sonra kolluk kuvvetlerine ya da Cumhuriyet savcılıklarına başvuran mağdur lehine, artık soruşturma aşamasının başladığını dile getiren Arabacı, "Önemle belirtilmelidir ki dolandırıcılık suçu mahiyeti itibarıyla şikayete bağlı suçlar arasında sayılmamaktadır. Bunun anlamı mağdurun, faili ihbar etmesi sonrasında şikayetinden vazgeçmesi yargılamanın devam etmesini engellemeyeceğidir. Zira söz konusu yargılama süreci artık kamu davası niteliğini haiz olmuştur" diye konuştu.
Bu aşamada Cumhuriyet savcısının talimatı ile kolluk kuvvetleri ile bilişim alanında uzman kişi ve kurumların gerekli delilleri topladığını kaydeden Arabacı, ''Cumhuriyet Savcısının topladığı delilleri dayanak göstererek iddianamesini hazırlamasıyla birlikte artık kovuşturma evresine geçilmiş olur. Mahkeme tarafından iddianamenin kabulüyle birlikte etkin yargılama evresine geçilmiş olur, bu noktada mahkemelerde suçu işlendiğine ilişkin kesin kanaat oluşmasıyla birlikte sanık bu suçtan cezalandırılır'' dedi.
''BİR YILDAN BEŞ YILA KADAR HAPİS''
Bilişim sistemlerini kullanmak suretiyle işlenen dolandırıcılık suçunun niteliği itibariyle basit bir suç olmadığını belirten Arabacı, ''TCK madde 157’de dolandırıcılık suçu “Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası verilir. şeklinde tanımlanmıştır'' ifadelerini kullandı.
Suç bazında görevli mahkemenin asliye ceza mahkemeleri olduğunu dile getiren Arabacı, sözlerine şöyle devam etti:
"Bu suçun TCK madde 158/1-f’de belirtildiği üzere bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle işlenmesi halinde cezasının alt sınırı dört yıldan, adli para cezasının miktarı suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olamayacaktır. Ayrıca suçun mahiyetinde önemli bir artış meydana geldiğinden; incelemesi ve yargılanması noktasında ağır ceza mahkemeleri görevli mahkemeler haline gelmektedir."
Avukat Arabacı, konuya ilişkin emsal bir karar üzerinden şu örneği verdi:
"Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2019/11078 E., 2019/14544 K. sayılı, 10.12.2019 tarihli ilamında da açıklamalar doğrultusunda karar vermiştir:
“…Sanığın, katılan ile internetteki pembe panjur isimli arkadaşlık sitesinde 2014 yılının Temmuz ayında tanışarak arkadaş oldukları, [email protected] elektronik posta adresini kullanan yüz yüze görüşmeyip, sadece internet sosyal paylaşım sitesinden görüştükleri ve evlenme niyetinde olan katılanın, sanığın kurmuş olduğu plan dahilinde zamanla arkadaşlıklarının ilerlediği, sanığın kendisini Gökçeada'da görev yapan üstteğmen olarak tanıttığı, internete üsteğmen üniformalı fotoğraflar koyduğu ve katılandan 20 bin TL aldığı, sanığın eylemlerinin, 5237 sayılı TCK'nın 158/1-d-f maddelerinde düzenlenen nitelikli dolandırıcılık suçunu oluşturduğu gözetilmeden, suç vasfında hataya düşülmek suretiyle, aynı kanunun 157/1. maddesinde düzenlenen basit dolandırıcılık suçundan hüküm kurulması…”
İZMİR'DE YAŞAYAN BİR GENCİN DOLANDIRILMA HİKAYESİ
İzmir'de bir genç, ciddi bir ilişki niyetiyle sanal arkadaşlık sitelerinden birinde bir kadınla tanışırken, hem maddi hem de manevi yönden dolandırılarak zarara uğradı.
Genç adam, arkadaşlık sitesinde tanıştığı bir kadınla cafe-bar tarzı bir mekanda buluştuğunu ancak sonrasında kadının mekanın konsomatrisi olduğunu öğrendi. Bu durumu öğrenince büyük bir şok yaşayan genç, sadece soda ve kahve içerek hesabı ödemek istediğini belirtti. Ancak hesap geldiğinde, sadece kendi içtiklerini ödemesini beklerken karşısına 4 bin TL'lik bir fatura çıktı.
Bu tutar karşısında şaşkına dönen genç, "Bu ne ya?" diye tepki gösterdi. Garson ise "Mekandan gece bitmeden erkenden kız götürüyorsun, onun bedeli" şeklinde yanıt vererek genç adamın dolandırıldığını anlamasına neden oldu. Genç adam, kendi hesabını ödemek istediğini söylese de mekandaki diğer kişilerin tehditleriyle karşılaşarak hesabı ödemek zorunda kaldı ve sonunda mekanı terk etti.
