İstanbul Atlas Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Optisyenlik Programı Öğretim Görevlisi Optisyen İlkay Altunsoy, göz sağlığını korumada önemli bir rol oynayan güneş gözlüklerinin kullanımıyla ilgili önemli değerlendirmelerde bulundu.Ultraviyole (UV) ışınlarının göz sağlığı üzerinde olumsuz etkileri olduğunu belirten İlkay Altunsoy,
“Özellikle gözümüzün görüp algılamadığı fakat güneş ışığı bileşeni olarak hem cildimiz hem de göz sağlığımız açısından zararlı etkileri olan UV ışınlarından korunmamız esastır. Gözün UV’den zarar görmesi, güneş ışığında bulunan zararlı elektromanyetik dalgaların gözün çeşitli tabakalarından geçip hücrelere zarar vermesi ile başlar. Nasıl ki cildimizi korumak için güneş koruyucu kremler kullanıyorsak göz sağlığımızı korumak için de UV korumalı camı olan güneş gözlüğü kullanmak oldukça önemlidir” diye konuştu.
Katarakt riski oluşturuyor
UV ışınlarının, uzun vadede göze zarar vererek göz merceğinin şeffaflığını kaybedip katarakt gelişmesi riskini arttırdığını belirten Altunsoy,
“Bunun yanı sıra göz çevresinde kırışıklık, sarkma ve lekelenme gibi foto yaşlanma riski de artmış olur. Görme sinirlerine verdiği hasar ise halk arasında ‘sarı nokta’ hastalığı olarak bilinen makula dejenerasyonu olarak karşımıza çıkar ve tedavisi zor ve meşakkatlidir” dedi. En çok UV’ye maruz kalınan karlı, buzlu ve parlak zeminli ortamlarda ise gözün en dış tabakası olan kornea zarar görerek ‘fotokeratit’ yani güneş yanığı oluşur ve ağrılı, geçici bir körlük meydana gelir” uyarısında bulundu.UV ışınlarının verdiği zararlar başlangıçta fark edilmeyip zamanla gözde kalıcı tahribatlara neden olabilir. Bu kapsamda güneş gözlüğünü sadece moda aracı olarak kullanılan bir aksesuar değil, aynı zamanda koruyucu sağlık işlevi olan bir gereç olarak görmek gerekir” diye konuştu.
Güneş gözlüğü seçerken bu tavsiyelere kulak verin
Öğretim Görevlisi, Optisyen İlkay Altunsoy, güneş gözlüğü seçerken dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle sıraladı:
“Güneş gözlüğü seçiminde öncelik, bu gözlüklerin Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmış, her altı ayda bir İl/İlçe Sağlık Müdürlükleri tarafından denetlenen ‘Optisyenlik Müesseselerinden’ alınması gerekir.Güneş gözlüğünün markasının, modelinin, görüntüsünün nasıl olduğundan çok güneş camının hem UV-A hem de UV-B ışınlarını absorbe eden UV-400 korumalı olmasına önem vermek gerekir.”
“Güneş gözlüğü, kullanacak kişinin yüz ölçülerine uygun bir ekartmanda olması gerekir. Ekartman gözlük camının yerleştirildiği halkanın soldan sağa düz olarak ölçülen milimetrik değeridir ve bu ölçü gözlük sapında yer alan 3 ölçüden ilkidir. Ortadaki burun aralığı ve sonuncusu ise sapların uzunluğunu belirtir. Özellikle kaşlar çerçevenin içine alınmalı ve şakaklara doğru uzanan kalın saplı çerçeveler ile tam koruma sağlamalıdır. Küçük ekartmanlı, daha çok lüks markaların moda amaçlı kullanılan çerçeveleri maalesef üstlerden ve yanlardan zararlı UV ışının girmesini engellemez. Bu nedenle hem göz sağlığımız hem de göz çevresi cildimiz korunmamış olur.”
Polarize güneş gözlüğünü kimler kullanmalıdır?
“Polarize güneş gözlüğü olarak adlandırılan yansıma ve parlamaya karşı koruyucu filtreli güneş camları deniz ya da ıslak yüzeylerden gelen yansıma ve parlamayı engelleyerek kontrastlık sağlayıp net bir görüntü elde etmek için kullanılır. Genellikle uzun süre araç kullanan sürücülere sürüş güvenliği sağlanması açısından, balıkçılara denizin altını daha net görmeleri amacıyla, su sporları, kayak, golf, bisiklet sürüşü gibi dış mekan sporcularına ve de katarakt ameliyatı geçirmiş ışık hassasiyeti olan kişilere önerilir. Her polarize güneş camı UV korumalı demek değildir ve alırken emin olmak için kontrol ettirilmelidir.”
“Ayna kaplamalı güneş gözlükleri ise kar yağışı olduğunda UV’nin yüzde 50- yüzde 90 oranında olduğundan daha fazla yansımasından dolayı kar tatili yapanlar için ve de kayak sporu ile ilgilenenler için idealdir. Ayna kaplama özelliğinin amacı gelen zararlı ışınları olduğu gibi geri göndermektir.”
Dört mevsim güneş gözlüğü kullanılmalı
“Avrupa Birliği Standartları koruma basamaklarına uygun güneş camı rengi seçilmelidir. 0, 1, 2, 3, 4 en açık renkten en koyu renge kadar kategorilenmiş güneş camları renkleri mecvuttur. Mevsime göre bu kategoriden güneş camı rengi seçilip gözleri UV’nin zararlı etkilerden korumak gerekir. Yani sadece yaz mevsiminde değil, dört mevsim uygun renk güneş camı kullanarak tam koruma sağlanmalıdır. Bunlardan 4. kategori güneş camı yüzde 95 görünen ışığı engellediği ve yüzde 5 gözlere ışık gelmesini sağladığı için motorlu araç kullanıcıları için uygun değildir ve yasaktır.”
“Güneş gözlüğü olarak kullanılacak çerçevenin de sağlığımızı tehdit etmeyen, içeriğinde kanserojen madde barındırmayan kimyasallardan elde edilmiş olmalıdır. Kolay tutuşan, yanıcı bir maddeden yapılmamış olmalıdır. Yüzümüze ve gözümüze zarar verecek herhangi bir çıkıntısının olmadığından da emin olunmalıdır.”
“Kullanılacak güneş gözlüğünün kaliteli olduğundan emin olunmalıdır. Çünkü kalitesiz ve uygun bir optik müesseseden alınmayan güneş gözlükleri hiç güneş gözlüğü takmamaktan daha tehlikelidir. Bu ürünler göze takıldığında cam rengi koyu olduğu için gözlerimizi kısmayarak ve göz bebeğimiz küçülmeyerek doğal koruma sağlanmamış olur ve UV direk gözün içine girerek hücrelere zarar verir.”
“Kullanılacak güneş gözlüğünün UV-A ve UV-B ışınlarını engelleyen UV-400 korumalı olduğundan emin olunmalıdır ve UV korumalı olup olmadığından şüphe ediliyorsa optisyenlik müesseselerinde bulunan UV test cihazı ile kontrol sağlanmalıdır.”
“İnsan sağlığı ve güvenliği ile çevreye zarar vermeyeceği garanti altına alınmış Avrupa Birliği CE Standardı işaretinin olduğundan emin olunmalı ve garanti belgeleri ile teslim alınmalıdır.”