ABD Başkanı Donald Trump’ın, Washington'ın Gazze Şeridi’ne 50 milyon dolarlık prezervatif satın aldığı iddiası, paranın 7 bin 200 kilometre uzaklıktaki Mozambik'in “Gazze vilayetine” aktarılabileceği bilgisinin ortaya çıkmasıyla çürütüldü.
TRUMP’I TROLLEDİLER
Trump, tüm dış yardım programlarını askıya alan başkanlık emrini imzaladığı ikinci gününde, “Hamas’a kondom verilmesi için Gazze'ye gönderilen 50 milyon dolar tespit ettik ve durdurduk” diyerek akıl almaz bir açıklamayla kendini övmüş, Biden yönetimini suçlamıştı.
Dahası herhangi bir kanıt sunulmadan gündeme getirilen bu iddia, büyük güç ABD’nin evinden, Beyaz Saray’dan yapılmıştı.
İlgili kurumların yönetici kadrosunda bulunan yetkililerin akıl almaz olarak değerlendirdiği iddia kadar doğruluğunun teyidi ve yorumlaması da espri konusu oldu.
İkinci defa başkan seçilen Trump’ın, “bu tuhaf sonuca nasıl ulaştığı” sorusu basında günlerce tartışıldı.
TRUMP’IN EKİBİNE COĞRAFYA DERSİ
İddiaların üzerine giden ABD basını, nüfusu bir milyonun biraz üzerinde olan Mozambik'teki kırsal bir bölge “Gazze” yi hatırladı.
Mozambik’e bağlı Gazze eyaletinin, Elizabeth Glaser Pediatrik AIDS Vakfı aracılığıyla doğum kontrolü fonu aldığı bildirildi.
ABD Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanlığı (HHS) kayıtları, kuruluşun 2021'den bu yana Mozambik'in Inhambane ve Gazze eyaletlerindeki üreme sağlığı projeleri için 83 milyon doların üzerinde fon aldığını gösteriyor.
Trump yönetiminin bu hibeye yanlışlıkla mı atıfta bulunduğu yoksa kasıtlı olarak mı yanlış yorumladığı henüz netlik kazanmadı.
Dünya çapında pek çok yerin Gazze adını paylaşması, bu karışıklığın kasıtlı olarak veya basit bir dikkatsizlikten kaynaklanmış olması ihtimalini güçlendirdi.
FİLİSTİN’DE ARTAN DOĞUM ORANI ANLAŞILDI
Yardım kuruluşları, sağlık uzmanları ve ABD hükümetinin raporları Trump'ın iddiasını çürütüyor.
ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı'na (USAID) göre, 2019'dan bu yana Ortadoğu'nun hiçbir bölgesine prezervatif gönderilmedi.
Ajansın bölgeye yaptığı son sevkiyat, 2023 yılında Ürdün'e gönderilen 45 bin 680 dolar değerindeki enjekte edilebilir ve oral kontraseptiflerden (doğum kontrol yöntemleri) oluşuyordu.
7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze için USAID'den 68 milyon dolar alan insani yardım kuruluşu Uluslararası Tıbbi Birlikler (IMC), "Prezervatif tedarik etmek veya dağıtmak için hiçbir ABD hükümet fonu kullanılmadı" dedi.
Kaynaklar yalnızca cerrahi bakım, yetersiz beslenme tedavisi ve anne sağlığı hizmetleri sağlayan iki sahra hastanesinin inşası için kullanıldı.
YENİLERİN İŞ BİLMEZLİĞİ
Uzmanlar, Trump'ın iddiasını eleştirdi.
Georgetown Üniversitesi Küresel Sağlık Politikası ve Siyaseti Merkezi Direktörü Matthew Kavanagh, AFP'ye yaptığı açıklamada, "Beyaz Saray'ın, DOGE'nin Gazze'de prezervatif için 50 milyon dolarlık fon bulduğu iddiası kesinlikle doğru değil." dedi.
Trump'ın hükümet harcamalarındaki israfı azaltmak için oluşturduğu yeni ABD Hükümet Verimliliği Bakanlığı DOGE’nin başına Elon Musk getirildi.
Kavanagh, yönetimin dış yardımları durdurmayı meşrulaştırmak için sağlık yardımlarını yanlış yorumladığını savundu.
Refugees International Başkanı Jeremy Konyndyk de X'te bu karışıklığı alaycı bir şekilde dile getirerek, "Olan şu ki, DOGE'deki arkadaşlar (devletin) elektronik tablolarını okuyamıyor." İfadelerini paylaştı.
PEKİ HANGİ DIŞ YARDIMLAR DONDURULDU?
Trump, 20 Ocak'ta göreve geri döndüğünden beri, dış yardımların 90 gün boyunca dondurulmasını emretti.
Bu kararla, yardımların, genel olarak kürtaj, LGBT’liler ve çeşitlilik girişimlerine karşı çıkan yönetiminin politikalarıyla uyumlu olmasını sağlamayı amaçlıyordu.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Mısır ve İsrail'e yapılan yardımlar dışında neredeyse tüm yardımların dondurulduğunu açıkladı.
ABD'li vergi mükelleflerinin parasının boşa harcandığına dair en çok tartışılan iddialardan biri de “Gazze’ye gönderilen prezervatifler” haberiydi.
ABD’nin en üst makamlarından ortaya atılan iddiayı destekleyecek hiçbir kanıt sunulmadı.
Aksine hükümet hibelerini takip eden kurumlar kamuoyuna, 83 milyon dolar değerindeki bir ABD hibesinin cinsel yolla bulaşan hastalıkların önlenmesi için tahsis edildiğini ancak bu hibenin Filistin'in Gazze Şeridi'nde değil, Mozambik'in Gazze Eyaleti'ne verildiğini ortaya çıkardı.