Kendi yaşadığı bu dolandırıcılık olayını başkalarının da yaşamaması için genç adam, sosyal medya hesabından uyarılarda bulunarak olayı ifşa etti.
TANIŞMA SİTELERİNİ KULLANAN BİREYLERİN PSİKOLOJİSİ
Tanışma sitelerini kullanan kişilerin psikolojileri, bireyler arasında çeşitlilik gösteriyor. Her bireyin deneyimleri, motivasyonları ve duygusal durumları birbirinden farklı olabiliyor.
Ancak, bazı genel psikolojik etkiler ve deneyimler şu şekilde:
Beklenti ve umut: Tanışma platformlarını kullanan bireyler genellikle yeni ilişkiler kurma, romantik partner bulma veya sosyal bağlantılar kurma gibi beklentiler içerisine girerler. Bu beklentiler neticesinde, kişinin psikolojisini etkileyebileceği gibi heyecan, umut, veya endişe gibi farklı duyguları aynı anda yaşamasına neden olabilir.
Özgüven eksikliği: Tanışma uygulamaları, bireylerin kendilerini tanıtmalarını ve ve diğer kullanıcılar ile etkileşimde bulunmalarını gerektirir. Pozitif geri bildirimler ve olumlu etkileşimler, kişilerin özgüvenini artırabilir ve kendilerine olan güvenlerini güçlendirebilir. Ancak, olumsuz durumlar veya reddedilmeler, bazı bireylerde özgüven eksikliğine neden olabilir.
Stres ve hayal kırıklığı: Uygulamada yaşanan bazı deneyimler kullanıcıların stresli olmasına veya hayal kırıklığı yaşamasına yol açabilir. Olumsuz etkileşimler, sahte profillerle karşılaşma, sürekli reddedilme veya uyumsuz eşleşmeler, bireylerde stres, hayal kırıklığı, özgüvensizlik veya umutsuzluk gibi duygusal tepkilere neden olabilir.
Durumu özetlemek gerekirse, tanışma sitelerini kullanan kişilerin psikolojileri kişiden kişiye değişir. Bazısı üzerinde büyük yıkımlara neden olurken bir başka kullanıcı için çok önemsiz bir durum olabilir.
İŞTE BAZI POPÜLER TANIŞMA SİTELERİ
Tinder:
Tinder, dünya genelinde en popüler tanışma uygulamalarından biri olarak karşımıza çıkıyor. Kullanıcılar, profil resimlerine ve kısa biyografilerine dayanarak diğer kullanıcıları beğenme veya beğenmeme seçeneklerini kullanabilir. Eşleşme durumunda, kullanıcılar birbirleriyle iletişim kurabiliyor.
Bumble:
Bumble, kadınların erkeklere ilk mesajı gönderdiği bir tanışma platformudur. Eşleşme durumunda, kadınlar 24 saat içinde mesaj göndermezlerse eşleşme iptal olur. Bumble aynı zamanda arkadaşlık ve iş bağlantıları kurmak için de kullankullanılabilen bir uygulamadır.
Happn
Happn, bir tanışma uygulamasıdır. Bu uygulama, kullanıcıların çevrelerinde bulunan diğer Happn kullanıcılarıyla tanışmasını sağlar. Uygulama, GPS teknolojisini kullanarak kullanıcıların yakın çevresinde bulunan diğer kullanıcıları tespit eder ve bu kullanıcılar arasında iletişim kurmalarını sağlar.
Azar:
Android ve iOS işletim sistemine sahip olan mobil cihazlar için geliştirilen Azar, ilk olarak 2014 yılında kullanıcıların kullanımına sunuldu. Diğer insanlar ile tanışmanıza ve yeni arkadaşlıklar kurmanıza olanak tanıyan uygulama, kısa sürede çok popüler hâle geldi.
OkCupid:
OkCupid, kapsamlı profil bilgileri ve sorulara dayalı eşleştirme algoritmasıyla bilinen bir tanışma uygulamasıdır.
Bu uygulamada kullanıcılar, kişilik özellikleri, ilgi alanları ve tercihler hakkında daha fazla bilgi sağlayarak daha uyumlu eşleşmeler bulabilirler.
