Otizmin başlangıç belirtilerinin testlerle ölçülebildiğini belirten Prof. Dr. Tarhan, “2000’li yıllardan itibaren otizm vakaları önceki 10 yıla göre üç kat artmış durumda. Bu artış her 10 yılda bir tekrar ediyor” dedi. 2023 yılında Amerika’da yapılan resmi açıklamaya göre her 36 çocuktan biri otizm belirtileri gösteriyor.
EKRAN MARUZİYETİ BÜYÜK RİSK
Özellikle 0-3 yaş arasındaki çocuklarda ekran maruziyetinin büyük risk taşıdığını vurgulayan Tarhan, “Bu yaş grubundaki çocuklar, iletişim ve konuşma ihtiyacını karşılayamadıklarında otizm belirtileri gösterebiliyor. Çocuk, ekran karşısında pasif bir izleyiciye dönüşüyor ve dil gelişimi olumsuz etkileniyor. Beyin, 4 yaşına kadar bu eksikliği telafi edemezse, ilerleyen süreçlerde zorlu bir tedavi gerekiyor” şeklinde konuştu.
EKRAN KULLANIMI SINIRLANDIRILMALI
Prof. Dr. Tarhan, İsveç hükümetinin 0-2 yaş arasında ekran kullanımını tamamen yasakladığını, 2-5 yaş arasında ise ekran süresinin günde bir saatle sınırlandırılması gerektiğini belirtti. Bu tür düzenlemelerin otizm belirtilerinin gerilemesinde önemli bir etken olduğunu ifade etti.
Otizmin hem genetik hem çevresel faktörlerden etkilendiğini belirten Prof. Dr. Tarhan, iki genetik türden bahsetti:
Nedensel Gen: Ebeveyn tutumlarından bağımsız olarak otizm belirtileri görülür.
Yatkınlık Geni: Çevresel koşullarla tetiklenen genetik eğilimlerdir. Bu genlere sahip bireylerde stresli ortamlar, hatalı protein üretimine yol açarak otizmi ortaya çıkarabilir.
AİLE YAPISI ÖNEMLİ
Aile yapısındaki zayıflamaların da otizm riskini artırabileceğini ifade eden Tarhan, “Çocukların güvenli bağlanma geliştirmesi, otizmin önlenmesinde hayati öneme sahiptir” dedi.
Prof. Dr. Tarhan, erken yaşta teşhis ve tedaviyle otizm belirtilerinin geriletilebileceğini belirtti. Manyetik uyarı tedavisi ve özel eğitimlerle beynin kullanılmayan alanlarının aktive edilmesi mümkün.