Bangladeş Başbakanı Şeyh Hasina, ülkede yaşanan hükümet karşıtı protestoların ardından istifa etti. Sakin ve güçlü bir lider olarak tanınan Hasina, ülkenin kurucusunun kızı olup görev süresince birçok krizi ve suikast girişimini atlatmıştı. Görevde kaldığı süre boyunca hükümeti, 57 subayın ölümüyle sonuçlanan milis sınır güçlerinin isyanını, uluslararası toplum tarafından eleştirilen üç tartışmalı seçimi, insan hakları ihlalleri iddialarını ve muhalefet partilerinin sokak gösterilerini geride bırakmıştı. Hasina, ülkenin ekonomisine önemli katkılar sağladı.
Protestoların Sebebi Ne?
Pazar günü, Bangladeş Yüksek Mahkemesi, kamu istihdamındaki kotaların çoğunu iptal etti. Bu karar, ülke genelinde şiddetli çatışmaların tetikleyicisi oldu. Çoğunluğu genç öğrencilerden oluşan 100'den fazla kişi hayatını kaybetti ve birçok kişi güvenlik güçlerinin müdahaleleri nedeniyle yaralandı. Kotaların anlamı, kamuda çalışan kişilerin akrabalarına işe girmede kolaylık sağlamasıydı.
Protestolar Nasıl Başladı?
Siyasi uzmanlar, Şeyh Hasina'nın siyasi bir hata yaparak durumu kötüleştirdiğine inanıyor. Geçen haftaki basın toplantısında, kota reformu hareketine değinerek, bağımsızlık yanlısı ve bağımsızlık karşıtı tanımlarını kullandı. Hasina, "Özgürlük savaşçılarının torunları kotaları almazsa, Razakarlar'ın (Pakistan işbirlikçileri) torunları mı kotaları almalı? Benim sorum bu," dedi. Bu açıklamanın ardından çeşitli kampüslerdeki öğrenciler, başbakanın sözlerini protesto etmeye başladı.
Güvenlik Güçlerinin Müdahalesi
Polis ve seçkin güvenlik gücü RAB, gösterilere güçle karşılık verdi. İktidar partisinin öğrenci kanadı da çatışmalara katılarak gerilimi artırdı. 72 saat içinde ülke, şiddetli çatışmalara, ulusal televizyon binasının yakılmasına, yüzlerce mahkumun firarına ve 100'den fazla kişinin ölümüne tanık oldu. Bu durum, Başbakan Şeyh Hasina için büyük bir sınavdı. Bangladeş'in devlet ve özel eğitim kurumlarındaki öğrenciler, ülkedeki en güçlü kadını daha önce hiç olmadığı kadar sarsmayı başardı.
Hasina'nın İstifası
Bangladeş'teki hükümet karşıtı göstericilerin baskısı sonucu Başbakan Şeyh Hasina istifasını verdi. Bu gelişmenin ardından protestocular, Hasina'nın konutunu bastı.
Şeyh Hasina Kimdir? Bangladeş Başbakanı Şeyh Hasina Nereye Kaçtı?
Bangladeş Başbakanı Şeyh Hasina, ülkede artan protestoların ardından istifasını sundu. 28 Eylül 1947 doğumlu olan Hasina, Bangladeş'in kurucu Cumhurbaşkanı Mucibur Rahman'ın kızı ve 6 Ocak 2009'dan bu yana Bangladeş Başbakanı olarak görev yapıyordu.
Siyasi Hayatı ve Mücadelesi
Şeyh Hasina'nın siyasi kariyeri 1960'lı yıllarda Eden Koleji'nde öğrenci aktivisti olarak başladı. Bu dönemde öğrenci birliği başkan yardımcılığı görevini üstlendi ve Dakka Üniversitesi'nde Avami Ligi'nin öğrenci kollarında aktif rol aldı. 1971 yılında özgürlük savaşı sırasında ailesiyle beraber ev hapsine alındı. Ülkesinin bağımsızlığı sonrası politik hayatı alt düzeyde sürdü.
1975 yılında, Batı Almanya'da seyahatteyken, babası, annesi ve üç kardeşi bir darbe sonucunda katledildi. Bu olaydan sonra Birleşik Krallık'a iltica eden Hasina, ardından Hindistan'a sürgüne gitti. Sürgündeyken Avami Ligi'nin başkanlığına seçildi.
Ülkesine döndükten sonra Mayıs 1981'de bir darbeyle Ziya-ür-Rahman devrildi. Ertesi yıl General Hüseyin Muhammed Erşad kansız bir darbeyle tüm yetkileri ele aldı ve sıkıyönetim ilan etti. 1983 yılında Şeyh Hasina, 15 parti ile beraber bir ittifak oluşturarak yönetimi devirme planını sürdürdü. 1984 ve 1985 yıllarında ev hapsinde yaşadı.
Erşad devrinde 1986 yılında düzenlenen seçimlere katılan Avami Ligi'nin lideri olarak 1987 yılı Aralık ayına kadar muhalefette kaldı. 1991 yılında yapılan ilk demokratik seçimler sonucu Begüm Halide Ziya'nın partisi birinci oldu ve Bayan Ziya ülkenin ilk kadın başbakanı olarak göreve başladı. Bu dönemde istifa etmek istemesine rağmen parti liderlerinin itirazları sonucu vazgeçerek 1996 yılına kadar Ana Muhalefet Partisi Başkanı olarak görev yaptı. 1996 yılı Şubat seçimlerini boykot etti ve diğer muhalefet partilerinin baskısı sonucu Habibur Rahman'ın başkanlığında geçici hükûmet kuruldu ve 30 Haziran tarihinde yeni seçimlere gidildi.
Pazar günü, Bangladeş Yüksek Mahkemesi, kamu istihdamındaki kotaların çoğunu iptal etti. Bu karar, ülke genelinde şiddetli çatışmaların tetikleyicisi oldu. Çoğunluğu genç öğrencilerden oluşan 100'den fazla kişi hayatını kaybetti ve birçok kişi güvenlik güçlerinin müdahaleleri nedeniyle yaralandı. Kotaların anlamı, kamuda çalışan kişilerin akrabalarına işe girmede kolaylık sağlamasıydı.
Siyasi uzmanlar, Şeyh Hasina'nın siyasi bir hata yaparak durumu kötüleştirdiğine inanıyor. Geçen haftaki basın toplantısında, kota reformu hareketine değinerek, bağımsızlık yanlısı ve bağımsızlık karşıtı tanımlarını kullandı. Hasina, "Özgürlük savaşçılarının torunları kotaları almazsa, Razakarlar'ın (Pakistan işbirlikçileri) torunları mı kotaları almalı? Benim sorum bu," dedi. Bu açıklamanın ardından çeşitli kampüslerdeki öğrenciler, başbakanın sözlerini protesto etmeye başladı.