Badoo:
Badoo, sosyal ağ ve çevrimiçi tanışma platformudur. İnsanların yeni insanlarla tanışmasını, sohbet etmesini ve potansiyel partnerler bulmasını sağlayan bir platform olarak hizmet vermektedir. Badoo, kullanıcıların profil oluşturmasına ve diğer kullanıcılarla etkileşime geçmesine olanak tanır.
Match.com:
Match.com, uzun süreli ilişkiler arayanlar için popüler bir tanışma platformudur. Kullanıcılar detaylı profiller oluşturabilir, diğer kullanıcıları arayabilir ve mesajlaşabilir.
eHarmony:
eHarmony, uyumluluk temelli bir tanışma sitesidir. Kullanıcılar, kişilik testlerini tamamlar ve algoritma, uyumlu eşleşmeleri bulmak için bu bilgilere kullanır.
Plenty of Fish (POF):
POF, ücretsiz olarak kullanılabilen bir arkadaşlık sitesidir. Kullanıcılar profil oluşturabilir, diğer kullanıcılarla iletişim kurabilir ve eşleşmeler arayabilir.
Bu listedeki siteler, popüler ve yaygın kullanılan tanışma platformlarıdır. Ancak, her ülkenin farklı popüler tanışma siteleri olabilir ve yeni platformlar da sürekli olarak ortaya çıkabilir.
SANAL ARKADAŞLIK SİTELERİNDEKİ TANIŞMA HİKAYELERİ
Arkadaşlık sitesinde tanıştığı kişiyle şu anda evlilik hazırlığında olan Alpay U.'nun tanışma hikayesi:
“Tahmin edeceğiniz üzere, bir arkadaşlık sitesinde tanıştık. İnternette biriyle tanışmak konusunda, insanımızın aklında negatif imaj var. Fakat bence hiç de öyle değilmiş. Bizim için çok güzel bir başlangıç oldu diyebilirim. Geçen sene bu zamanlarda, onun profilini gördüm ve tanışmak istediğimi yazdım. O da bana olumlu tepki verdi ve ilk bağ oluştu. Yazıştıkça bir sürü ortak noktamız olduğunu fark ettik. Biraz daha zaman geçince, neden yüzyüze görüşmüyoruz dedik, buluştuk. Farklı yerlerde yaşıyorduk ve ben onu ziyarete gittim. O günden bugüne seviyeli ve ciddi bir ilişki getirdik. Şimdi de evlilik yolunda adım atıyoruz.''
Yine bir arkadaşlık sitesinde tanışarak evlilik hazırlığında olduğunu belirten Esra isimli kadın hikayesini şöyle anlattı:
“Arkadaşlık sitesine üye olurken ciddi bir birliktelik düşüncesindeydim. Profilime de bunu yazdım. Neler olacağını merak ediyordum ama umutluydum. Sonuçta karşıma çıkan insanı değerlendirip hayatıma sokmayı ya da hayatımda tutmamayı düşünebilirim dedim. Sonra o çıktı karşıma. Üstelik de kilometrelerce uzakta olduğu halde yanıma geldi, görüştük, tanıştık. Baktık yollarımız birmiş, akıllarımız birmiş… Neden olmasın dedik, evlilik yolunda adım atıyoruz şimdi. Dilerim herkes mutluluğu bulur.''
Arkadaşlık sitesinde tanışıp evlilik hazırlığında olan Hüseyin isimli bir şahıs ise tanışma sürecini şöyle anlattı:
“Her şey, cesaretimi toplayıp ona yazmam ile başladı. Kendisinden geç de olsa cevap gelince bir heyecan kaplamıştı beni. Kendisinden numarasını isteyip telefonla konuşmaya başladığımız zamanki heyecanımı anlatamam. Sabah işe gideceğimi bile bile sabah 4’e kadar konuşmuştuk. Sıra ilk buluşmaya geldiğinde gözlerime inanamamıştım. Daha o anda kalbime ruhuma söz geçiremez olmuştum ki o günün akşamında annesi ilede tanıştım. Kendiside zaten çok sürmeden ailemle tanıştı. Kısa bir sürede evliliği düşünecek kadar ciddi düşünmeye başladık. Hatta 20 yıldır içtiğim sigarayı bile bıraktırdı. Mutluluğu nasıl tarif edersiniz derseniz sanki kalbim daha önceden onu arıyormuşcasına bir aşk bir heyecanla atıyordu. Hasta olduğum zaman sabaha kadar başucumda bekleyen, sabah uyandığımızda beraber kahvaltı hazırladığım kısacası her an her şeyi beraber yaptığım o kişiyi bulmuştum sonunda. Şuan düğün tarihimizi kararlaştırıyoruz ve evimizi diziyoruz. Düğüne hepinizi bekleriz…”
