MERT SAYAN – HABER MERKEZİ
Bosna Hersek’te Sırp Cumhuriyeti Başkanı Milorad Dodik’e verilen 6 yıl siyaset yasağı kararı, ülkedeki siyasi dengeleri sarstı. Bu kararın ardından, Sırp-Hırvat ittifakının zayıflayabileceği ve Bosna Hersek’teki güç dinamiklerinde önemli değişimlerin yaşanabileceği ifade ediliyor. Dodik’in siyasi gücünün zayıflaması, önümüzdeki dönemde Bosna’daki siyasi atmosferin daha da hareketlenebileceğini gösteriyor.
Gazeteci Ayhan Demir, Bosna Hersek’te Sırp Cumhuriyeti Başkanı Milorad Dodik’e verilen 1 yıl hapis ve 6 yıl siyasetten men cezasına ilişkin Samimi Haber’e açıklamalarda bulundu. Hapis cezasının para cezasına çevrilebileceğini vurgulayan Demir; “Şu anda mahkeme kararını zaten verdi. Bosna Hersek Federasyonu Savcılığı için bu karar alındı” dedi.
Son gelişmelere de dikkat çeken Demir, şöyle devam etti:
“Aslında Milorad Dodik’in durumu, Bosna’daki üçlü yapıyı doğrudan etkiliyor. Biliyorsunuz, ülkede Sırp, Hırvat ve Boşnaklardan oluşan bir yapı var. Son hükümette ise Demokratik Eylem Partisi, Aliya İzzetbegoviç’in partisi bulunmuyordu. Muhalefetteki diğer Boşnak partileri, Hırvat partileri ve Sırp partileri birleşerek Bosna Hersek hükümetini oluşturdular”.
Demir, hükümetin Hırvat kanadında Hırvat Demokratik Birliği’nin (HDZ) yer aldığını ve liderliğini Dragan Çoviç’in üstlendiğini belirterek; “Çoviç, en son Milorad Dodik’le birlikte hareket ediyordu. Ancak son gelişmeden sonra, dün Çoviç, tabiri caizse tırnak içinde söylüyorum, Dodik’e alınan kararlara uyma çağrısı yaptı. Dolayısıyla şu an sanki o üçlü zincirde bir kırılma yaşanmış gibi gözüküyor” şeklinde konuştu.
“SİYASİ TAŞLAR YERİNDEN OYNAYACAK”
Demir, Bosna Hersek’teki son siyasi gelişmelere değinerek, Bosna Hersek’te siyasi taşların yerinden oynayacağını ifade etti. Hırvat-Sırp birliğinin bozulduğunu ifade eden Demir, Sırp Cumhuriyeti’nde Milorad Dodik’in liderliğindeki SNSD partisinin koalisyonda yalnız kaldığına dikkat çekerek; “SNSD biraz izole olmuş gibi duruyor. Dolayısıyla ilerleyen günlerde Dodik’in siyaset sahnesinden yavaş yavaş çekilebileceğini düşünüyorum” diye konuştu.
“SULAR BİRAZ ISINMIŞ GİBİ GÖZÜKÜYOR”
Ayhan Demir, Dodik’in ülkede siyasi gerginliği artırmaya yönelik adımlar attığını da vurguladı. Dodik’in Sırp Cumhuriyeti’nde Bosna Hersek kurumlarının ve federasyonun aldığı kararların geçersiz sayılması için karar çıkarttığını dile getiren Demir, ilerleyen günlerde bu kararın geri çekileceğini ve geri adım atacağını düşündüğünü ifade etti.
Demir, Bosna Hersek’teki siyasi atmosferin oldukça hareketli olduğuna işaret ederek; “Sular biraz ısınmış gibi gözüküyor. Siyaset sahnesinde gergin bir dönem yaşanıyor” diye ekledi.
“BU SİYASETTEN ÇIKARI OLANLAR VAR”
Gazeteci Demir, Bosna Hersek’teki bu siyasi durumu normal karşıladığını ancak Türkiye’ye çok farklı aksettirildiğini söyledi. Boşnak kökenli bazı kesimlerin Bosna’ya olan ilgiyi artırmak için bu süreci tırmandırmaya çalıştığını vurgulayan Demir; “Tırnak içinde söylüyorum, biraz böyle kabartmaya çalışanlar var. Türkiye’deki bazı kesimler de bu gerginliği öne çıkarmaya çalışıyor” şeklinde altını çizdi.
Meselenin ciddiyetini küçük görmek gibi bir durumun da söz konusu olmadığını vurgulayan ve gerginlikten beslenenlerin yalnızca Sırplar ya da Hırvatlar olmadığını ifade eden Demir; “İnşallah bu gerginliklerin hayra vesile olacağını düşünüyorum” dedi.
“TÜRKİYE DAHİL OLURSA TAŞLAR YER DEĞİŞTİRİR”
Demir, Bosna Hersek’teki siyasi gelişmelerin Türkiye’nin dahil olmasıyla bağlantılı olarak ülke siyasetinde taşları yerinden oynatabileceği yönünde görüşlerini de paylaştı. Demir, bu izlenimini destekleyen ilk gelişmeyi ise şöyle vurguladı:
“Türkiye’nin dahiliyle, Bosna Hersek siyasetindeki taşların yeniden yerlerini değiştireceği, yerinden oynayacağı noktasında bir izlenimim var. Söylediğim gibi, Hırvat Demokratik Birliği (HDZ) lideri ve koalisyon hükümetinin ortaklarından olan Çoviç, Milorad Dodik’e ülkedeki yasalara uyulması gerektiği yönünde bir çağrı yaptı. Mahkemenin aldığı karara uyulmasını ve siyaset yasağı ile diğer gerekliliklerin yerine getirilmesini istedi”.
DODİK VE NETENYAHU BENZERLİĞİ
Bu durumun önemli bir mesaj taşıdığını altını çizen Demir; “Bu şunu gösteriyor, Bosna Hersek’te kaba ölçekte Bosnalı Sırplar ile Bosnalı Hırvatlar arasında devam eden siyasi birliktelik, en hafif tabirle çatırdamaya başladı” diye dikkat çekti.
Önümüzdeki günlere dair öngörülerini de paylaşan Demir, şöyle devam etti:
“Bosna Hersek hükümetinde bir değişiklik olabilir, siyasette de olabilir. Ama en hafif tabirle Dodik, siyaset sahnesinden birkaç yıl uzaklaşacak. O bunu gösteriyor”.
Demir, Milorad Dodik’in tutumuna dair ise çarpıcı bir benzetme yaptı. İsrail Başbakanı Netenyahu’nun hükümeti neye mal olursa olsun bırakmak istememesinin nedeni kendisi hakkındaki yolsuzluk iddiaları olduğunu vurgulayan Demir, iki başkanında yargılanacağı korkusu ile hükümeti bırakmak istemediğine dikkat çekti.
“BOSNA, YUGOSLAVYA KADERİNİ YAŞAMAYACAK”
Gazeteci Ayhan Demir, Milorad Dodik’in Bosna Hersek’teki siyasi durumun Yugoslavya’nın dağıldığı döneme benzeyeceği yönündeki açıklamasına da değindi. Demir, kesinlikle böyle bir durumun gerçekleşmeyeceğinin altını çizerek, dönemsel farklılıklara dikkat çekti. Ayrıca, Yugoslavya döneminde bütün ülkenin kontrolü Sırpların elinde olduğunu da ekleyerek nedenlerinden biri olarak işaret etti.
Şimdiki durumun ise çok farklı olduğunu vurgulayan Demir, şöyle devam etti:
“Şu an askeri birlikler veya diğer devlet yönetim mekanizmaları öyle bir pozisyonda değil. Zaten ortaya çıkan devlet yapıları kendi içlerinde ayrılmış durumda. Her ne kadar Belgrad’ın, Kosova üzerinde veya Sırp Cumhuriyeti üzerinden Bosna üzerinde bazı etkileri olsa da Belgrad’dan gelen direktifler Kosova’nın kuzeyindeki Sırplar ya da Bosna’daki Sırp Cumhuriyeti Entitesi’ndeki Sırplar tarafından emir telakki edilip uygulansa bile, ülkenin tamamının yönetimi Sırpların elinde değil”.
